De Sint-Elizabethsvloed van 1421,
herinneringen in Bergen
Dit jaar is het 600 jaar geleden dat hoogwater,
veroorzaakt door een stormvloed en hevige
regenval in Duitsland en België, leidde tot de
Sint-Elizabethsvloed. Verschillende delen van
Nederland hadden te kampen met overstromin
gen. In Bergen kreeg men op een andere ma
nier te maken met de gevolgen van de ramp.
2
THEO DE GRAAFF
In het jaar 1421 raasde op de naamdag van Sint Elizabeth,
in de nacht van 18 op 19 november, over West-Nederland
een uitermate zware westerstorm die alom grote schade
aanrichtte. Tot overmaat van ramp was de waterstand in
de rivieren Rijn, Merwede en Maas buitengewoon hoog
door overvloedige regenval in Duitsland en België, zodat
het hoge water van alle kanten een bedreiging vormde. Er
was geen houden meer aan. In Zuid-Holland
overstroomde de Grote of Hollandse Waard bij Dordrecht
waarbij 30 dorpen werden verzwolgen en er naar
overlevering liefst 3000 slachtoffers te betreuren zouden
zijn geweest. De huidige Biesbosch is een restant van wat
ooit de trotse Hollandse Waard was.
Ook in Noord-Holland was de schade niet te overzien.
De Waterlandse Zeedijk brak door bij Durgerdam en bij
het Twiske bij Oostzaan, en in Enkhuizen moest de oude
Zuiderkerk, die buiten de dijk lag, worden opgegeven. De
Hondsbossche duinen tussen Camperduin en Petten, waar
friesland
Zuiderzee
l* Deventer
Utfecftt
Amhem
Doesburg
1421 nov.
rivieren: ciec.
w Walcheren M Me/wade I Dordrecht
NB Noordbevelend We Watertand 2 Broek
ZB Zuxtbevetand Tw Twisk 3 Werkendam
Sch Schouwen WF Westinestand Sieeuwijk
T Thoten H Heerhugowaard 5 Rotterdam
V Voome S Schermer 6 Amsterdam
P Putten Kw Knmpenenvaara 7 Diemen
GrW Grote Waant Am AiOlasserwaard 8 Haarlem
Zwoiie
9 Spaamewouöe *2 Petten
10 Durgerdam '3 Schoor!
IJ Oostzaan 14 Arkei
Petten
Zo Mo,
Overzichtskaartje van het graafschap Holland met de overlastgebieden
door de Sint-Elizabethsvloed; ontleend aan Buisman.
Overzichtskaart van het dijkenstelsel tussen Petten en Bergen (actuele
topografische kaart met de oude dijken erop geprojecteerd). Overge
nomen uit Kennemer Dijkgeschiedenis, pagina 33, bewerkt door auteur.
