11
Doosjes waarin de glasnegatieven opgeborgen waren. Foto: Bert van
der Miesen.
Het café en melksalon van zijn ouders De Poort van Kleef op de hoek
van de Oude Bergerweg en de Oosterweg, in 1876 gekocht door de in
Duitsland geboren grootvader van Jan Rose. Foto Jan Rose. Collectie
Regionaal Archief Alkmaar.
De bouw van het Retraitehuis in 1926 met de schaduw van de foto
graaf. Foto Jan Rose. Collectie Regionaal Archief Alkmaar.
hebben bewaard. De glasplaten, met vloeipapiertjes
ertussen, werden netjes verpakt in kartonnen doosjes.
Het merendeel van deze doosjes is afkomstig uit Duits
land. Duitsland had in de jaren 20 van de 20ste eeuw een
sterke camera- en glasplatenindustrie. Het formaat van
de plaatjes is meestal 9 x 12 cm of 10 x 15 cm. Op de
achterkant van de doosjes staat een enkele keer J. Rose,
amateur, gestempeld. Hij kocht de doosjes onder andere
in Alkmaar bij opticien Joh. Lauwers van de Blauwe Bril.
Hoewel de negatieven al bijna honderd jaar oud zijn, is de
kwaliteit van de glasplaten nog goed. Eind 2019 zijn ze
schoongemaakt en gescand en ze bevinden zich nu in het
Regionaal Archief in Alkmaar.
De meeste foto's (van de glasplaten) zijn vanuit het ge
wone perspectief genomen, bijna altijd bij daglicht en op
ooghoogte. De personen staan of zitten op enige afstand
recht voor de camera. Een enkele keer is er vanuit een
bijzonder standpunt gefotografeerd. Bij de bouw van het
Retraitehuis in 1926 staat Jan Rose op het dak. We zien
op de foto de schaduw van de fotograaf met het instel-
doek over de camera en een deel van het statief. Op
verschillende glasnegatieven is duidelijk te zien dat Rose
klemmetjes gebruikte om de platen in de ontwikkelbak
te leggen en ze er weer uit te halen om bruine vingers en
nagels te voorkomen (zie de foto's).
Veel foto's laten het familieleven zien: zijn ouders, zijn
jonge kinderen, de voetbalclub Geel Zwart op het veld aan
de Lijtweg, huwelijksfeesten, trouwfoto's waarop iedereen
er mooi uitziet, het gezellig samenzijn met vrienden en
bekenden in de tuin van het café De Poort van Kleef. Ook
zichzelf liet hij al op jonge leeftijd (16-18 jaar) een aantal
keren fotograferen door een van zijn fotovrienden. De por
tretfoto's die hij maakte zijn eenvoudig, ongepolijst, soms
met alleen een vastgespijkerde jutezak als achtergrond.
Het zijn soms haarscherpe foto's die een glimp laten zien
van het leven in Bergen in de jaren 20 en 30 van de vorige
eeuw. Jan Rose heeft geen aantekeningen gemaakt van
data en namen van de gefotografeerde personen. Bij
uitstapjes is het niet altijd duidelijk waar de familie zich be
vindt. Hij kende de mensen en zij kenden hem. Dat maakt
de datering en omschrijving van de gefotografeerden erg
moeilijk. Zoon Jos Rose en dochter Atie Krijgsman-Rose,
met wie ik voor dit artikel sprak, herkennen hun ouders en
grootouders, een enkele vriend of bekende van hen, zoals
de familie Van der Lans, maar van de meeste mensen op
de foto's zijn geen namen meer bekend.
Van een enkele foto kunnen we ongeveer het jaar duiden
waarin de foto is gemaakt. De stranding van de Engelse
kruiser Prince George tussen Camperduin en Petten
bijvoorbeeld in 1921, of de foto van De Poort van Kleef
met de naam van de vader van Jan Rose er nog op: die
moet dan van vóór de verkoop van het café in 1925 zijn.
Op de foto van het huis van slagerij Thomas Ruijter op nr.
1 van de Oosterweg zien we nog duidelijk de sporen van
een verbouwing. In 1923 vroeg de vader van Jan Rose een
