Jan Vasbinder,
voor fietsen en fikkies
n
i
li
Welke Bergenaar heeft niet de rijwielzaak
van Jan Vasbinder gekend? De ouderen
herinneren zich zijn zaak aan de Breelaan, de
minder ouderen die aan de Jan Oldenburg-
laan. 33 jaar had Jan een rijwielzaak, waar hij
fietsen en brommers verkocht, verhuurde en
repareerde. Maar wist u dat Jan Vasbinder
ook een van onze vrijwillige brandweerman
nen was? In 32 jaar heeft hij in totaal 549
branden geblust. Van elke brand maakte hij
een aantekening.
In het begin van de oorlog gingen vader, Jan en zijn zusje
uit nieuwsgierigheid op de fiets naar het vliegveld. Een
spannend uitje voor een jongen van 13 jaar. Hij weet nog
dat auto's in de oorlog werden aangedreven door een
gasgenerator en kan zich al die blokjes hout nog herin
neren.
Tijdens de oorlog ging Jan naar de ULO, al heeft hij het
schoolgebouw nooit van binnen gezien; dat was immers
bezet door de Duitsers. Op de fiets reden de kinderen
naar de verschillende locaties, want overal werd weer een
ander vak gegeven. Vaak in particuliere huizen, bijvoor
beeld in de Prinsesselaan en achter het Hertenkamp in
het huis van de familie Duyvis. Ook in de barak van de
IJsbaan werd lesgegeven. Van de ULO stapte Jan over
naar de ambachtsschool in Alkmaar, waar hij gewoonlijk
met de bus heen ging.
Net als veel Bergenaren, moesten Jan en zijn ouders in
1943 evacueren. Ze kwamen te wonen aan het einde van
't Varnebroek in Alkmaar, naast het Burgerweeshuis (vanaf
1950 Kamer van Koophandel), dat op de hoek van de
Kennemersingel stond. In dat grote hoekpand was het
hoofdkwartier van de Duitsers gevestigd. Altijd stond er
een soldaat met zijn geweer op wacht. Er speelden zich
heel wat nare taferelen met opgepakte mensen af. Onder
de vloer was voor hem een schuilkelder gemaakt. Van
uit het huis van zijn oma aan de Langestraat zag hij een
Engels vliegtuig neerstorten bij de Bergerweg. 'Het was
een rottige tijd', zegt Jan. Toen eind 1944 ook lichtingen
geboren t/m 1928 zich moesten melden voor de Arbeits-
einsatz, dook Jan onder, onder andere bij de verhuizer
Plomper aan de Oude Bergerweg en bij de dames Som
broek van de boterfabriek aan de Geestweg in Bergen.
Toen Jan in 1946 aan het werk ging, werd hij eerst jong
ste bediende bij garage Schmidt in Alkmaar, gevestigd
aan de Tienenwal (vlakbij het vlotbruggetje). 'Maar wie
had een auto in die tijd?' Zijn ouders niet, die reden op
een Sachs brommer.
YVON BOS EYSSEN
De huidige Van Reenenschool was net nieuw - en droeg
nog geen naam - toen Jan Vasbinder er als klein jongetje
naar school ging. Van de juffen en meesters op die school
herinnert hij zich nog juf Verweij, juf Roos, meester Strub-
be, meester Pascha en het hoofd van de school meester
Beets. Op het schoolplein voetbalde hij met zijn vrienden
onder wie Allewijn van Reewijk, Henk Ivangh en Gerbrand
Kuipers. Later voetbalde hij bij B.S.V. In 1930 was Jan met
zijn ouders in Bergen komen wonen, in een huis aan de
Loudelsweg 113. Daarvoor woonden zij in Alkmaar, waar
Jan op 17 augustus 1927 werd geboren.
Oorlogsjaren
yis j§B§§Hf|
Rijwiel- en
Reparatiebedrijf van Arie
Plomp op Breelaan 10.
De foto is uit 1947. In 1948
neemt Jan Vasbinder
de zaak over. Collectie
Regionaal Archief
Alkmaar, deelcollectie
Fotocollectie gemeente
Bergen, FO201240.
Jan Vasbinder.
Foto: auteur
Een vak kiezen
Of zou hij banketbakker worden? Bakker Santing aan de
Loudelsweg had hem gevraagd om langs te komen. Maar
zijn dokter raadde hem dit beroep af. Het stoffige meel
28
