Leijens Bergense gebouwen
In zijn werkzame periode in Bergen heeft Jan Leijen veel
woonhuizen voor particulieren ontworpen, waarvan de
meeste nog steeds als woonhuis in gebruik zijn.
In tabel 1 wordt een selectie gegeven van de architec
tonisch meest bepalende panden die bewaard zijn
gebleven. Er is niet gepoogd om alle bouwwerken in
de tabel op te nemen, mede omdat er nog regelmatig
'nieuwe' door de architect ontworpen panden ontdekt
worden.
Een aantal panden is niet aan de slopershamer ont
komen, zoals de zestien woonhuizen aan het Zakedijkje,
ontworpen voor de woningbouwvereniging Roomsche
Actie, gebouwd in 1918. Deze huizen vormden welis
waar niet het hoogtepunt van zijn architectonisch
oeuvre, maar ze droegen wel enkele van zijn architec
tonische kenmerken, zoals een sierlijk vormgegeven
ruit in de gevels. De panden zijn in 2001 gesloopt.
De Sint Josephstichting van de Zusters Ursulinen en
de rooms-katholieke Kerk waren grote opdrachtgevers,
waarvoor Jan Leijen meerdere gebouwen ontworpen
heeft. Een aantal van deze bouwwerken is in goede
staat bewaard gebleven, maar diverse beeldbepalende
panden zijn afgebroken (zie tabel 2).
Ook in Bergen aan Zee heeft Jan Leijen verschillende
panden ontworpen, waarvan er diverse nu verdwenen
zijn, zoals pension Bakhuis aan de toenmalige Pier Pan
derstraat (nu Pier Panderweg). Aannemelijk is dat hij
een aantal woonhuizen aan de vooroorlogse boulevard
heeft ontworpen. Deze bouwwerken zijn op last van de
Duitse bezettingsmacht afgebroken en gegevens hier
over zijn niet meer te achterhalen.
Uit de tabellen kan worden opgemaakt dat Jan Leijen
de meeste opdrachten net vóór en na de Eerste
Wereldoorlog gekregen heeft. De enige panden die
hij tijdens die oorlogsperiode ontworpen heeft, zijn
Studler van Surcklaan 4, de inmiddels afgebroken
ziekenbarak aan de Kerkedijk en de acht dubbele
woningen aan het Zakedijkje.
Bouwwerken buiten Bergen
Ook buiten Bergen heeft Jan Leijen vele panden ont
worpen. In Alkmaar bijvoorbeeld is zijn creatieve vak
manschap vooral goed zichtbaar aan de Nassaulaan,
bij de nummers 9, 11 en 16, waarin een aantal van zijn
architectonische kenmerken terug te zien is. Naast deze
villa's heeft Leijen het kaaspakhuis aan de Achterstraat
15 ontworpen en de renovatie aan de voorzijde van dit
pakhuis (Houttil 32) uitgevoerd. Dit laatste pand was in
eigendom van zijn nicht Veronica Leijen en haar man,
de kaashandelaar Adriaan Henneman.
Jan Leijen kan beschouwd worden als huisarchitect van
de katholieke gemeenschap, ook buiten Bergen, het
geen onder andere geresulteerd heeft in het ontwerpen
15
JAN LEIJEN, EEN BERGENSE ARCHITECT VAN ALLURE
Tabel 2. Afgebroken en afgebrande panden in Bergen Binnen en Bergen aan Zee, ontworpen door J.C. Leijen, op volgorde van
bouwjaar. Niet opgenomen zijn verbouwingen en andersoortige bouwwerken in Bergen, zoals de muziektent aan de Eeuwigelaan en
de muur rondom de Sint Ursulaschool.
object
opdrachtgever
locatie
bouw-
afbraak
opmerkingen
vrijstaande woning
J.C. Leijen
Karel de Grotelaan 29
1903-1987?
'tSonnehuys, woonhuis van J.C. Leijen
lunchroom Kreb
J.P. Kreb
Breelaan 16
1909-1975
later o.a. dancing Atlantic, in 1975 afge
brand
patronaatsgebouw Sint Jan
RK kerk
Dorpsstraat18
1909-1987
later La Bicyclette, afgebrand
pension Bakhuis
J.D. Rosier
Bergen aan Zee,
Pier Panderstraat 6
1911-1943
Nu Pier Panderweg 6, afgebroken in 1943
ziekenbarak
gemeente Bergen
Kerkedijk 23
1916-1994
later kantine ijsbaan
acht dubbele woningen
woningbouwvereniging
Roomsche Actie
Zakedijkje 1-31
1918-2001
zgn. arbeiderswoningen
doodgraverswoning
gemeente Bergen
Kerkedijk 41
1919-1988
stond rechts achter de poort
wachtlokaal
gemeente Bergen
Kerkedijk 41
1919-1969
ook bekend als 'barenhuis'
kleuterschool Sint Angela
St. Josephstichting
Geestweg19
1922-1989
Tobiasschool van 1985-1989
toneelzaal De Rustende Jager
B. Diesfeldt
Breelaan 2
1925-2001
houten voorganger is in 1925 afgebrand
Retraitehuis
St. Josephstichting
Loudelsweg 34
1926-1990
ontwerp naar liggende persoon
eerste huishoudschool
St. Josephstichting
Loudelsweg 38
1926-1990
later pensionaat
busgarage
A. Schalkwijk
Prins Hendriklaan 5
1926-1931
in 1932 vervangen door grotere garage
koepelkapel
St. Josephstichting
Loudelsweg 20-22
1929-1990
architectonisch meesterwerk!
