-
w.
■t
3
/WKfi -
or
ft «A li Qrjfë -A^ -Q>vy*« Gy /fO^\KKCd<W
fX 'rJ^y
van J.T. van Diggelen uit 1821. De overzichtskaart geeft Het
Hof in een gestileerde vorm, maar het kaartblad sectie A nr 2 is
veel preciezer. Het linker bouwhuis komt in zijn grondplan qua
vorm nog grotendeels overeen met dat van 1652, zij het dat de
(keuken-) aanbouw iets verder naar het oosten is uitgebouwd
dan op de plattegrond van Van Breen. Het rechter bouwhuis
daarentegen toont een vrij forse vierkante uitbouw van het mid
dendeel, die tot in de westelijke dwarsgracht reikt.
Tekeningen vóór 1821
Met deze kennis gaan we terug naar de afbeeldingen uit de
voorgaande periode. Verschillende tekenaars namen de brug met
de toegangspoort als thema, waarbij het linker en rechter bouw
huis naar achteren weglopend zijn afgebeeld. De kleine uitbouw
links is daarbij meestal niet te zien en ook de grote uitbouw
rechts valt veelal buiten beeld. De belangrijkste voorbeelden
zijn een anonieme, wel aan Hendrik Pola toegeschreven, snelle
schets met het jaartal 1718 (aanwezig in de Provinciale Atlas),
een tweetal tekeningen van Cornelis Pronk uit 1727, een aquarel
van J.A. Crescent uit 1804, nu alleen nog bekend in een kopie
door C.W. Bruinvis uit 1897. De aandacht van Pronk is vooral
uitgegaan naar het monumentale toegangshek tussen de half
ronde muren, een situatie die nog identiek is met die van 1652.
De bouwhuizen gaan echter grotendeels schuil onder het toen
ook al monumentale geboomte; op de noordmuren na nemen
we er weinig van waar.
De op 1718 gedateerde schets geeft ons meer te zien. De brug is
plat en heeft een planken vloer en een eenvoudige smeedijzeren
leuning; in het midden zijn ter weerszijden houten zitbanken
aangebracht. Van beide bouwhuizen zijn de voorste en de mid
delste, iets hogere, geledingen te zien, precies zoals Van Breen ze
heeft afgebeeld. In de zichtas is op het middenplein een toren
achtige duiventil te zien; geheel rechts, op de hoek van de vijver,
staat een gebouwtje dat lijkt op een prieel of theekoepeltje. Van
een grote uitbouw van het rechter bouwhuis blijkt nog niets.
De bomen aan de voorzijde zijn (waarschijnlijk terwille van het
vrije aanzicht) door de tekenaar weggelaten, maar die op het
binnenplein zijn al redelijk uit de kluiten gewassen. Toch zijn
ze nog lang zo hoog niet als de ene boom die op de tekeningen
van Pronk achter het toegangshek te zien is - en die zou slechts
negen jaar later zijn gemaakt.
Dat leidt tot de veronderstelling, dat de datering van de schets
niet klopt. Er zijn drie netversies van bekend, waarvan er één
(van de hand van ijverige copiist Abraham Rademaker) op het
albumblad eveneens het jaartal 1718 vermeldt. Gezien de hoogte
26
HISTORISCHE VERENIGING BERGEN NH, THEMANUMMER 11, JUNI 2014
'Het Adelijk Huys in 't bosch te Bergen bij Alkmaar' uit atlas Andries Schoemaker. Koninklijk Oudheidkundig Genootschap Amsterdam.
■i
