ubsschein
•M: 52361C
(Vornarae)
ld, Heimatorl)
sesdiaftïgt als
Soms mocht je even op vakantie naar huis. Collectie Mevr. A. Kamp-Roobeek
Hoe het in Bergen ging
Vanaf begin 1943 liep een jongeman zonder vrijstel
ling bij een controle in Bergen en omgeving de kans er
dwingend aan herinnerd te worden zich te melden bij
het GAB. Het was duidelijk geworden dat je stappen
moest ondernemen als je daar onderuit wilde komen,
bijvoorbeeld:
- je aanmelden voor de Duitse krijgsmacht, de
Landwacht, Landstorm of politie - het zullen niet meer
dan vijftien Bergenaren geweest zijn die daarvoor
hebben gekozen;
- een vrijstelling verkrijgen door te werken in de
voedselvoorziening of een bedrijf dat voor de
Duitsers werkte - in Bergen een reële mogelijkheid;
- een vrijstelling zien te verkrijgen door onmisbaarheid
in de publieke sector zoals de brandweer, de
luchtbescherming, het onderwijs, het gemeentelijk
bestuur, de energievoorziening enz.;
- voor studenten: een vrijstelling verkrijgen door het
tekenen van een loyaliteitsverklaring aan de bezetter;
- onderduiken;
- proberen via het 'verzet' valse papieren te krijgen;
- of je medisch ongeschikt laten verklaren.
Tewerkgestelden aan het woord
Piet Houtenbos (geb. 1926) werkte
als rangeerder
'We moesten ons melden op het
station in Alkmaar. We waren met
een groepje jongens uit Bergen
en probeerden zo lang mogelijk bij elkaar te blijven. In
Duitsland werden we in goederenwagons via Hannover
naar Osnabrück gebracht. In Osnabrück kwam ik als
enige Bergenaar in een barakkenkamp terecht, naast
een fabriek voor granaten en spoorrails. Ik werd daar
rangeerder. Je liep voor de treinen uit en moest wagons
koppelen. Je moest oppassen, want sommige machinis
ten probeerden je te laten verongelukken. Vlak bij onze
barak was een barak met Russische meisjes die 's avonds
heel aandoenlijk konden zingen, dat zal ik nooit verge
ten! Na een halfjaar mocht ik veertien dagen met vakan
tie naar Nederland. Op advies van een buurjongen, Piet
Tiebie, ben ik niet teruggegaan naar Duitsland. Ik ben
ondergedoken in een boerderij op 't Woud.'
Bron: Interview door J. Schoen en D. Nolson
23
'ARBEITSEINSATZ, WAAROM WIJ WEL EN ZIJ NIET?'
v,
