van Alkmaar. Bij bakker Leering in Tuindorp kon je de
munten kopen. Je kreeg een muntmeter als je achter
stand had met betalen van het gas. Dan kwamen er
twee mannen van het gasbedrijf en werd je afgesloten.
Maandelijks kwam er iemand met een linnen zakje om
de meter te legen. Op de gasfabriek werden de mun
ten geteld. De meter was verzegeld met een slotje. Er
werd natuurlijk wel geprobeerd met andere voorwer
pen de gasmeter te 'omzeilen'. In de winter werd er
wel eens een schijfje ijs in de meter gedaan. Dat kwam
uit door een restant water in de meter en te weinig
munten. Ook met muntstukken van 21/2 cent werkte de
meter. Dat gaf weer veel gedoe op de fabriek, bij het
berekenen hoeveel er bijbetaald moest worden.
De meet- en regeldienst moest zorgen voor een goede
gasvoorziening in Noord-Holland. Wij moesten overal
van die groene kasten met regulateurs controleren en
onderhoud plegen. In de zomer, als er niet zo veel gas
werd verbruikt, werd er groot onderhoud gedaan.
Ook in ons dorp had je gasmuntmeters. Huurwoningen
met een lage huurwaarde werden vaak voorzien van
muntmeters. Bergen gebruikte natuurlijk gasmunten
Gasman Jan van Lienen:
'Op mijn veertiende - in 1945 - ben ik begonnen te
werken bij garage Het Oosten aan de Bergerweg.
Daar heb ik gewerkt tot mijn achttiende. In militaire
dienst deed ik onderhoud aan Sherman tanks. Sleu
telen zit me in het bloed. In de jaren 50 was het niet
gemakkelijk om aan werk te komen. Ik heb van alles
aangepakt. Bij het Gemeenschappelijk Gasbedrijf Kop
Noord-Holland vroegen ze een monteur. Ik kwam bij
de meet- en regeldienst terecht. Het Gemeentelijk
Gasbedrijf van Alkmaar was door overname van gasfa
brieken en door levering aan steeds meer gemeenten
een groot bedrijf geworden onder de naam Gemeen
schappelijk Gasbedrijf Kop Noord-Holland.
Ik werk nu als vrijwilliger in het Motoren Museum in
Nieuwe Niedorp, geef er rondleidingen en sleutel
daar aan motoren om ze weer draaiende te krijgen.
Mijn verzameling gasmeters, munten, kousjes, enz.
heb ik aan het museum geschonken en bevindt zich
op de bovenverdieping, gewijd aan Grootmoeders
Tijd. Daar is ook de verzameling oude poppen van
mijn vrouw te zien.'
fabriek, dat het in staat is, ons op een wijze gas te leveren,
die wij zelfstandig nooit konden bereiken. Vooral den zo
mers hebben wij behoefte aan gas; het is mooi dat Alkmaar
dit kan leveren, waardoor de levering voor beide van nut
kan zijn. De burgemeester van Alkmaar heeft zich gemeld,
wel niet als badgast, maar als blijvende bewoner met één
van zijn industriële bezittingen. Gedurende een lange reeks
van jaren zijn wij Bergenaren met onze producten naar
Alkmaar gegaan en thans komt Alkmaar met zijn gas op
de Berger markt. Al de jaren, dat wij in Alkmaar kwamen,
is het goed gegaan en ik geloof, dat het, nu Alkmaar hier
komt, ook goed zal blijven gaan. Er is wel eenig verschil.
Wij kwamen in Alkmaar op de vrije markt, terwijl Alk
maar hier heeft gekregen een soort monopolie, maar voor
de levering van het product was het noodig.
In een reactie op de opmerking over de monopolieposi
tie van Alkmaar deelt burgemeester Wendelaar mee dat
hij de gemeenteraad van Bergen officieel kan meedelen
dat Alkmaar van de Bergense aangeslotenen per m3
niet 5, maar 4 cent boven de Alkmaarse prijs zal heffen.
Wethouder Leesberg van Alkmaar biedt met de woor
den Lespetits cadeaux maintiennent l'amitié vervolgens
een gaskachel aan voor het gemeentehuis. Omstreeks
11.30 uur verricht de echtgenote van burgemeester
13
DE AANSLUITING VAN BERGEN OP HET GASNET VAN ALKMAAR
