9
HET VREDESKERKJE IN BERGEN AAN ZEE HONDERD JAAR JONG
Genodigden trekken in een lange stoet naar de inwijding van het
kerkje op zondag 28 juli 1918. Collectie Regionaal Archief Alkmaar.
Ook in de eerste maanden van 1940 ging het intensieve
gebruik van het Vredeskerkje nog door, maar op 19 mei
kwam daar een abrupt einde aan. Immers, vanaf 10 mei
was de Duitse bezetting van kracht en op 17 mei was een
vijftigtal Duitse soldaten per fiets in Bergen aan Zee gearri
veerd. Wel waren er in dat jaar diensten op Eerste Kerst
dag en op Oudejaarsdag. In 1941, toen er van een nor
maal badseizoen nauwelijks sprake was en het aantal vaste
inwoners beperkt was, werden er toch nog zes diensten
gehouden. Dominee Van den Kieboom sloot dat jaar op
31 december af door te preken over het wel heel symbo
lische thema 'Onze dagen op aarde zijn als een schaduw',
ontleend aan het Bijbelboek 1 Koningen 29:5.
Na deze dienst worden er gedurende de oorlogsjaren
1942, 1943 en 1944 geen diensten meer gehouden. Na
de bevrijding keren Taets van Amerongen en de zijnen op
13 juni 1945 terug naar Bergen aan Zee: 'Bergen aan Zee is
voor een groot gedeelte door den vijand afgebroken en op alle
wijze vernield. Het kerkje is ongedeerd gebleven, evenals de
kleine kern van het dorp. De vaste bewoners keeren terug en
brengen hun onttakelde, gehavende huizen in orde. De
bewoners verzoeken met Kerstmis en Oudejaar om een dienst.
Dominee Bierman leidt deze. Dominee Van den Kieboom is
overleden en was in de bezetting en evacuatietijd een grote
steun voor de gemeente.'
In 1946 werden er vijf diensten gehouden en pas in 1947
werd de vooroorlogse traditie met wekelijkse diensten in
juli en augustus hersteld.
Bijzonder is dat het luidklokje, dat op 29 maart 1943 in op
dracht van de bezetter werd weggenomen, op zaterdag 10
november 1945 door de gemeente Huizen werd terugge
bracht. Hieruit moet worden geconcludeerd dat het klokje
niet werd omgesmolten. Over de teruggave voerde Jacob
van Reenen zelf de correspondentie met de gemeente
Huizen en het kerkbestuur aldaar: 'Ik wil mijn klok terug'.
Met deze actie werd de naoorlogse periode ingeluid.
Een van de glas-in-loodramen met het familiewapen van Van Reenen
met als toegevoegd hartschild het toenmalige gemeentewapen van
Bergen. Het ontwerp van de ramen was van G.F. la Croix, de uitvoering
was in handen van glazenier Willem Bogtman. Foto Bert Buizer
Peter Franz.
De liturgie van het Vredeskerkje
Van meet af aan stond het voor Marie van Reenen vast
dat het Vredeskerkje geen 'bijzonder kerkgenootschap
zou toebehoren'. Dat paste heel goed bij het gedachte
goed in de tijd direct na de Eerste Wereldoorlog, dat zich
kenmerkte door een zekere mate van ontzuiling en ontker
kelijking. Mensen zochten naar nieuwe kaders en nieuwe
vormen. Voor de diepgelovige Marie van Reenen was
ontkerkelijking ondenkbaar, maar het vormgeven van haar
