Hij vestigde zich in de Europese meubelhoofdstad Parijs,
waar hij zijn naam verfranste tot Pierre Gole. Hij klom op
tot meester-meubelmaker en werd vervolgens eigenaar
van een meubelmakerij. Goles werkstukken waren zo bij
zonder en geliefd, dat de oppermachtige Franse koning
hem tot hofleverancier benoemde en talloze, kostbare
kabinetten en tafels bij hem bestelde, die onder andere
bestemd waren voor zijn gigantische, nieuwgebouwde
Paleis van Versailles.
Bij het bestuderen van zo'n creatieve en succesrijke am
bachtsman als Pierre Gole - bovendien oud-dorpsgenoot -
raak je steeds meer in hem geïnteresseerd. Omdat hij ruim
350 jaar geleden leefde en permanent in Parijs vertoefde,
is het echter moeilijk hem te leren kennen. Een magistraal
werkstuk van zijn hand, uitgevoerd in de uitbundige stijl
van de Franse barok, kennen we gelukkig van nabij. Dit
danken we aan een anoniem gebleven verzamelaarsecht
paar, dat in 2014 een kunstkabinet van Pierre Gole aan het
Stedelijk Museum Alkmaar schonk. Naast het Alkmaarse
museum bezit in Nederland alleen het Rijksmuseum in Am
sterdam Gole-kabinetten; alle andere meubelstukken van
Gole bevinden zich buiten Nederland.
- T.H. Lunsingh Scheurleer. Pierre Gole in volle glorie in het
Rijksmuseum. Bulletin van het Rijksmuseum, 41 (1993).
5
ker Pieter Corneliszn. Goolen. Deze heeft zijn geboorte
dorp na zijn vrijwillige vertrek in 1643 nooit meer terug
gezien.
Kabinet pronkstuk in Alkmaar
Waarheidsgetrouw vastgelegd
Voor een afbeelding van de meester-meubelmaker door
zochten we de indringende studie van professor Theo
Lunsingh Scheurleer. In diens werk over Pierre Gole zien
we afbeeldingen van zijn werkstukken, maar ook van een
fragment van het Franse wandtapijt. Bij het vergelijken van
Scheurleers beschrijving en de voorstelling op dit gobelin
is Gole heel duidelijk te herkennen, zoals zal blijken.
De Manufacture Royale des Gobelins was sinds 1662 spe
ciaal bestemd voor het uitvoeren van koninklijke opdrach
ten. In dit grote gebouw huurden talrijke ambachtslieden
hun atelier. Ook Pierre Gole had er een werkplaats. De
koning, zeer geïnteresseerd in de door hem bestelde en
bekostigde objecten, kwam er graag op inspectie. Een van
die koninklijke bezoeken is buitengewoon waarheidsge
trouw vastgelegd op het hier afgebeelde, eveneens in de
Manufacture geweven, wandtapijt.
Topmeubelmakers aan het hof
We gaan nu op deze afbeelding naar onze oud-Bergenaar
speuren. Recht onder het hierop afgebeelde, grote schil
derij sjouwen twee knechten een versierde tafel. Achter de
voorste man (met rode werkkiel) steekt een persoon zijn
bepruikte hoofd omhoog. Het is naar alle waarschijnlijk
heid meester-meubelmaker Pierre Gole (ongeveer 47 jaar),
alias Pieter Goolen, die we hier ontdekt hebben. Direct
naast hem houdt een jongeman, ook een knecht van hem,
demonstratief een met fineerwerk ('marqueterie') verfraai
de tafel omhoog. Naast deze blonde medewerker staat de
Italiaanse topmeubelmaker Domenico Gucci, die eveneens
voor de koning werkzaam is.
Het gobelin met Goles beeltenis bevindt zich voor altijd
op een ereplaats in het Paleis van Versailles. Gole overlijdt
in 1684 te Parijs; zijn nagelaten inventarislijst blijkt voor de
onderzoekers later uniek studiemateriaal.
Goles talentvolle zoon Corneille (Cornelis Pietersz.) moet
Frankrijk in 1685, na de beruchte Herroeping van het Edict
van Nantes, als Hugenoot ontvluchten. Hij zet zijn vaders
meubelkunst met succes voort aan het Engelse konings
hof. Zeker voor de Frans-Hollandse familie Gole geldt hier
het bekende vaderlandse gezegde 'zo vader, zo zoon'.
Beide meubelmakers mogen we met recht in ere houden.
Bronnen:
- H. Jellema. Pierre Gole, ébéniste célèbre, né a Bergen (Pays Bas).
Bergense Kroniek, jrg. 20 (november 2013), pag. 2-5.
- H. Jellema. Meesterwerk van Pierre Gole in Alkmaar. Bergense
Kroniek, jrg. 22 (april 2015), pag. 9.
r^L.,
Gobelin, detail
