29
Aan de eettafels in Bio-Vacantieoord. Collectie Regionaal Archief De inrichting is voor een groot deel behouden gebleven. Collectie Eline
Alkmaar, deelcollectie Piet Mooij, Bergen NH. van Leeuwen, in beheer bij de Stichting Behoud Bouwkunst Bergen.
kinderen op doktersadvies - in een periode van meestal zes
weken - door goede voeding en buitenlucht meer gezond
heid te geven dan ze in hun vaak slechte behuizing in de
stad van hun minder bedeelde ouders kregen. Zo werd Villa
Russenduin op 5 juli 1933 opengesteld als Bio-Vacantieoord.
Het gebouw werd voor dit doel aangepast: er kwam slaapge
legenheid voor 110 kinderen en 20 man personeel, een grote
keuken, maar ook een gymnastiekzaal en een zwembad. Ook
een filmzaal mocht natuurlijk niet ontbreken.
In de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Duitsers het
gebouw als observatiepost voor het luchtafweergeschut.
Daarvoor verhoogden ze de toren. In eerste instantie met
een houten opbouw, maar toen die in brand raakte door een
straalkacheltje naast de strobalen ter bescherming van de ob
serverende soldaten en het hele gebouw bijna in vlam zette,
werd de torenverhoging in steen uitgevoerd.
Tot ver na de oorlog kwamen de kinderen. Maar er kwamen
steeds minder kinderen in aanmerking voor de medische
indicatie die nodig was. De mensen hadden het gewoon veel
beter dan in de eerste helft van de eeuw. In 1967 sloot Bio-
Vacantieoord de deuren. Weer leegstand!
Glory
In 1970 ontdekte de Nederlandse afdeling van de Holy
Spirit Association for the Unification of World Christianity het
gebouw. Dankzij succesvolle fundraising konden ze het via
huurkoop overnemen van de Bioscoopbond. Zij gaven het de
naam Huize Glory. Bij hun komst werd de toren wit geverfd,
met daarop in grote letters: Unified Family. Dit ging de burge
meester echter te ver. Ze werden aangeschreven en moesten
de toren laten zandstralen om hem weer in de oorspronkelijke
staat terug te brengen. Ook de woonboot die op het terrein
was neergelegd, leidde tot discussie en moest verdwijnen.
In 1975 werd de Unified Family officieel eigenaar van het ge
bouw. Sinds 2000 is het een rijksmonument.
Het honderdjarig jubileum van het pand is een goede aan
leiding om contact te zoeken met de eigenaar, de stichting
Verenigingskerk van Nederland. We spraken met Rosa
Boland, een van de bestuurders van de stichting. Zij was al bij
de komst naar Bergen aan Zee betrokken bij de beweging en
vertelt: de Verenigingskerk ziet zich als een groepering van
mensen met idealen voor een betere wereld. Vanaf de start
in Nederland zetten ook hier jonge mensen en hun families
zich voor dit doel in. Eerst was Amsterdam de thuisbasis, nu
is dat Huize Glory. De jongeren die er in de jaren 60 van start
gingen, zijn deels met hun gezinnen weggetrokken. Niet alle
leden vonden hier wat ze zochten.
Ze vertelt verder hoe de gemeenschap zich aan de veran
derde omstandigheden heeft aangepast. Voor de instandhou
ding van het pand moest bijvoorbeeld een inkomstenbron
gevonden worden. Halverwege de jaren tachtig is daarom
begonnen met verhuur van kamers en appartementen en met
conferentiefaciliteiten, vanaf 1992 onder beheer van Rosa.
Haar zoon Godfried Boland begon in 2012 met het restaurant.
Landgoed Huize Glory is nu een volwaardige horecagelegen
heid: je kunt er drinken, eten en slapen in prachtige ruimtes
die herinneren aan de tijd dat August Janssen het pand heeft
laten bouwen en decoreren of - in soberder kamers - aan het
verblijf van de stadskindertjes.
Rosa is zich bewust van de negatieve uitstraling van het etiket
'sekte'; geprobeerd wordt die te neutraliseren door open
heid voor ieder. Behoefte tot bekering is er niet; men kiest
voor een houding van respect naar iedere bezoeker en hoopt
op wederkerigheid. Om een sfeer van geborgenheid, erken
ning en liefde over te brengen biedt het mooie gebouw een
goede sfeer. Dat het onderhoud een zorg is, geeft focus. Te
lang vooruitdenken wil men niet. Voor zover August Janssen
dat deed, heeft het hem ook niet veel geholpen...
Bronnen
- 'Omega'. Amsterdamsche Brieven: Wijlen August Janssen.
Sumatra Post van 30 juli 1918, artikel gedateerd 15 april 1918.
- Maria Smook-Krikke. Een kasteel in Bergen aan Zee. De geschie
denis van het huis op het Russenduin. Bergen, Bonneville, 2006.
Tweede herziene druk, met een korte Duitse samenvatting, in eigen
beheer Huize Glory, 2018.
- Maria Smook-Krikke. Koloniehuizen in Bergen aan Zee. Bergense
Kroniek juni 2006.
