12
BERGENSE KRONIEK, APRIL 2015
Het gasfitterhuis aan de Loudelsweg/hoek Gasweg. Het huis bestond
uit een woongedeelte voor de gasfitter, een werkplaats waar de druk
geregeld werd en een showroom. De gemeente had echter bedongen
dat er geen gastoestellen verkocht mochten worden. Met de komst
van het aardgas werd het gasfittershuis buiten bedrijf gesteld.
Foto: Ru Waalewijn
de buitengemeenten tonen Ook is men bang voor
verliezen. Wanneer de gasfabriek van Alkmaar verlies
lijdt, zal Bergen dan moeten delen in dat verlies? En
wordt de Bergense bevolking bij een verhoging van de
gasprijs niet tot een belastingobject van Alkmaar ge
maakt?
Van Deventer, de directeur van de gasfabriek van Alk
maar, die voor Alkmaar de onderhandelingen voert,
spreekt van zijn kant in notities aan de Alkmaarse bur
gemeester en wethouders over Bergensche heeren en de
heeren van Bergen die een spook zien. Ook gebruikt hij
woorden als traineeren en bedenkelijke mentaliteit van
de gemeente Bergen. Van Deventer suggereert zelfs de
vertrouwenskwestie te stellen en dat Bergen maar moet
kiezen of deelen.
Veel inwoners van Bergen zijn ongeduldig en willen
graag kookgas. Graag willen zij voor het zomerseizoen
van 1922 gas (zouden zij moeten overgaan op koken
op elektra, dan zijn ketels en pannen met speciale bo
dems vereist). Ze dringen er bij de gemeenteraad op
aan de onderhandelingen te versnellen. In een brief,
door tientallen Bergenaren ondertekend, stellen zij
dat zij het hebben van kookgas in de gemeente ook als
een onmisbare voorwaarde beschouwen die de bloei van
de gemeente kan bevorderen. Bergen mag in de toekomst
niet ten achter staan bij den vele seizoenplaatsen, die naast
waterleiding en electriciteit reeds in het bezit van kookgas
zijn gekomen. Ook dienstbodes die uit de stad komen
en in Bergen werken, klagen erover dat zij nog op pe
troleumstellen moeten koken.
We krijgen gas!
Pas op 15 december 1923 wordt na veel overleg ein
delijk de overeenkomst gesloten. Bergen krijgt gas met
dezelfde calorische waarde als in Alkmaar. De prijs be
draagt 17 cent per m3.
De Alkmaarders betalen op dat moment 12 cent per
m3. Burgemeester Wendelaar van Alkmaar spreekt
voorzichtig van 'een getemperde monopoliepositie'Voor
waarden zijn onder andere dat het gas niet gebruikt
mag worden voor verlichting, dat Alkmaar de kosten
aan de wegen vergoedt en dat de werkgelegenheid
die uit de aanleg voortvloeit ook ten goede komt aan
arbeiders uit Bergen (tot 1 maart1924 60 cent per uur,
daarna 52 cent!). Aan de Loudelsweg wordt een distri
butiestation met fitterswoning en showroom gebouwd
op een stukje grond, aangekocht door de gemeente
Alkmaar voor ƒ7500,--. Voorlopig komt er geen gas
houder.
De officiële opening vindt plaats op 9 juli 1924 om
11 uur 's morgens. Onder de aanwezigen zijn onder
andere burgemeester Wendelaar van Alkmaar, oud
burgemeester Jacob van Reenen, die op 15 april 1923
is afgetreden en het grootste deel van de onderhande
lingen heeft gevoerd, en zijn zoon, de nieuwe burge
meester, mr. H.D.A. (Hendrik) van Reenen. In hun toe
spraken leggen de beide burgemeesters de nadruk op
nabuurschap. Burgemeester Van Reenen formuleert het
in zijn toespraak als volgt: Alkmaar en Bergen verschillen
van karakter. Wij zijn echter naburen en Alkmaar met zijn
stedelijke bevolking beschikt over een zoodanige moderne
Een vroege (Engelse) gasgeiser. In de beginperiode van het gas,
halverwege de 19e eeuw, gebeurden er nog wel eens ongelukken met
gastoestellen en gasverlichting. Collectie Motoren Museum. Foto Bert
van der Miesen
