am at
Ti - p, n 11111 F TTWHTTTErrrmTn^
JX i<WQ
r
trmiHTfF liFNTLF7T?FTTTF^UEEI
Met dank aan Maria Smook, Frits David Zeiler en de
werkgroep 75 jaar bevrijding Bergen aan Zee
15
BERGEN AAN ZEE, EEN GEBROKEN GESCHIEDENIS
moeten ze gearmd over het schoongemaakte
stuk lopen. Dat veroorzaakt diverse slachtof
fers. Eind augustus 1945 is dat werk gedaan
en wordt Bergen aan Zee weer vrijgegeven.
Langzamerhand keren er weer bewoners te
rug: eind 1945 waren dat er 54, eind 1947 196
en eind 1948 woonden er 214 personen.
De gemeente en de voorlopige gemeente
raad buigen zich over de wederopbouwplan-
nen. Een remmende factor daarbij vormt de
omvang van de eigendommen van de familie
Van Reenen. Het is in Nederland uniek dat alle
wegen in een dorp in particuliere handen zijn.
Daarvoor kent de landelijke regeling tot ver
goeding van oorlogsschade geen voorziening.
En uiteraard is er het nodige getouwtrek over
de hoogte van de schadevergoedingen.
In 1946 stemt de gemeenteraad in met het
(Rijks)Wederopbouwplan voor Bergen aan
Zee van de architect Wieger Bruin. Het zal
gedeeltelijk worden uitgevoerd, ook al omdat
Rijkswaterstaat tot grote verontwaardiging van
heel Bergen aangeeft dat er na villa De Ho
rizon geen enkel ander gebouw meer op de
zeereep mag worden gebouwd. Het zal echter
nog geruime tijd duren voordat de echte we
deropbouw van start zal gaan.
In de eerste plannen van Bruin wordt zelfs de
hele Boulevard uit het dorpsbeeld geschrapt,
die zou niet passen in het landelijk karakter
van het dorpje. Gelukkig weet de groep van
meedenkende bewoners dat te keren, al
wordt het stratenplan wel behoorlijk veran
derd ten opzichte van voor de oorlog.
Al dan niet met behulp van her en der rond
slingerende resten van gesloopte gebouwen
worden steeds meer gespaarde gebouwen
weer bewoonbaar gemaakt.
De Duitsers hebben in de loop van de oorlog alles uit het
dorp geroofd, tot wegverharding en nutsbekabeling aan
toe. Het strand staat vol met houten palen - Rommelasper-
ges, vernoemd naar de Duitse generaal - die een landing
uit zee moesten verhinderen. Stuk voor stuk worden ze er
met een oude legertruck uitgetrokken. In 1946 worden de
eerste bunkers aan de boulevard gesloopt, veel andere
worden pas later echt weggehaald.
Op 3 juni 1946 heropent het hotel Nassau-Bergen zijn
tijdelijke locatie in de gespaard gebleven villa De Dennen.
Definitieve nieuwbouw vindt plaats op een nieuwe plaats
onder architectuur van oud-directeur gemeentewerken Jan
Roggeveen en Bert Hooning en is in 1953 gereed. Op de
oorspronkelijke locatie moet een centrum voor dagrecre
atie (Bruin noemt het een casino) komen.
Overzicht van in de oorlog gesloopte gebouwen. Alle grijs gearceerde panden zijn
verdwenen. Collectie Mees Schotten.
Als op diezelfde 3 juni 1946 ook de tram weer van Alkmaar
naar Bergen aan Zee gaat rijden, is dat een belangrijk te
ken dat de oorlog echt voorbij is en dat de wederopbouw
is begonnen.
Het wordt alleen nooit meer zoals het was of had kunnen
zijn.
Belangrijkste bronnen:
- Regionaal Archief Alkmaar.
- Bert Buizer en Frits David Zeiler. Een verjaardag aan zee.
Bergen aan Zee 1906-2006. Schoorl, Pirola, 2006.
- Bergen aan Zee, badplaats sinds 1906. Red. H. Jellema.
Schoorl, Pirola, 1981.
- P Harff en D. Harff. Bergen (NH) 1940 - 1945. Bennekom,
P.E. Harff, 2016
