Een korte geschiedenis van de
Sint Adelbertuslaan en zijn bewoners
De (slagers)familie Grooteman voor de
'Vleeschhouwerij'. V.l.n.r. Thijs Dekker
(slagersjongen), Niek Grooteman, mevrouw
Grooteman-Hoebe, J. Grooteman en Corrie
van Egmond (huishoudelijke hulp). De andere
jongen en de jongen met de mandfiets rechts
zijn onbekend. Uit: Vijn, 2010
van jonkheer Willem Philip Barnaart, de heer van Bergen.
Per 26 maart 1816 ging de eigendom van de molen over op
Pieter van Essen, de meelmolenaar. Jonkheer Barnaart was
tevens eigenaar van onder meer een perceel bosgrond ge
legen tussen de Kruisweg en de Loudelsweg, dat later ei
gendom wordt van Jacob van Reenen. Op deze plek loopt
nu onder meer de Sint Adelbertuslaan.
De geest uit de fles
In de Zuidergeest bouwt de Congregatie van de Ursulinen
van Bergen, op initiatief van pastoor Bernardus Antonius
Aloysius Smeeman, in 1906 aan de Loudelsweg het Sint
Anthoniuspensionaat op 32 hectare grond. Het is de start
van verdere bebouwing in de Zuidergeest, die voortvarend
ter hand wordt genomen. In 1927 volgt de bouw van het
Retraitehuis aan de Loudelsweg.
In 1914 wordt de Stroomerlaan aangelegd. De huizen wor
den gebouwd door Stroomer, die eigenaar is van dit stuk
grond tussen Kruisweg en Loudelsweg.
De weg krijgt een naam
In 1926 fotografeert Bonda de Kruisweg. Rechts is de
ingang zichtbaar van een zandpad, dat later de Sint Adel
bertuslaan zal worden. In 1930 wordt in de gemeenteraad
besloten een stuk grond aan te kopen van Jacob van Ree-
nen voor de aanleg van een weg tussen de Kruisweg en de
Stroomerlaan. Hiervoor is geen doorbraak nodig. De weg
komt op de plaats waar al langer een zandpad ligt en krijgt
de naam Sint Adelbertuslaan (raadsbesluit 17 juli 1930),
18
Op een mooie zondag in mei van het voorjaar
2013 ligt de Sint Adelbertuslaan klaar om
heringericht te worden, nadat het
rioleringssysteem is aangepast. De zanderige,
wat Frans aandoende laan leent zich
uitstekend voor een partijtje jeu de boules
met een aantal straatbewoners. In het
schijnsel van de vuurton na de barbecue
komen de verhalen los over de geschiedenis
van deze laan. Pim van der Werf tekende de
verhalen op samen met de bewoners van de
Sint Adelbertuslaan. Zoals over die Rolls
Royce met chauffeur...
De buurt waarin de Sint Adelbertuslaan ligt, is de Zuider
geest. Geest is een aanduiding van bewoond akkerland op
de strandwallen. De Zuidergeest ligt direct ten zuiden van
de Kerkbuurt.
'Heerlijke' grond
In de veilingcatalogus van de heerlijkheid Bergen uit 1851
wordt de Sint Antoniusstraat aangeduid als 'Molenweg':
de weg waarlangs de boeren uit de Bergermeerpolder met
hun paard en wagen naar de 'Steenen windkoornmolen'
aan de Molenkrocht liepen. Als een overblijfsel van de
heerlijke rechten (het windrecht) was de molen eigendom
PIM VAN DER WERF
