16
BERGENSE KRONIEK, NOVEMBER 2018
de ontwikkeling van het Van Reenenpark van de BBMBB
overgenomen en investeerde tevens in woningbouwpro
jecten in Alkmaar. Met dat alles nam hij zeer veel risico's,
terwijl hij tegelijkertijd op grote voet leefde in de kapitale
villa Dennenheuvel aan de Kerkelaan. Die was veel groter
dan De Stulp en Lomi bij elkaar! Het bittere eind van het
liedje was zijn financiële en vervolgens ook zijn persoonlijke
ondergang.
Jaren van verandering
De overstap naar een eigen kantoor - officieel per 15
februari 1937 - was voor Herman Judell niet de enige
grote verandering van dat jaar. Twee maanden later, op 20
april 1937, overleed de pater familias Moritz en dat leidde
tot een afwikkeling van een erfenis in crisistijd. Al eerder
was een poging gedaan om een deel van het familiebezit
te gelde te maken, bijvoorbeeld door de exploitatie van
het landgoed De Karperton aan de Groeneweg met zijn
grote vijver als 'natuurbad' vanaf 1933. Dat ging een paar
jaar goed, totdat de bedrijfsleider voor zichzelf begon aan
de Bergerweg. Pesies Bad, geopend in 1936, was gemak
kelijk bereikbaar per bus en hanteerde concurrerende
tarieven. Daarbij kwam de in 1937 aangekondigde, en al
in 1938 doorgevoerde aanleg van het militaire vliegveld in
de Bergermeer. Deze slokte 35 hectare op van het land
bouwbedrijf, onderdeel van het Karperton-complex, die
onder druk van de omstandigheden aan de staat moesten
worden verkocht. Het badbedrijf werd gedurende het
seizoen 1938 nog door mr. Herman persoonlijk draaiende
gehouden; daarna werd het stilgelegd. Uiteindelijk zagen
de erven Judell zich in 1940 gedwongen om ook de villa,
de vijvers en het park te verkopen.
Maar het jaar 1938 bracht
ook verlichting op het Rit
sevoort. De eenmanszaak
werd uitgebreid met een
jonge jurist, met wie spoedig
een associatie zou worden
gevormd. Het was een
goede bekende, de oudste
zoon van Judells overbuur
man en collega-bestuurder
van de VVV, mr. Frits Zeiler
(1915-2000). Deze was na zijn
afstuderen een jaar naar de
Verenigde Staten gegaan,
waar hij een praktijkstage
liep op het kantoor van een
oom. Na terugkeer zocht en
vond hij zijn roeping bij zijn
oudere confrère, met wie hij
28 jaar scheelde, maar een
grote mate van scherpzin
nigheid, sociaal gevoel en De Karperton als openluchtbad
humor deelde. Al spoedig werden hem meer dan alleen
wat juridische kruimels toevertrouwd. Een van de fraaie
voorbeelden vormde het Algemeen Uitbreidingsplan 1937
van de gemeente Bergen. Daarover werd een langdurige
procedure gevoerd tot voor de Raad van State namens Ja
cob van Reenen en een aantal andere grondeigenaren, die
zich door het bouwverbod in het buitengebied benadeeld
achtten. Het is het vroegste voorbeeld van een zaak van
ruimtelijke ordening, waarin mr. Frits zich later - naast de
sociale advocatuur - zou specialiseren. De uitspraak, waarin
gedeeltelijk aan de bezwaren tegemoet werd gekomen,
werd gedaan vlak vóórdat Nederland betrokken raakte bij
de Tweede Wereldoorlog.
Die oorlog wierp in 1939 zijn schaduw al vooruit. Herman
Judell werd bij de mobilisatie in september 1939 onder
de wapenen geroepen en werd gelegerd in Den Haag.
Daar woonde ook zijn broer Ap en mede gezien het feit
dat de situatie langer dan een paar maanden bleek te
gaan duren, besloot Herman zich in die stad te vestigen.
Het kantoor werd dus geheel en al aan de jonge confrater
toevertrouwd, al bleef de associatie gewoon bestaan. Wel
noopte het vertrek Judell tot het bedanken voor verschil
lende functies, waarvan het secretariaat van de VVV wel
de belangrijkste was. H.L. Baron Taets van Amerongen,
directeur van de BEM en zwager van burgemeester Henk
van Reenen, die juist in 1938 tot het bestuur was toege
treden, nam de functie voorlopig waar. Maar in de jaar
vergadering van 2 februari 1940 moest toch officieel in de
vacature worden voorzien. Kandidaat was... mr. Frits Zeiler.
De bijeenkomst had om die reden een onbedoeld komisch
karakter, althans wanneer men nu de verslaglegging leest.
Voorzitter was immers nog altijd zijn vader, C.F. Zeiler, en
omstreeks 1937. Collectie auteur.
