,ee. Centrum
23
BERGEN AAN ZEE REVISITED
Ansicht Centrum Bergen aan Zee
Bron: Regionaal Archief Alkmaar
Maar je hoefde niet voor alles naar de winkel. De meeste
winkeliers kwamen ook aan huis. Bij ons thuis kwamen
- naast de winkeliers uit het dorp - ook nog uit Bergen
de kruideniers Louter en De Wijs en Broers (de laatste
op de brommer met wandelstok vanwege een onwil
lig been). Daarnaast verschenen regelmatig de heer en
mevrouw Ten Herkel van de wasserij op de Breelaan die
rieten manden vol schone was het duin opsjouwden en
de gebroeders Van den Bosch die een paar keer per win
ter tientallen zakjes cokes en antraciet kwamen brengen.
(Zie voor meer informatie over de middenstand in Ber
gen aan Zee het artikel van Bert Buizer, 2010; red.)
Het dorpsleven in de nadagen van de feodale badplaats
Bergen aan Zee telde in de jaren vijftig slechts weinig
vaste bewoners. Druk werd het pas als in de weekenden
en de zomer de tweede huizen bewoond raakten, de toe-
ristenstroom op gang kwam en het dorp - bij mooi weer
- bezocht werd door dagjesmensen. Met in het voor- en
najaar de bussen uit het oosten van het land vol (oudere)
mensen die 'voor het eerst de zee zagen', en daarna niet
zelden met natte schoenen en broekspijpen of rokzomen
de thuisreis moesten aanvaarden.
In die dagen had het dorpsleven nog een enigszins
feodaal karakter. Het waren immers de nadagen van
het dorp als particulier bezit van de familie Van Reenen.
In de week voor Pasen verscheen steevast boer Veldt
(pachter van de Franschman, de boerderij van de Van
Reenens) met zijn twee paarden en een platte wagen in
het dorp. Met hulp van de dorpsjeugd werd in het Elzen-
bos en het Parnassiapark losliggend hout verzameld ten
behoeve van het Paasvuur op het strand, dat door Dolf
van Reenen hoogstpersoonlijk werd ontstoken. Op Paas-
zondag verstopte mevrouw Van Reenen eieren naast de
tennisbanen bij het Parkhuis. Deze werden dan gezocht
door de kinderen van de familie en hun kennissen.
Het paadje naast het Julianaduin op de Parkweg was,
zowel aan de straat- als strandzijde, afgesloten met
een hek. De sleutel daarvan werd door de Van Reenens
slechts uitgereikt aan een beperkte groep mensen: be
woners van de Parkweg, vrienden en kennissen.
Begin jaren vijftig werd een kleuterschool opgericht die
wisselend onderdak kreeg in Klein Marconi, het souter
rain van het toen splinternieuwe hotel Nassau-Bergen of
het Duinmuseum (nu NIVON) in het Parnassiapark. Kleu
terjuf was 'Juffrouw Winder', de latere echtgenote van
Jan Scholten. Nog steeds als ik haar door het dorp zie
fietsen, verbaas ik mij over haar vitaliteit en haar immer
jeugdige uiterlijk. Ze moet toch immers 15 jaar ouder zijn
dan ikzelf.
's Zomers organiseerde de Commissie Zomerfeesten
kinderspelen: schatgraven en fort bouwen op het strand,
een gekostumeerde kinderoptocht en fietswedstrijden
op moeilijk bestuurbare Raleigh-driewielers van de fiet
senwinkel De Goede uit de Karel de Grotelaan. Het sei
zoen werd eind augustus afgesloten met een vuurwerk
op het duin naast Nassau-Bergen.
Begin september werden de hekken weggehaald en
werden de strandtent van Maasen en de badhuisjes af
gebroken en opgeborgen in de groene schuren aan de
Witteweg. Dan ging het dorp 'op slot'; werd het dorp
voor maanden het domein van die weinige bewoners en
een enkele tweedehuisbezitter in het weekend. Alleen
bij extreem weer - uitzonderlijk mooi of juist uitzonderlijk
slecht - of een bijzonder gebeurtenis - bijvoorbeeld de
stranding van de Katingo (22 december 1954) - versche-
