fa.; h
HJEEHIiJkMIlt
BERGEN,
BESCHRIJVING
NI COL AAS KOUWENS,
fl^tCCrn ^IjtCwp §j||<trw<Kntf Vrtw
vEGIDIUS XVALAARDT S^CRÊ,
kop worden ingedrukt. Daarna worden ze, soort bij soort, met
hun nek tussen een gespleten wilgentakje in groepjes van 5x10
stuks verzameld. In die dagen brachten ze op de markt rond een
kwartje op. De landheer zal af en toe, vaak met enige gasten,
trots het vinken gadeslaan. Wat dan 's avonds ter tafel wordt
gebracht laat zich raden; de blinde vinkentegenwoordig bij de
slagers verkrijgbaar, zijn een afgeleide hiervan. Met de Vogelwet
van 1912 is een eind gekomen aan het vangen en doden van be
schermde vogels voor consumptie. Zo behoren ook de vinken-
banen tot het verleden.
Uit de kadastrale legger van 1832 blijkt dat Willem Philip
Barnaart eigenaar is van de op de daarbij behorende plankaart
aangegeven percelen huis en erf en een weiland, Vinkenkrocht
genaamd. Dat het gebruik als weiland is aangemerkt is niet
vreemd, omdat een vinkenbaan meestal alleen gedurende de
najaarstrek wordt ingericht. Van 1816 tot 1825 is Gerrit Te
gel contractueel pachter van het weiland. Het huisje tegen de
bosrand blijkt van 1816 tot 1820 verpacht te zijn aan Cornelis
Over, geboren te Koedijk in 1766. Of Gerrit en/of Cornelis ook
vinkers waren, wordt niet vermeld. Nadat Jan Jacobus Hen-
ricus van Reenen in 1851 de heerlijkheid Bergen inclusief het
huisje en de krocht had verworven, blijkt uit andere stukken dat
schoolmeester Jan Passchier Quant het huisje van 1865 tot 1868
heeft bewoond, nadat zijn school (tevens schoolhuis) te Wim-
menum door brand was getroffen. Over jachtactiviteiten door
de Van Reenens is weinig bekend.
Wel heeft de konijnenjacht hun aandacht, omdat deze graaflus-
tige diertjes mede verantwoordelijk zijn voor het verstuiven van
de duinen. Over de vinkerij is niets te vinden. Tijdens de Eerste
Wereldoorlog is de Vinkenkrocht gebruikt als interneringskamp
voor Duitse militairen, waarbij het huisje tijdelijk dienst heeft
gedaan als keuken. Het huisje raakte echter zo in verval dat tot
sloop werd besloten. In zijn liefde voor de schoonheid en een
voud van het vervallen vinkenhuisje heeft de in Bergen wonende
dr. H. C. Prinsen Geerligs een ware kopie van het huisje door
aannemer Arie Bijpost in zijn tuin aan de Renbaanlaan laten
bouwen. Dit heeft later dienst gedaan als stal voor het rijpaard
van de daarnaast wonende tandarts Elema.
Het laatste opmerkelijke feit uit de geschiedenis van de Vinken-
krocht is dat op 25 november 1942 om 13.28 uur een brandende
zilveren vogel, in de vorm van een Britse Wellington Mark IV
bommenwerper, op het daar aanwezige barakkenkamp van de
Duitse bezetter is neergestort.
In het boek 'Vliegveld Bergen NH 1938-1945' is hiervan een
drietal foto's te zien, gemaakt door de daar aanwezige Duitser
Heinz Vinke...
5
DE VINKENKROCHT
YAW n»; mCEBLEtl, GELEGD II* BI CMEtCTÏil
HEUGEN, SCIK)<)ULHAUINGCARSPKL kk ALKMAAR
WELKE BEIIOOREn TOT I)F. VOORMALIGE BOOGT- lit Vlijt
IN
cn door den Makelaar
ALS LA8TIIEBBENDF IfAN I)E ERFGENAMEN VAN
den llnog WclCieboren Heer Jneklirri
ten overstaan van den te Haarlem resickijemlrn Notaris
in openbare veiling zullen 'warden gebrast
AFZON DERI.IJ K EN GEDEELTELIJ^ G iroNRIVEtRO
O/i DingsdagWoensdag en •Dontlertlutj, den '25'2fi m 11-»* iïurrmber 1851 -
EN IN MASSA
den i'1"" December 1851, Iclhens des rwrmtddngs tm 10 ttm
in bet Logement Zomeraorg te /{/oemcru/rtnl.
Titelblad veilingcatalogus van de voormalige heerlijkheid Bergen in 1851
Bronnen:
- W.H. van Dobben en D. Hoos. Vogeltrek en Vinkenbaan,
uitg. Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie. 1939
- Ignaz Matthey, Vincken moeten vincken locken: vijf eeuwen vangst van
zangvogels en kwartels in Holland
- H.C. Prinsen Geerligs. Twaalf eeuwen Kennemer historie, Alkmaar 1939
- J.H. Schuurman, Vliegveld Bergen NH 1938-1945, Bergen 2001
- M. van Reenen-Völter, De heerlijkheid Bergen in woord en beeld, 2e dr.
Alkmaar 1925
- Koen Dupon, Burgemeester in oorlogstijd 1914-1918, Bergense Kroniek 15e
jrg. nr. 2 november 2008
- Kadastrale Atlas van Noord Holland 1832, deel 3. Bergen, Haarlem, 1990
- F.D. Zeiler, Verscholen in het groen: Bergen in de 19de eeuw 1798-1906,
Bergen 2002
- J. Bruynzeel, Van Vogel Coy tot Karperton, Bergense Kroniek 4e jrg. nr. 1,
mei 1997
- Archief Bergen 1464-1813, inv. nr. 274
Idem 1811-1921, inv. nrs 537-539, 541
- Familiearchief Van Reenen 1851-1981
Huisje tandarts Elema, Renbaanlaan, Coll. Henk Jellema. Foto: Klaas Beeldman
