21
de Vincent van Goghweg en de korte vleugel aan het
Wiertdijkje en is uitgevoerd in een traditionalistische, op
landelijke architectuur geïnspireerde bouwstijl, met in het
interieur invloed van de Engelse Arts and Crafts Movement.
In het grotendeels in oorspronkelijke staat bewaard ge
bleven interieur zijn op diverse plaatsen spreuken, (deels)
door de kunstenaar zelf vervaardigde tegels en verschil
lende familie- en gemeentewapens aangebracht. Het pand
is karakteristiek voor het kunstenaarsdorp Bergen en is
opgenomen in de lijst van Rijksmonumenten vanwege de
culturele, architectuurhistorische en typologische waarde
als representant van een atelierwoning, zowel uit- als in
wendig uitzonderlijk gaaf, verrijkt met de invloed van Ber-
lage en de Amsterdamse school. Opmerkelijk is de door
Ponstijn en de kunstenaar Jo Voskuil vervaardigde houten
figuratieve sculptuur aan de kopeinde van de uit de gevel
uitstekende balkenlaag van het huis.
(Geen) Bergense school
Ponstijn schilderde voornamelijk stillevens, die zich onder
scheiden door technische vaardigheid, groot kleurgevoel
en goede compositie. Zijn werk getuigt van impres
sionistische stijlkenmerken. Daarnaast heeft hij talrijke
voortreffelijke portretten vervaardigd. Zijn werk wordt
- althans door Klomp, in zijn boek In en om de Bergensche
school - tot de Bergense School gerekend. Maar volgens
anderen hoorde Ponstijn zeker niet tot de Bergense
school. Hij was lid van Arti et Amicitiae in Amsterdam, van
de Vereeniging Sint Lucas en later van het Kunstenaars
Centrum Bergen (KCB). In een van zijn herinneringsver-
halen zegt Ponstijn zelf over de Bergense School: "Er is
helemaal geen Bergense school. Nooit geweest. Een school in
de schilderkunst veronderstelt een groep schilders rondom een
leermeester, allen met een verwante stijl. Daar kun je hier niet
van spreken. Er is en was een kring van schilders in Bergen,
maar dan ieder met soms een zeer uiteenlopende eigen stijl. In
Amsterdam was een winkel, waarvan de eigenaar in het be
gin van de 20ste eeuw foto's van Bergen in zijn etalage zette,
omdat hij het daar zo mooi vond. En zo zijn Tjipke Visser,
Filarski, Colnot, Weyand, Gestel, Sluyters en ikzelf in Bergen
beland. Toorop, Van Blaaderen en Gestel waren de eersten die
in het nog woeste gebied tussen 'Binnen' en 'Zee' hun huizen
bouwden. Zoals Amsterdammers zich in Laren nestelden, zijn
zij als vogels aan de buitenrand van Bergen neergestreken."
Exposities en reacties
Ponstijn exposeerde regelmatig en van veel exposities zijn
nog aankondigingen en recensies te vinden. In 1906 expo
seert Ponstijn op de jubileumtentoonstelling van werken
van oud-leerlingen der beide museumscholen in het Ste-
De Bergense schildersbent bij het huis van Entken, met o.a Leo Gestel en Jan Ponstijn. Zittend vooraan de dochter van Jan Ponstijn: Mimi Ponstijn
(met vlechten). Collectie Jet Baruch*
