Jan Roggeveen,
een toegewijd Bergenaar
Deel 2: kunstenaar en actief KCB-lid
Jan Hendrik Roggeveen (1888-1955) hebben
we in de vorige Bergense Kroniek leren
kennen als directeur Gemeentewerken,
gemeentearchitect, voorzitter van de VVV en
natuurbeschermer. Al tijdens zijn loopbaan
bij Gemeentewerken (tot 1948) ontwikkelde
hij zich tevens als kunstschilder. Later trad hij
toe tot het Kunstenaars Centrum Bergen en
heeft zich als bestuurslid van het KCB inge
zet voor diverse maatschappelijke kwesties.
Het lesgeven geeft Ponstijn voldoening: Aan het werk
van zijn leerlingen (is) te zien dat hij hen niet voor niets heeft
lesgegeven.
16
ANS SCHOT, SIEME NIKS
EN JOOP BEKIUS
Jan Roggeveen komt in 1920 voor zijn werk in Bergen
wonen. Hier ziet hij veel mogelijkheden om in dit pitto
reske dorp buiten te tekenen en te schilderen. Door zijn
lessen bouwkundig tekenen lukt het hem goed de boer
derijen, bruggetjes en de romantiek van de Ruïnekerk in
vakkundige lijnen en mooie composities neer te zetten.
Hij werkt op papier en op doek. Vanuit zijn functie kent
hij zijn geliefde Bergen door en door. Dirk Klomp, de
auteur van In en om de Bergensche School, verwoordt het
zo: Hij kent die huizen, boomen en boerderijen en houdt van
hen. Wat hij bij het aanschouwen voelde heeft hij weergege
ven, zij vertellen hun eigen leven. Vooral het muurtje rond
de Ruïnekerk heeft hij als uitgangspunt gebruikt. Van
daaruit zocht hij doorkijkjes, meestal met het muurtje als
voorgrond voor de compositie. De Pilaren, de kunsthan
del van Hopman, Het Sterkenhuis, het VVV-gebouwtje,
we zien ze meerdere malen in zijn schilderijen terug.
Maar boven alles tekent hij de Ruïnekerk, 's zomers als
stralend gebouw, in de winter als een besneeuwde statig
heid. Hier zien wij zijn gevoeligheid voor sfeer en couleur
locale. In het begin is de juistheid van het perspectief
nog belangrijk. Komt hij daar los van, dan worden de
composities interessanter. Bijvoorbeeld de romantiek van
het verouderde gesteente met mossen, de bomen met
kronkelend blad, de schaduwen op zonovergoten huizen
en straten. Daarin ontwikkelt hij een enorme vaardigheid.
Ook met pastels weet hij verbluffende effecten te berei
ken.
Roggeveen neemt enkele winters les bij Jan Ponstijn,
werkend lid van het Kunstenaars Centrum Bergen.
Tekent en aquarelleert Roggeveen eerst in de omgeving
van Bergen, hij werkt later onder andere in Valkkoog, Vi-
anen, Roermond, Enkhuizen, Brugge, Delft, Alkmaar en
Koedijk.
Werkend lid van het KCB
In 1938 wordt zijn werk door Piet Boendermaker ontdekt.
Kunstverzamelaar Boendermaker heeft een kunstzaal in
Bergen waar hij jonge kunstenaars de gelegenheid geeft
hun werk te exposeren. Hij vraagt Roggeveen dit met zo'n
vijftig aquarellen en tekeningen te komen doen. Tien jaar
later wordt Roggeveen 'werkend lid' van het Kunstenaars
Centrum Bergen. Het KCB is 17 oktober 1947 opgericht
Zicht op het (toenmalige) postkantoor. Aquarel. Particulier bezit.
