Bergen Bezet
en Bevrijd
bericht.
Van
Het Sterkenhuis
algemeene mobilisatie
Ctttouslas 1939
Nu Nederland herdenkt dat we
75 jaar geleden werden bevrijd van de
Duitse bezetter, wil Het Sterkenhuis
tonen wat deze vijfjarige oorlog voor
Bergen betekende. Onderwerpen die in
het hele land aan de orde komen, maar
in elke stad en dorp een eigen impact
hadden. Elke plaats heeft een eigen
historie, zo ook Bergen. Dat laat deze
tentoonstelling zien met voorwerpen
en documenten, vanaf de mobilisatie
in 1939 tot de bevrijding in 1945.
34
r uHfe-cfcsol vola"
Borate inoWUttHodag,
NEL JONGEJANS
Jodenvervolging
In Bergen wordt Jacob Hemelrijk als eerste getroffen door
de anti-Joodse maatregelen. In september 1940 wordt hij
als rector van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar ontsla
gen. In februari 1941 worden alle Joodse gemeenteraadsle
den - waaronder ook Hemelrijk - ontslagen. Dokter van Gel
der, huisarts, mag zijn praktijk niet meer uitoefenen. In april
1942 vertrekken 22 Joden naar Amsterdam. Daarna volgen
ook 'gemengde' echtparen. In november 1942 worden alle
Joden uit Bergen afgevoerd uit het bevolkingsregister. Acht
tien van hen zijn in concentratiekampen vermoord.
Enkele Duitse maatregelen
- Iedere Nederlander van 15 jaar en ouder wordt verplicht
een persoonsbewijs bij zich te dragen.
- Voedsel op de bon; er komen distributiekaarten en
Bergen krijgt een gaarkeuken.
- Radiotoestellen en fietsen moeten worden ingeleverd.
Mobilisatie en bezetting
Op 29 augustus 1939 worden onze strijdkrachten gemobili
seerd en ondergebracht in barakkenkampen, hotels, pensi
ons en scholen. Dit verandert op 10 mei 1940, een dag van
angst en verwarring. De Duitse invasie begint. Vliegveld
Bergen wordt gebombardeerd. Langs de Grebbelinie wordt
hevig gevochten en burgers uit Amersfoort moeten evacue
ren naar Noord-Holland. Bergen ontvangt 4500 vluchtelin
gen die worden ondergebracht bij particulieren en in
pensions. Na de capitulatie van Nederland keren zij terug.
Bergen krijgt als dank in mei 1941 'De Amersfoortse Bank'.
Het vliegveld
Het vliegveld is na 15 mei 1940 in handen van de Duitsers
voor bewaking van de vliegroute langs de kust. Het wordt
Vordering paarden on Politieke stromingen
De Nationaal Socialistische
itfen raadplege do In do «s. Beweging (NSB) is solidair
tore KennL^cvft^cn" "°pen" met Hitler-Duitsland. Ber-1
wordl ullaonoodifld 9en heeft een 9root aantal
bericht z00 leden. De Nederlandsche
fiEVE,\RAARïTeiriW!^£ Unie streeft naar nationale
saamhorigheid en werkt
aanvankelijk samen met de
Duitsers. Na de Duitse inval
in Rusland wordt dit standpunt gewijzigd en in december
1941 wordt de Unie door de bezetter verboden.
omringd door bunkers.
De bezetter bouwt ook
een aantal hangars,
vermomd als boerderij.
Gedurende de bezetting
worden vanaf vliegveld
Bergen negentig geal
lieerde bommenwerpers
neergehaald.
