Bij een bezoek in 2009 bleek dat van 'onze' militairen maar
twee graven te vinden waren, namelijk die van Wilhelm
Schulte en die van Wilhelm Schlüter, die in Bergen op het
algemene gedeelte van de begraafplaats waren begraven.
Ook in het daar aanwezige register was niets te vinden over
de twee anderen, Adolf Degel en August Lipp. Dat was
reden om op onderzoek uit te gaan op internet en bij het
Regionaal Archief in Alkmaar. Dat leverde helaas niets op.
De zoektocht eindigde bij een brief d.d. 27 mei 1957 van de
beheerder van de militaire begraafplaats in Ysselsteyn aan
het Ministerie van Oorlog (met kopie aan de burgemeester
van Bergen NH). Ingevolge Uw hierboven aangehaald schrij
ven, werd het stoffelijk overschot van 154 Duitse militairen uit
de gemeente Bergen naar de begraafplaats alhier overgebracht.
De betrokken rapporten van overbrenging gaan hierbij, uitge
zonderd die van 2 gevallen uit de oorlog 1914-1918, waarvoor
een nieuw vak moet worden aangelegd. Deze rapporten zullen
t.z.t. worden toegezonden.'
Voor het onderhoud van het 'Duitse soldatengraf op de
openbare begraafplaats, graf IIIe klasse Nr. 45, waarin begra
ven W.H. Schlüter' heeft het Duitse consulaat-generaal tot
en met 1939 jaarlijks een postwissel ter waarde van 2,-
gestuurd met het beleefde verzoek 'dit geld aan den Heer
Gemeente-Werkman S. Rozendaal, Bergen N.H., Molenstr. 23'
uit te betalen voor het onderhoud van het graf.
A V h
(X j-y. I o'
d? -tf~
14
BERGENSE KRONIEK, APRIL 2019
Duitse Militaire Begraafplaats in Ysselsteyn (L). Op deze
begraafplaats liggen meer dan 31.500 Duitse militairen,
omgekomen in de Tweede Wereldoorlog. 85 slachtoffers
uit de Eerste Wereldoorlog zijn na de bevrijding naar deze
begraafplaats overgebracht en liggen op een apart gedeelte
voor slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog.
rozenstruik te voorzien. Hij zal het grafkruis elk jaar van een
laagje verf voorzien en, om scheefzakken te voorkomen,
telkens wat dieper in de grond zetten.
Op 26 maart 1930 ontvangt het gemeentebestuur een brief
van G. Wenderich te Den Haag. Hij heeft bij een bezoek
aan Bergen geconstateerd dat op beide begraafplaatsen
de graven van Duitsers die tijdens en ten gevolge van de
oorlog zijn overleden, niet goed onderhouden zijn. Hij wil dit
in orde laten brengen. Ook vraagt hij hoeveel Duitsers er op
de begraafplaats aan de Schoolstraat begraven liggen. De
doodgraver wist dat niet precies, 'hij meende van 8 of 9'.
In aantekeningen ter voorbereiding van het antwoord wordt
Willem Blokker geciteerd. Hij verklaart dat hij van 1919
tot ca. 1923 het graf van Schlüter heeft onderhouden in
opdracht van het Duitse gezantschap te Den Haag en dat
omstreeks 1923 een steen op het graf is geplaatst.
Bij het renoveren van de begraafplaats door de werkgroep
Oude Begraafplaats zijn grafkruis noch steen teruggevonden.
De zoektocht
Iedereen was er dus lange tijd van overtuigd dat de stof
felijke resten van de vier Duitse militairen in 1957, met het
overbrengen van slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog,
begraven aan de Kerkedijk, waren overgebracht naar de
Hug
Aan de ^emosnta Secretarie
T.d. Gemeente Borgen
Ifoord Holland*
ft lAdiieeren,
4andag J*l. besccht ik in Tergen het niean« en oude Kerkhof
net de bedoeling on te alen, of Juitsoha frraven, van de tydeus den oorlog
tengevolge van den oorlog overledene# Duitsobers, - goed onderhouden waren*
Helaas noest 4k constateeren, dat dit laatste niet het
geval was*
Het ligt au In onae bedoeling, om de graven allemaal ln
orde te laten brengen, soo&ls het behoord*
op het werkhof in de Hohoolstr. ontdekte lk sleohts een
wende my vervolgens tot den doodgraver net de vraag, hoeveel
er ongeveer begraven liggen, hy meende ven 8 of dooh eist dit niet steker.
I I* belsefa ay sïea to «SIIon b»rioht«n, dos-reel
-uitso.ie soldaten er op het Kerkhof Schoolatr. rusten, indien mogelyk
reet na Lien ens
By voorbaat myn hartolyken dank, met de meeste
Hoogachting
itfsj Vv 9)iï
i.
I tP-s'AJ f
O-**,
Brief van de heer Wenderich (maart 1930) met aantekeningen voor
het antwoord.
vangen
öfe Somma
BIJ
'CHEQUE EN GIRODIENST
jMISO£V!N<S van storting
Postwissel en kwitantie van f 2,-
voor de doodgraver.
Op popbolwnini NO
Mn he meent»
Birsoii' M.v
BKMJWW
3..,prl *»r
Geheralkonshla^
B Amsterdam
httrr it
i ÏÏ36/38 trloeorgrs'o
gunste &,Boozeadsel
Volenetraat 23®Bergen 11
