Kunstschilder J. Postijn
aangereden
BERGEN Maandagmorgen omstreeks
half negen werd bij het oversteken van het
kruispunt Mosselenbuurt—Eeuwigelaan de
76-jarige kunstschilder J. Ponstijn, wonende
aan de Vincent van Gochweg aangereden
door een personenauto. Hij werd geschept
en met zijn rijwiel tegen de ruit van de auto
gedrukt die door midden brak. Hij werd
met verwondingen aan beide benen naar
zijn woning gebracht. Zijn toestand is ove
rigens bevredigend. De fiets werd zwaar
beschadigd.
Jet Baruch is een kleindochter van Jan Ponstijn
Bronnen
26
BERGENSE KRONIEK, NOVEMBER 2016
Krantenbericht uit het Noordhollands Dagblad van 21juni 1960
Op de begrafenis in 1941 van Leo Gestel te Velsen spreekt
Ponstijn samen met de schrijver-journalist Dirk Klomp. Hij
spreekt over Gestel als "een trouw vriend, een man van
sterk karakter. Eens zal de wereld weten wat zij en de kunst
in dezen mensch heeft verloren." Ponstijn neemt het op zich
om het nagelaten werk van Leo Gestel te verzorgen. Zo
voorzag hij de niet-gesigneerde tekeningen van een stem
pel en zag zich daarbij voor een bijna onmogelijke opgave
geplaatst: in alle hoeken en gaten van het huis lagen sta
pels schetsen die gestempeld moesten worden.
Als Ponstijn op 3 oktober 1948 65 jaar wordt, is hij nog
vol werklust en vol plannen, zo meldt De Waarheid op die
dag. Hij spreekt bij de opening van een tentoonstelling
van de overleden Leo Gestel in de expositiezaal van het
Stedelijk Museum Alkmaar over zijn vriend "in wie zich de
onrust van deze eeuw weerspiegelde".
Bij de teraardebestelling van oud-journalist en auteur Da
vid Kouwenaar in 1957 vertegenwoordigt Ponstijn, samen
met dichter A. Roland Holst, schrijver Anthony van Kam
pen en beeldhouwer Willem Reijers, het KCB.
Op een maandagmorgen in 1960 wordt Jan Ponstijn
aangereden op de fiets en breekt daarbij zijn heup. Hij
herstelt echter snel en 'loopt weer spoedig als een kievit'.
Toch laat Ponstijn zich daarna nog zelden zien op het raad
huis of in het centrum van het dorp, maar strijdvaardig als
hij is, laat hij het op papier weten als hij ergens tegen is.
Tot slot
Na de dood van zijn vrouw in 1951 verkeerde Ponstijn
aanvankelijk in ontreddering. Het was een heel goed
huwelijk geweest. Hij werd rusteloos. Hij wilde nog zoveel
doen.
Zelf overlijdt Jan Ponstijn in 1970, op 86-jarige leeftijd.
Een van de markantste, eigenzinnigste en meest sociaal
voelende kunstenaar die Bergen ooit tot zijn inwoners
heeft mogen rekenen, is niet meer.
Museum Kranenburgh heeft een aanzienlijk aantal werken
van Jan Ponstijn in depot. Het overweegt in de toekomst
een expositie aan Ponstijn te wijden. Ponstijns oeuvre is
nagenoeg nog niet bestudeerd. Hoewel hij voor de ge
meente Bergen veel heeft betekend, lijkt de kunstenaar
Jan Ponstijn wat te zijn vergeten. De liefde voor schoon
heid en vrede maken hem niet alleen een goed kunste
naar, maar ook een groot sociaal mens. Ik had hem graag
eens ontmoet.
Tevergeefs zult u in Bergen zoeken naar een weg, straat
of laan die vernoemd is naar Jan Ponstijn. Maar er is altijd
een tweede kans, zoals toentertijd met de Vincent van
Goghweg.
- Alkmaarsche Courant
- Bergensche Bad-, Duin- en Boschbode, 33ste jaargang, 6 augustus 1949.
- I. Couprie. Bergense school in focus, een keuze uit de eigen collectie.
Bergen, Museum Kranenburgh, 2000.
- De Waarheid.
- A. Fleischer, N. Koek, P Saal. Rond het "Oude Hof": schilders en beeld
houwers in Bergen 1910-1940. Bergen, Museum Kranenburgh, 1993.
- B. van de Graaf (eindred). Straatnamen in Bergen door de eeuwen
heen. Bergen, HVB, 2003.
- Sandra Jongenelen. Bergen over Bergen. Bergen, Museum
Kranenburgh, 2001.
- H. Jellema. Bergen van A tot Z. Bergen, Boekhandel Thomas, 2007.
- W. Klinkenberg. Jan Ponstijn, 1883-1983. Boekje bij de expositie
gemeentehuis Bergen NH, t.g.v. de 100ste geboortedag, 7 okt.-4 nov.
1983.
- D.A. Klomp. In en om de Bergensche school. Alkmaar, Tauber
Architecten BV, 1995 (herdruk).
- Kees Komen. Waar de kunst kermt en bloeit - 1900-1995. Bergen, VHS
(Volkshogeschool), 1995
- J. Nobbe en T. Borst (red.). Heerlijk Bergen!?: terugblik en toekomst.
Bergen, Berger Scholengemeenschap, 1995.
- Noordhollands Dagblad 24 juni 1961.
- M. van Noort. Gestel in Bergen. Zwolle, Waanders, 2002.
- B. Polak. Hier ligt Hemelrijk. Schrijvers, schilders en anderen, begraven
in Bergen. Schoorl, Uitgeverij Conserve, 2013.
- Renée Smithuis. De bewijzen van hun reizen: de Bergense school op
reis in de jaren 20. Bergen Museum Kranenburgh/ Deurne Museum
De Wieger, 2007.
- Piet Spijk. De Bergense school en Piet Boendermaker,
kunstverzamelaar in Amsterdam en Bergen. Zwolle, Waanders, 1997.
- De Telegraaf 19 juli 1951.
- Adriaan Venema. De Bergense school. Baarn, Het Wereldvenster, 1976.
- Piet Worm. Matthieu: leven en werken van de kunstschilder Matthieu
Wiegman. Arnhem, Haver, 1986.
