JuniorKroniek
Badgasten uit Bergen aan Zee
Bello is in aantocht
Badplaats Bergen aan Zee
30
Idzard van Manen
Waar waren we gebleven?
In de JuniorKroniek van november 2020 ontdekte je
hoe het boerendorp Bergen rond 1900 een plaats
werd voor toeristen en kunstenaars. Ik liet je achter
op het Smallepad, naast museum Het Sterkenhuis.
Daar klinkt gehijg en gepuf als van een dolle stier...
Voor je, dwars over het Smallepad, is een onbe
waakte spoorwegovergang met de bordjes: Halt
als de tram nadert en Toegang tot de spoorbaan is
verboden. Dat gepuf en gehijg komt van stoomlocomo
tief Bello, die langzaam van links opduikt met een trein vol toeristen. De meesten keren terug na een
strandvakantie in Bergen aan Zee. Wat een prachtig ritje door de duinen en het Berger Bos! Cornelis
stak vanaf het begin zijn hoofd uit het raampje en hield zijn matrozenmuts goed vast. Soms zag hij
vonken uit de schoorsteenpijp springen. Dan schepte de stoker extra steenkolen op het vuur. Sinds
de spoorlijn er ligt, moet de brandweer vaak uitrukken om duin- of bosbrandjes te blussen. Maar ja,
zonder vuur onder de ketel krijgt de machine geen stoom. En dan draaien die reusachtige stalen
wielen niet. Cato hield een zakje schelpen en haar lappenpop vast en zag de eindeloze rij bomen en
struiken voorbijgaan. Vader en moeder zagen het niet. Die praatten met andere hotelgasten die ze
in hotel Nassau-Bergen hadden ontmoet. Zulke beschaafde mensen, dacht moeder, in Bergen aan
Zee kan een dame zoals ik zich tenminste vertonen.
Na het Smallepad steekt de stoomtrein de Bree-
laan over. De machinist trekt aan de grote bel:
Bello is in aantocht! Vrijwel iedereen blijft zitten
bij station Bergen, omdat ze doorgaan naar
Alkmaar en verder. Vader, moeder, Cato en Cor
nelis stappen wel uit. Een trein later nemen kan
ook nog wel. Ze lopen terug naar de Breelaan
en slaan linksaf. Even later zitten ze op het terras
van uitspanning De Rustende Jager, tegenover
de kerk.
UERGEN (H.Hf
Het station in Bergen. Dat heet nu Plein. Links wacht de trein uit Bergen aan Zee. Rechts zie je het
hoofdspoor dat eindigt bij station Bergen. Ongeveer waar nude Dreef ligt, komen de beide sporen
bij elkaar. Dan gaat de trein verder over wat nu Van Blaaderenweg heet en daarna langs de
Kogendijk. Vlak voor het Noord-Hollands Kanaal neemt Bello de bocht, op weg naar Alkmaar.
'Wel bijzonder, zo'n gloednieuwe badplaats',
zegt vader tegen de ober. 'Ja mijnheer, vroeger
visten ze daar met scheepjes vanaf het strand.
Ook verzamelden ze schelpen. Schulpen zeg
gen wij hier. Vis en schelpen brachten ze door
de duinen over een karrespoor, de Schulpweg,
richting Bergen. De vis werd in de dorpen ver
kocht en de schelpen in kalkovens gebrand tot
metselkalk. In 1905 legden ze de Zeeweg aan,
een steenweg voor koetsen en auto's. In 1909
werd de spoorlijn Alkmaar-Bergen doorgetrok
ken naar het strand. Bergen aan Zee is een
echte badplaats geworden met hotels, pen
sions, grote zomerhuizen en een treinstation.
Burgemeester Jacob van Reenen en zijn vrouw
Marie maakten er een deftige badplaats van,
voor beschaafde mensen als u.' Moeder knikt
instemmend.
'Maar er zijn ook 'koloniehuizen' voor bleek
neusjes uit de stad, zoals Het Zeehuis', vervolgt
