Het familieleven op de boerderij
HERINNERINGEN VAN
TRIEN DEKKER-ZWAKMAN
Trien Dekker-Zwakman, tante van de huidige
boer Jan Zwakman, heeft tal van herinneringen
aan haar jeugd op de boerderij aan het Wiert-
dijkje nummer 5. Zij heeft ze in 2000 opge
schreven voor haar kinderen. In dit artikel een
selectie uit haar herinneringen over het werken
en leven op de boerderij.
Aan het Wiertdijkje 5, waar ik in 1932 geboren ben, zijn na
de Tweede Wereldoorlog eigenlijk weinig grote veranderin
gen geweest, als je het vergelijkt met de periode vóór die
tijd. In mijn jeugd had het paard nog een hoofdrol in het
dagelijks werk. Bij de hooi- en graanbouw waren maar
zelden eigen motoren op de werkvloer. De tractor was nog
een bezit voor de loonwerker. Maar het dagelijks leven van
de eerste bewoners zal een veel groter verschil hebben
getoond met het leven van mijn overgrootouders en al
helemaal met het leven van mijn ouders.
Een stukje geschiedenis
Het verhaal gaat dat 'de oude hoeve' in 1780 werd ge
sloopt, om 100 meter westwaarts onze huidige boerderij
te bouwen. De boerderij is een eenvoudig en degelijk
opgebouwde West-Friese stolphoeve uit 1780, met een
goede leef- en werkruimte voor een boerengezin en voor
een op de grondsoort aangepaste veestapel. De hoeveel
heid weideland was riant te noemen in verhouding tot het
aantal koeien, omdat kunstmest toen niet bekend was.
(Met kunstmest is er meer grasopbrengst, en daarom meer
vee te voeden, red.). De melkopbrengst werd dagelijks op
de boerderij verwerkt tot boter en boerenkaas, die iedere
week naar de markt in Alkmaar werden gebracht.
Sinds 1800 hebben er diverse veranderingen plaatsge
vonden, meestal ten gevolge van bedrijfsveranderingen:
uitbreiding of inkrimping. De grote kapschuur achter de
paardenstal werd afgebroken en verplaatst naar familie
aan de Voert. Ook de 'staart' van de boerderij, van oor
sprong bij de achterdeur, vroeg om onderhoud en werd
eveneens afgebroken. De loods is vergroot tot over de
gehele westzijde, het rieten dak en de potdekselwanden
zijn vervangen door respectievelijk gemetselde muren en
dakpannen.
Kinderjaren
Aan mijn kinderjaren thuis heb ik fijne herinneringen. Wat
heb ik gespeeld in en om de boerderij! In de hooiberg, op
Trien Dekker-Zwakman in 2015 Foto: Yvon Bos Eyssen
de strozolder en de huiszolder, met allerlei spullen die niet
meer gebruikt werden, onder andere het oude kabinet met
boeken van grootvader Zwakman.
Dan het erf en de omliggende weilanden: ik heb nog heel
lang de bloemen, kruiden en plantjes die hier zo speciaal
groeiden, terug kunnen vinden. Ik weet nog de slootjes,
waarin je vanwege de harde zandbodem kon lopen en ik
voel nog de natte 'krozige' rok om mijn benen!
Het hooiland, waar ik - eerst samen met moeder en later
alleen - een mandje brood en koffie heen bracht voor de
mensen die daar werkten. In vroegere jaren, toen de boer
derij nog door mijn grootvader werd beheerd, kwamen in
het voorjaar de maaiers uit Drenthe. Deze mannen bleven
tot in september, wanneer het hooi en het graan waren bin
nengehaald. Zij woonden in de paardenstal, waar moeder
- en vóór haar grootmoeder - het eten naar toe brachten
omdat ze afwijkende etenspauzes hadden. Eén ding stond
vast: 's avonds om 9 uur gortenpap! Die gortenpapkokerij
werd ook tijdens de oorlogsjaren weer hervat toen we zelf
20
