Frits David Zeiler: hart voor historie De historicus Frits David Zeiler is voor onze Historische Vereniging Bergen NH van grote waarde. Zo heeft hij meegewerkt aan diverse artikelen in de Bergense Kroniek en schreef hij ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van de vereniging in 2013 de Canon van Ber gen. Bij de voorjaarsvergadering van dit jaar (2019) werd hij benoemd tot lid van verdienste. Reden om Frits David aan het woord te laten over zijn hart voor de Bergense historie. Publicaties van Frits David Zeiler over de historie van Bergen 18 YVON BOS EYSSEN Hoe kom je aan al je kennis over Bergen? "Dan kijk ik terug naar mijn jeugd en naar mijn ouders - Frits Zeiler en Jeltje Zeiler-Kouwenaar. Zij vertelden altijd van alles over wat zij meemaakten. Mijn grootvader Zeiler, hotelier, was op verzoek van Jacob van Reenen naar het pas gestichte Bergen aan Zee gekomen. Daar bouwde hij hotel Nassau- Bergen. Mijn vader, die 'aan Zee' is geboren, raakte verknocht aan deze omgeving en al zijn verhalen. In mijn geboortejaar 1949 had mijn grootvader van moeders kant, David Kouwen- aar sr., een boek geschreven over de historie van zijn geboor testraat, de Kalverstraat in Amsterdam. Mijn moeders familie kende het vooroorlogse Amsterdam op z'n duimpje. Als mijn vader verhalen uit de Griekse mythologie vertelde, fantaseerde ik daar als kind graag tekeningen bij. Op de Van Reenenschool inspireerde meester Pascha mij met zijn be langstelling voor de geschiedenis. Ook onze docent De Geus in de vijfde klas was een meester in het vertellen over de geschiedenis en de natuur. Mijn beide ouders waren maat schappelijk actief, waardoor er genoeg over het Bergense wel en wee werd gesproken. Toen ik in de zesde klas van de lagere school zat, vertelde boswachter Klaas Min over een kasteel; dat prikkelde mijn fantasie en ik wilde er alles van weten! Het ging over het 'Out Heerenhuys' aan de Jan Willemlaan bij de Bosbeek dat in de 16de eeuw een verblijfplaats moest zijn geweest van de Brederodes. In de zandbak maakte ik een maquette van het Bergerbos met de Bosbeek en het herenhuis, op basis van de kaart van Blaeu die ik bekeken had. Zo heb ik als elfjarige voor het eerst 'vorm' gegeven aan de geschiedenis. Na het gymnasium ging ik politicologie studeren, maar ik stapte over naar geschiedenis omdat ik dat het leukste bijvak vond. Kortom, mijn kennis komt voort uit de verhalen van vroeger en de interesse en passie om ze te onthouden en door te geven." Frits David Zeiler is auteur van diverse boeken over de geschiedenis van Bergen. Grote kans dat u thuis ook een van zijn boeken of een publicatie naar aanleiding van een tentoonstelling in museum Het Sterkenhuis op de plank heeft staan. Zijn belangrijkste werken zijn: - Bergen, dorp vol monumenten (1975) - De Viaan, 'een Sijpschen molen anno 1579 op den Bergermeer opgericht' (1976) - Hoog en Vrij (1986) - Kerken in de Heerlijkheid (1999) - Verscholen in het groen - Bergen in de 19de eeuw (2002) - Een verjaardag aan zee (2006, samen met Bert Buizer geschreven) - Bergen door de ogen van Bonda (2010) - Canon van Bergen (2013) Verder schreef hij diverse brochures voor tentoonstel lingen in museum Het Sterkenhuis en Kranenburgh en werkte hij mee aan de Atlas van het Oer-IJ-gebied (2018). Wat maakt de historie van Bergen interessant? "De plek waar Bergen ligt, heeft alle elementen van his torie in zich. Er zijn verschillende landschapstypes: water, duin, zee, bos en polder. Een plek voor jagers, vissers, ak kerbouwers en boeren. Het landschap veranderde door de zandverstuivingen en door de inpoldering van het Berger- meer. Dat gaf de mensen nieuwe mogelijkheden. Op de drooggemalen grond bouwde men stolpen. De boerderijen ontwikkelden zich tot veehouderij en kaasmakerij. Goe deren als kazen en schelpen werden over de Ringvaart en de Houtvaart naar Alkmaar vervoerd om daar te worden verhandeld. De Bergerweg werd de eerste aangelegde weg naar Alkmaar. De reeds bestaande waterverbindin gen bleven uiteraard bestaan; ze boden een efficiënte en goedkope manier van vervoer. Wanneer je in 1840 voor middernacht in Amsterdam iets postte lag het, door de bootverbinding, binnen een dag overal in Friesland. Wist je dat Engeland in die tijd het kanalensysteem van ons heeft overgenomen?" "Er zijn ook interessante mensen verbonden aan ons dorp. Om er een paar te noemen: - Jutte Persijn, de weduwe van Jan van Bergen, financierde een deel van de bouw van de nieuwe kerk, de huidige Ruïnekerk;

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 2019 | | pagina 20