mond aan Zee. Zo werd er ook aan de boulevard in Egmond
aan Zee zo'n glijbaan aangelegd, bij Het Vlak tegenover
pension Bellevue. Deze glijbaan, zo'n honderd meter lang,
heeft in het begin van de vorige eeuw vele badgasten en
Egmonders vermaak geboden.
Voor de glijbanen werden speciale sleetjes gemaakt die, na
dat ze naar beneden waren gegleden, aanvankelijk niet met
een lier maar met de hand naar boven moesten worden ge
sleept. Ook voor de Egmondse duinsleebaan werd gezocht
naar een praktisch toestel om, zoals in Bergen aan Zee, de
sleetjes na gebruik op te halen. Tot die er was, werden de
sleetjes opgehaald door kinderen, die als vergoeding gratis
naar beneden mochten glijden.
De Egmondse baan ontwikkelde door de verschillende hel
lingen zoveel vaart dat het einde van de baan, 50 meter op
het strand, makkelijk gehaald werd.
Ook in diverse andere kustplaatsen, zoals Huisduinen, Zand-
voort en IJmuiden, hebben dergelijke 'glijbanen aan zee'
gestaan. Maar niet altijd tot tevredenheid van de badgas
ten. In IJmuiden moest de glijbaan zelfs voortijdig worden
afgebroken, omdat deze voor wandelaars op het strand een
hindernis vormde, vooral bij hoog water.
Neergang
Tot wanneer de glijbanen precies hebben bestaan, is niet
bekend, maar het ging met de exploitatie geleidelijk 'berg
afwaarts'. In de jaren vlak voor de Eerste Wereldoorlog
nam het toerisme zodanig af dat het goed mogelijk is dat
exploitatie van de glijbanen minder rendabel werd. Na de
mobilisatie (1 augustus 1914) werd de glijbaan in Bergen
aan Zee tijdelijk buiten gebruik gesteld. In 1915 maakt de
steeds verdergaande vergraving van de duinrug ten zuiden
van de theekoepel het noodzakelijk de glijbaan zuidelijker te
plaatsen. Omdat de baan nu verder van het centrum kwam
te liggen, werd er nog maar weinig gebruik van gemaakt. In
1916 kon de glijbaan niet worden geëxploiteerd omdat er
als gevolg van de mobilisatie te weinig personeel beschik
baar was.
Na het verdwijnen van deze simpele doch aardige attractie
hebben de BEM en de Van Reenens in Bergen aan Zee geen
spectaculaire vermaaksgelegenheden meer kunnen of willen
bieden.
Met speciale dank aan Aad Baltus van Historisch Egmond voor
zijn informatie.
Egmond aan Zes, Gleibaan
25
Bronnen
- J.T. Balk. De paden op, de lanen in: een dagje uit het Noorderkwartier.
Alkmaar, VND 1979.
- Aad Baltus. Een glijbaan aan de boulevard. Stichting Historisch
Egmond: Geestgronden 14, nr. 1, 2007.
- Bergensche bad-, duin- en boschbode 1910.
- B. Buizer. Strandvonderij in Bergen aan Zee vanaf 1906. Bergense
Kroniek november 1995.
- Koninklijke Bibliotheek. Vier eeuwen kranten Nederland.
- P. Rus. Gids voor Bergen en Bergen aan Zee. Bergen NH, VVV, 1914.
- A.A. Veer. Kroniek van Bergen aan Zee 1906-1946. In: H. Jellema (red).
Bergen aan Zee, badplaats sinds 1906. Schoorl, Pirola 1981.
Kaartje van Bergen aan Zee (detail van
'spinnewebkaart' uit 1914), met linksonder de
glijbaan vanaf het hoge Julianaduin. Uitgave
van de VVV Bergen NH
Ansichtkaart van de 'Gleibaan' te Egmond aan Zee in 1909. Bron: Geestgronden 2007
