7 SEBASTIAEN CRAENHALS - DEEL 2 Craenhals en het centraal gezag Sebastiaen Craenhals wordt gesteund door het koninklijk landsbestuur om zijn gezag als dijkgraaf te kunnen uit oefenen. Hij beschikt daarvoor over manschappen om indien nodig de confrontatie aan te gaan en hem te beschermen. Hij is ook informant blij kens een brief uit Brussel van 20 juni 1572 met daarin een aansporing om erop toe te zien 'dat burgemeesters van Alkmaar waken tegen het verrassen der stad door kwaadwilligen.' Men houdt elkaar blijkbaar op de hoogte op be stuurlijk en politiek niveau. Tijdens het beleg van Haarlem dient Craenhals een halfjaar als officier aan de Spaanse zijde 'met drie paarden, knechten en pagie op zijn eigen beurs, zonder eenige soldij'. Hij raakt bij aanvang van het beleg gewond. Een maand voor het eind van het beleg vraagt hij aan het centraal gezag om de functie van baljuw van de Nieuwburg. Het verzoekschrift, voorzien van de benoeming (zie pag. 6), geeft een uniek inzicht in hoe dat ging. Daarnaast krijgt Craenhals de functie van heemraad van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Tot effectuering van de twee benoemin gen zal het echter niet komen. Beide functies blijven onder de zeggenschap van de opstandelingen. Dat Craenhals diplomatiek een belang rijk persoon is voor beide kampen blijkt uit de gijzeling van zijn twee dochters door Sonoy. Ze worden in Hoorn ge vangen gehouden. Craenhals verzoekt op 24 augustus 1573 om zijn twee dochters, rond de twaalf jaar oud, met nog een gijzelaar, uit te ruilen tegen de opstandeling Nicolaas Claesz., de latere baljuw van Amstelland. De Haarlemmer watergeus Nicolaas Ruychaver bemid delt bij Willem van Oranje op 29 ja nuari 1574 voor de uitlevering. Op 18 februari 1574 komen de dochters aan in Haarlem, 'daer groote blijscap om was'. De inname van Haarlem. Prent van Frans Hogenberg uit 1574. Particuliere collectie. HET B E It E VAAT ALXAtAAli rut i* '4 *4 r I&rnr.—J l.t t'ir* jfmn. Swuwi/tAit L-v iiw- -■■tiav l.f -rf ly., jfrjfriW rf L.; pwrA* r i pa p Jf. riifmfw*irT I VjuT lFiTi.V f. iff Id.-J.lf fti-fiTf jLvVWN lïf. rMwJflP i' 1'PW lo.jtm i-inrjfwi I Mfl jtf jihJ <È£mJ y t yOnV A"ijVi--J JiiljiflF mvrï -t i Het beleg van Alkmaar vanaf de noordkant. Links het Spaanse hoofdkwartier bij Oudorp, rechtsonder het dorp Huiswaard, bovenin Heiloo. Uit: De Belegering van Alkmaar door Nanning van Foreest, 1739. In West-Friesland, waar Sonoy op dat moment de macht heeft, is Craenhals nog uit naam van de koning dijkgraaf van Uitwaterende sluizen, maar hij heeft er geen zeg genschap. Daar voert Willem Sonnenberch het bewind. In Kennemerland en de landerijen rond Assendelft en de Zaan wisselt de zeggenschap, afhankelijk van welk kamp de macht heeft. Sebastiaen Craenhals wordt op 3 februari 1574 vanuit de opstandelingenkant afgezet en jonkheer Floris van Jutphaes wordt aangesteld als dijkgraaf (1574 1590), benoemd door Willem van Oranje. Sebastiaen blijft

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 2019 | | pagina 9