Parels uit de collectie
De eeuw van Het Sterkenhuis
Twee mei 1915 was voor Bergen een dag
van betekenis: een historisch pand was
behouden, een prachtige collectie
'oudheden' werd daar tentoongesteld.
De geboortedag van Museum
Het Sterkenhuis!
29
NEL JONGEJANS
Geschiedenis
Reeds in 1903 is bij de voltooiing van het nieuwe
raadhuis in Bergen een kamer bestemd om 'oudheden en
merkwaardigheden' van Bergen ten toon te stellen. Met
de komst van kunstenaars, forenzen, toeristen en hotels
verandert het boerendorp in die tijd razendsnel. Hoe het
beeld van het oude dorpsleven te bewaren? Het antwoord
komt van Marie van Reenen-Völter, de echtgenote van
burgemeester Jacob van Reenen, in de vorm van de 'Oud
Berger Kamer' op de zolder van het raadhuis.
Tien jaar later, in 1913, wordt het oude pand uit 1655,
gelegen tegenover het raadhuis, gerenoveerd door
architect M.Plate. De gemeente had het aanvankelijk
willen slopen, maar dit wordt voorkomen door de
Bergenaar Jacob Sterken. Hij laat het pand dusdanig
renoveren dat het als het ware pasklaar is om de Oud
Berger Kamer te herbergen. Dit is ook de nadrukkelijke
wens van Marie van Reenen. Het karakteristieke pand
draagt al de naam 'Het Sterkenhuis' wanneer op 2 mei
1915 daarin het 'Het Museum van Oudheden' wordt
gevestigd. Men noemt het al snel 'Het Bergens Museum'
en om misverstanden te voorkomen krijgt het met de
komst van (het Bergens) Museum Kranenburgh in 1993 de
naam 'Gemeentemuseum Het Sterkenhuis'.
Een gevarieerde collectie
Door schenkingen en aankoop groeit de collectie van
Museum Het Sterkenhuis. Marie van Reenen beschrijft
reeds in 1903 alle verkregen objecten en vermeldt
hierbij de naam van de schenker en de waarde. Na
haar overlijden in 1925 stelt de gemeente in 1927 een
bestuurscommissie in voor het museum, met als taak
het beheer en behoud van de collectie en de expositie
daarvan. Het verzamelbeleid breidt zich in de loop
der jaren steeds verder uit. Naast de collectie voor de
oudheidkamer en de boerenkeuken, staan objecten rond
historische gebeurtenissen, topografische afbeeldingen
en persoonlijke documenten en voorwerpen van bekende
Bergenaren centraal. De textielverzameling ontwikkelt zich
tot een opmerkelijke collectie.
Opvolgende museumcommissies hebben, met steun van
de Gemeente Bergen, hun taak hierin met verve vervuld,
tot 2011. Daarna heeft de Stichting Kranenburgh, waarvan
Museum Het Sterkenhuis nu onderdeel is, deze taak over
genomen.
In 'DE EEUW VAN HET STERKENHUIS. Parels uit de col
lectie' laten de musea Kranenburgh en Het Sterkenhuis zien
hoe dankzij de vooruitziende blik van Marie van Reenen en
de grote inzet van achtereenvolgende museum-commissies
de cultuurhistorie van Bergen bewaard is gebleven.
Welke parels zijn er te zien?
Glanzende parels in de tentoonstelling zijn de stijlkamer
en boerenkeuken, beide ingericht zoals gebruikelijk was in
1915. Uit de textielcollectie worden historische topstukken
getoond, klederdracht van de 17e tot 19e eeuw waaronder
Damasten, Sitsen en bijzonder kralenwerk. Ook tot de
verbeelding sprekende archeologische vondsten uit Bergen
zijn te bewonderen: van steentijd tot en met de 18e eeuw.
En ook wordt er een kleine collectie inkttekeningen van
Pieter Ellen uit de periode 1700 tot 1775 getoond.
Op de eerste etage van het museum is plaats gemaakt voor
een potpourri van Bergens historie. We zien hoe de tafel
gedekt werd in de 17e eeuw, maar ook welk serviesgoed
de eerste hotels en restaurants gebruikten. Daarnaast
zijn voorwerpen te bewonderen die dagelijks door de
handen gingen van bekende Bergenaren: gereedschap
van bekende ambachtslieden, spulletjes die kinderen
gebruikten in de schoolklas van 1900 en objecten uit de
Tweede Wereldoorlog.
Eén vitrine toont het Wapen van Bergen, waarvan niet
bekend is of graaf Floris III nu eigenlijk wel of niet de
schenker was.
Allemaal prachtige objecten, speciaal voor de honderdste
verjaardag van Het Sterkenhuis uit het depot gehaald. Een
unieke kans om in de spiegel van Bergens rijke verleden te
kijken!
