Een geannoteerde versie van dit artikel (47 noten alsmede een
volledige literatuurlijst en verantwoording van de illustraties)
is opvraagbaar bij de redactie van de Bergense Kroniek, via
redactie@hvb-nh.nl
O' Assumburg
(Jeugdherberg)
12
BERGENSE KRONIEK, NOVEMBER 2015
De ligging van Oud Haarlem.
Links: Opmeting muurwerk zoals in 1960 opgegraven. Midden: Fragment van de kaart van Heemskerk van ca. 1970, waarin even onder het midden
het grachtenstelsel is aangegeven met het muurwerk daarbinnen. Rechts is de spoorlijn te zien met de toenmalige weg, die inmiddels is verplaatst.
De afstand tussen de verticale lijnen is 1000 meter. Rechts: Detail van dit kaartje waarin een fragment van de luchtfoto met bodemsporen is
geprojecteerd met het daarin aangegeven muurwerk. (Voor de bronnen: zie de geannoteerde versie.)
treffende Rijksdienst. Toch kwam het pas in 1960 tot een
onderzoek. De opgraving werd verricht door de bekende
archeoloog Renaud, met als resultaat onder meer een mooie
tekening van de ommuring. De muren vormen een wat ver
vormde rechthoek met drie hoektorens - twee ronde en één
vierkante - met weergangen aan de zuid- en westkant. Het
geheel meet ongeveer 40 bij 50 meter en ligt in een grach
tenstelsel met buitenmaten van ca. 175 x 200 meter. Er zijn
geen afbeeldingen van het kasteel en het is ook niet duide
lijk waar de eigenlijke kasteelbebouwing binnen die enorme
ringmuur heeft gelegen. Hopelijk schept de publicatie die
de archeoloog Jean Roefstra in voorbereiding heeft meer
duidelijkheid.
Bij de opgravingen op het kasteelterrein zijn enkele interes
sante voorwerpen tevoorschijn gekomen die mogelijk nog
dateren uit de tijd van Jan van Bergen. Het is denkbaar dat
hij het hier afgebeelde paardenspoor zelf nog heeft gedra
gen en dat de bronzen pot afkomstig is uit de keuken van
Jutta, zijn echtgenote. Daarmee komen we uiteindelijk weer
bij de ouders van jonkvrouw Goede, om wie dit hele verhaal
is begonnen.
Geraadpleegde literatuur
- Arie C.J. Bijpost. De eerste Heren van Bergen. Bergense Kroniek
nr. 1, mei 1994.
- D.E.H. de Boer en E.H.P. Gordfunke. Graven van Holland, portretten in
woord en beeld. Zutphen, 1997.
- E.H.P. Cordfunke. De abdij van Egmond. Archeologie en duizend jaar
geschiedenis. Zutphen, 2010.
- E.H.P. Cordfunke. Macht en aanzien. Kennemer adel in de volle
middeleeuwen 1050-1350. Zutphen, 2013.
- J. Craandijk. Proeve eener geschiedenis van het geslacht Van
Haarlem. In: Bijdragen voor vaderlandsche geschiedenis en
oudheidkunde. Den Haag, 1900.
- J. Craandijk. Naschrift. In: Bijdragen voor vaderlandsche geschiedenis
en oudheidkunde. Den Haag, 1902.
- J.W. Groesbeek. Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland, hun
bewoners en bewogen geschiedenis. Rijswijk, 1981.
- J. Hof. De abdij van Egmond van de aanvang tot 1573. Haarlem, 1973.
- A.C.F. Koch e.a. Oorkondenboek van Holland en Zeeland. deel I t/m IV.
1970-2005.
- J.C. Kort. Het archief van de heren van Haarlem. In het NA. Den Haag,
1976.
- J.C. Kort. Repertorium op de grafelijke lenen in Kennemerland, 1203
1650. In: Ons Voorgeslacht 1989 en 1990.
- W. Prevenier en J.G. Smit. Bronnen voor de geschiedenis der
dagvaarten van de Staten en steden van Holland voor 1544, deel I.
's-Gravenhage, 1987.
- Bergense Kroniek. De Heren en Vrouwen van Bergen. Themanummer
9, september 2010.
- Jean Roefstra. Onderzoek naar een bodemreliëf in Heemskerk. In:
Castellogica 1998-2. p. 335-342.
- Jean Roefstra. Van Curtis tot kasteel. In: Ledenbulletin Historisch
Genootschap Midden-Kennemerland Museum Kennemerland 2002,
nr. 26, p. 24-34.
