Souven ir
Bergen aan Zee bestaat 25 jaar:
natuurlijk, een fietsvlaggetje!
In de zeilsport en bij de zeemacht worden de driehoekige vlag
getjes aaneengeknoopt tot vaak vele meters lange pavoiseerlij-
nen. Deze worden tot op de dag van vandaag volgens een strak
protocol gevoerd. Wie zou denken dat de fietsvlaggetjes een
stille dood zijn gestorven, vergist zich. Ze worden nog steeds
op wens geleverd, maar naast het gebruik voor de fiets - waar
ze nu ook op een zwiepende staak die voor herkenbaarheid in
het verkeer moet zorgen, zijn bevestigd - worden ze ook ingezet
ten behoeve van wat event dressingheet: bij evenementen en
andere (feestelijke) gelegenheden. Dat, vooral na de jaren '60,
het karakter van de vlaggetjes verschoof van een toeristisch
souvenir in de richting van pure reclameobjecten, is dan ook wel
begrijpelijk.
Het hier afgebeelde vlaggetje, afkomstig van de verzameling
van Gerard Meijer uit Bergen aan Zee, werd geproduceerd voor
de viering van het 25-jarig jubileum van Bergen aan Zee op 25,
26 en 27 juni 1931, dus ook ter gelegenheid van een feestelijke
gebeurtenis. Het sleetse vlaggetje - het is zeker 83 jaar geleden
dat het 'Dagelijks Bestuur van het Comité voor de Viering van
het 25-jarig Jubileum van Bergen aan Zee' de opdracht voor
r Qfmjggm
productie verstrekte - heeft een lichtblauwe ondergrond en in
een hemelsblauwe baan scheren, wit uitgespaard, twee gestileerde
meeuwen. De bovenste van deze meeuwen vertoont een grotere
gelijkenis met een echte meeuw dan de onderste dat doet. Meeu
wen, ongeacht de soort, zijn echte kust- en zeevogels, dus in die
zin passen ze uitstekend bij Bergen aan Zee. Jammer genoeg is de
vrijheid die deze gestileerde vogels symboliseren vanaf WO-II
politiek beladen geraakt. Het vlaggetje toont het gemeentewa
pen in rood met de zes merletten en rechts onder is, eveneens
in de rode steunkleur, het jaartal van de stichting van Bergen
aan Zee (1906) en het jaartal van het 25-jarige jubileum (1931)
aangebracht. De naam van de jubilerende badplaats, 'Bergen aan
Zee', is eveneens in wit uitgespaard, evenals de moeilijk lees
bare letters RR of BB, die mogelijk de naam van de ontwerper
onthullen.
Het zilveren jubileum van de zorgvuldig ontworpen en im
mer groeiende badplaats kende tal van activiteiten, zoals een
kunsttentoonstelling in Russenduin, de onthulling van een
door architect Majella Cijfers ontworpen en in Beiers graniet
uitgevoerde monumentale lantaarn op het 'Stationsplein', een
ballonwedstrijd, een goochelvoorstelling en een concours
d' élégance. Alle deelnemers aan dit concours, ruim 200 auto
mobielen met nu exotisch klinkende merknamen zoals Aubern,
Horch en Hispano Suiza, werden stuk voor stuk aangehouden
door de heer Haasbroek, boekhouder van de Bouw Exploitatie
Maatschappij. Aansluitend kregen de deelnemers een exemplaar
van het vlaggetje uitgereikt door de heren Vonk, Macdonald en
Barnaart. Na de rit door de erepoort volgde de jurering van de
deelnemers aan dit concours d'élégance. Naast de ruim twee
honderd vlaggende automobielen zullen de vlaggetjes aan de
fietsen zijn aangebonden, maar hoeveel dat er daadwerkelijk
geweest zullen zijn, blijft een raadsel.
Van alle vlaggetjes die tijdens dit zilveren jubileum van de bad
plaats zijn uitgereikt, zijn er nog enkele over: zorgvuldig gekoes
terde souvenirs!
19
Met het populair worden van de fiets als vervoermiddel
kwamen ook fietsvlaggetjes in zwang. Het in de handel meest
gangbare katoenen driehoekige vlaggetje mat ongeveer 15-20
cm (hoog) bij ongeveer 30 cm (lang), liep uit in een scherpe
punt en was meestal eenzijdig bedrukt. Met een in de zoom
ingenaaid touwtje - met aan de ene zijde een lusje en aan de
andere zijde een vrij uiteinde - werd het bevestigd tussen
het stuur en de voorvork. Vooral vanaf de jaren '30 nam het
gebruik ervan toe en voor iedere vereniging of voor ieder
evenement werden de driehoekige vlaggetjes, soms massaal
geproduceerd. De vaak zorgvuldig ontworpen vlaggetjes wer
den ingezet ter promotie, bij een herdenking of als teken van
verzet, zoals in de beginjaren van de Tweede "Wereldoorlog,
toen de nationale driekleur als fietsvlaggetje heel populair was.
BERT BUIZER EN
FRITS DAVID ZEILER
Foto-impressie concours d' élégance
