paadjes, die samen met de vaak lage, kromme bomen en de
rijke mosbegroeiing voor een sprookjesachtige sfeer zorgen.
Wat een contrast met de oorspronkelijke aanleg!
Herstel
Pas in het recente verleden is er aandacht voor het herstel
van de cultuurhistorische waarden van Het Hof. Diverse
renovatieplannen zijn gemaakt, waarvan slechts delen
zijn uitgevoerd. Buiten-plaatsbeheer is kostbaar en vraagt
specifieke kennis van de afzonderlijke elementen waaruit
een buitenplaats is opgebouwd. Gebrek aan kennis van het
beheer van specifieke onderdelen kan leiden tot een aanpak
die niet altijd even goed resultaat oplevert. Lastig is ook om
renovaties in te passen in de eisen die de huidige tijd stelt.
Toch is - ondanks beperkte financiële middelen, waardoor
keuzes moeten worden gemaakt waar niet iedereen zich in
zal kunnen vinden - het positief dat er iets gebeurt om het
verval te stoppen en de cultuurhistorische waarden enigszins
terug te brengen.
In Het Hof ten zuiden van de Eeuwigelaan heeft de gemeen
te Bergen als eigenaar, ondersteund door een subsidie van de
Rijksoverheid, gewerkt aan het herstel van de laanstructuur,
het baggeren van de grachten en het aanpakken van de vaak
natte, modderige paden. De Kijklaan is weer herkenbaar als
hoofdlaan van Het Hof. De breedte en ook de dubbele rij
linden aan weerszijden, benadrukken 370 jaar na aanleg nog
altijd de kracht van het oorspronkelijke ontwerp. Minder ge
lukkig is de laag zand die is aangebracht om de laan in natte
tijden beter begaanbaar te maken. Om een betere ruiterover-
steek over de Eeuwigelaan te maken, is het ruiterpad verlegd
naar de oostzijde van de Kijklaan en ligt nu tussen de twee
rijen laanbomen. Ook hier is zand aangebracht, wat ertoe
leidt dat ruiters vaak van de Kijklaan gebruikmaken om het
diepe, mulle zand te vermijden, met alle gevolgen van dien
voor de Kijklaan en de wandelaars.
Ook het Rondeel is opgeknapt. Een deel van de begroeiing
van de grondwallen is verwijderd, waardoor de geschulpte
vorm van de wallen weer zichtbaar is. Met het schonen van
de grachten is niet alleen de waterkwaliteit verbeterd, ook
dragen zij nu meer bij aan de kwaliteit van Het Hof.
Voor het parkeerprobleem in de Kijklaan ter hoogte van
de boerderij is nog geen oplossing gevonden. Toch zou een
bruikbare oplossing in grote mate bijdragen aan de beleving
van en recht doen aan de cultuurhistorische waarde van het
hele park. Aan de achterzijde van het huiseiland is het door
zicht naar de polder gedeeltelijk open gemaakt. Verder zijn
banken opgeknapt en lantaarnpalen geplaatst. Het is nu zaak
de herstelde parkdelen te onderhouden.
Het PWN heeft als beheerder van het Bergerbos, noorde
lijk van de Eeuwigelaan, de Sparrenlaan hersteld tot aan de
Vinkenbaan. De oude grove dennen zijn vrijgezet. Eiken,
sparren en zwarte dennen zijn verwijderd uit de laanbe
planting om licht en ruimte maken voor de aanplant van
jonge grove dennen. In vier fasen zijn in totaal ongeveer 150
bomen geplant tussen de oude grove dennen. Er is gekozen
voor gekweekte dennen met een beperkte omvang die met
een flinke kluit worden geleverd. Grove dennen zijn lastig
te verplanten en onder uit zaailingen opgekweekte bomen is
vaak veel uitval. Door bomen met kluit te planten en ze een
groeiseizoen regelmatig water te geven, maken ze een goede
start. Wat dit project uniek maakt, is de samenwerking met
bewoners en belangstellenden. Er werden mogelijkheden ge
creëerd om geld te doneren voor de aanschaf van een boom.
Ook klanten van het PWN werd de gelegenheid geboden om
een kleine bijdrage te leveren in de vorm van de portokosten
die werden uitgespaard door de watermeterstand digitaal
door te geven. Dit werd massaal gedaan door klanten uit heel
Noord-Holland. Veel mensen hebben ook eens een bezoek
gebracht aan het Bergerbos om met eigen ogen te zien wat
er zoal plaatsvond. Door deze manier van fondsenwerving
is het project veel sneller afgerond dan verwacht en is er geld
beschikbaar om andere herstelwerkzaamheden te financie
ren die de cultuurhistorie recht doen. Een deel van de lichte
werkzaamheden wordt uitgevoerd met en door omwonen
den en andere belangstellenden.
Ook voorbij de Vinkenbaan is gewerkt aan de Sparrenlaan.
Hier zijn de bomen die het pad omzomen, vrijgezet. Omrin
gende bomen en ondergroei zijn verwijderd, wat voldoende
is om het laanbeeld te herstellen. Er is voor gekozen om de
laanbeplanting niet in oude staat te herstellen. Hiervoor zou
het nodig zijn geweest om een groot oppervlakte bos te kap
pen om voldoende licht te creëren om jonge bomen een kans
te geven.
22
HISTORISCHE VERENIGING BERGEN NH, THEMANUMMER 11, JUNI 2014
De Sparrenlaan in 2014
