voordeur was een 1-persoons kamer. Boven nog een 1-persoons
kamer en 2 kamers voor 2 personen, de verloskamer, de kamer
voor de baby's en een aparte badkamer. Op de groene deuren
stonden nummers. Er was nog een reservebed voor als er opeens
meer bevallingen waren dan gepland. Op de zolderverdieping
waren de slaapkamers van Marie, Gertrude, Nellie en zuster
Jans. Gertrude deed de huishouding en zorgde voor Nellie en
toen zij in 1964 overleed nam zuster Jans de zorg voor Nellie
op zich.
In 1963 beviel Trijnie van Vleuten-Schermerhorn hier van haar
eerste kind Christiaan Willem. Later volgden Loes in 1965,
Huub in 1967 en Mieke in 1969. Trijnie: 'Het was altijd een
heerlijke kraamtijd. Ik had steeds dezelfde 1-persoons kamer
op de le verdieping met prachtig uitzicht op de Hertenkamp,
's Morgens scheen de zon vanuit het oosten naar binnen. Dokter
Luif deed de bevallingen en zuster Jans hielp hem daarbij. Zus
ter Jans was een schat. Ze verzorgde de kraamvrouwen, waste
de baby's, maakte de kamers schoon, deed de was en kookte
heerlijke stoofpeertjes en pudding. Je werd enorm verwend.
Mijn vader, melkboer Jaap Schermerhorn van het Middenpad,
kwam de nieuwgeborenen bewonderen op zijn klompen.
Hij had ook nog dokter Luif gebeld dat als het niet goed zou
gaan met de bevalling, dan moest ik naar het ziekenhuis in
Alkmaar. Een bezorgde vader... Als je met je baby naar huis
ging, werd je uitgezwaaid door zuster Marie en zuster Jans.'
Fien Jansen-de Wit heeft wel een heel bijzondere band met
Rosmade en zuster Jans. Ze werd zelf op 6 maart 1952 in
Rosmade in Alkmaar geboren. Haar zus Dorien was toen
13 jaar oud en weet zich nog te herinneren dat ze bij vrienden
was ondergebracht en na het bezoek buiten naar haar moeder
zwaaide. De dochter van Fien en Kees, Martine, werd in 1971
in Rosmade geboren. Toen Marieke in 1975 werd geboren,
belandde de kraamheer vier dagen later met een gecompliceerde
beenbreuk in het ziekenhuis in Alkmaar. Zuster Marie was niet
te beroerd om de kersverse moeder met haar auto, een Daffodil,
naar het bezoekuur te brengen. Fien heeft zeer goede herinne
ringen aan haar verblijf in de kraamkliniek. 'Je voelde je echt een
prinses, het was één en al verwennerij en dat kwam vooral door
de liefdevolle verzorging van zuster Jans. De kraamtijd duurde
10 dagen en kostte 700 gulden. Uit heel Noord-Holland kwa
men de kraamvrouwen en sommige rijke boerinnen bleven wel
14 dagen, dan konden ze even lekker uitrusten. Drie maal per
dag mocht er bezoek komen. Zuster Jans kookte en de bood
schappen werden bezorgd door de delicatessenzaak De Wijs
Broers. Het vlees werd geleverd door slager Biskanter uit de
Stationsstraat. De moeders werden om half zeven gewekt met
thee en een kaneelbeschuitje. De baby's sliepen 's nachts in een
aparte kamer en zuster Jans gaf ze indien nodig nog een flesje
melk. Marie gaf de katholieke gelovigen voor het slapen gaan
een kruisje op hun voorhoofd. Een week na de bevalling moch
ten de kraamvrouwen een rondje om het Hertenkamp lopen.
De lakentjes, kussenslopen en omslagluiers voor de baby's
werden door zuster Jans geborduurd. Huize Rosmade had eigen
servies met het wapen van Bergen er op.' Van 1982 tot 1987
woonden zuster Jans en Nellie naast de familie Jansen aan de
Wijzend.
In de Libelle nr. 9 van 24 febr./2 mrt. 1973 verscheen een pagi
na-groot interview met de titel: 'Zuster Jans, kraamverpleegster
van de oude stempel.' Dit ter gelegenheid van de uitreiking van
de Gouden Libelle speld.
Zuster Jans: 'Als de vrouwen hier komen nadat ze negen maan
den zwanger zijn geweest, zijn ze echt wel aan een korte vakan
tie toe. Als de baby er eenmaal is, hebben de moeders ruim een
week de tijd om bij te komen van die laatste, zware maanden.
Je verwent ze eens extra en je ziet ze zienderogen opknappen.
Dat geeft de grote voldoening.
'Uren tellen in dit vak is gewoon onzin. Dat kan helemaal niet.
Bovendien houd ik van mijn werk. Ik zou niet anders willen.
Dat er weinig tijd voor mezelf overblijft vind ik niet erg. Ik wist
precies waar ik aan begon toen ik dit vak koos. Ik vind het een
fantastisch vak, daarom heb ik er alles voor over.
'Kinderen tellen die ik op de wereld heb mogen helpen brengen
doe ik niet. Daar moet je me echt niet naar vragen.
'De gegevens over wie er bevallen zijn, mogen niet over straat,
die zijn er niet meer'.
Elke kraamvrouw bracht haar eigen huisarts of verloskun
dige mee. Bekende verloskundigen uit die tijd waren juffrouw
Schaap en de wijkverpleegkundige zuster Grau.
Voor de huisartsen was dit een extra belasting naast de gewone
praktijk en daarom lieten zij de bevallingen geleidelijk over aan
verloskundigen. Dokter Lugten stelde zelfs zijn vakantie een
week uit voor een geplande bevalling en toen de aanstaande
vader hem op zondag belde dat het zover was, kwam hij met
zijn auto aangesneld en nam de kraamvrouw met spoed mee
naar Rosmade, waar de bevalling al op de trap naar de le verdie
ping begon. De aanstaande vader ging er op zijn scooter als een
razende achteraan en aangekomen bij Rosmade was zijn dochter
al geboren en kon hij haar in zijn armen sluiten.
In juli 1976 sloot de kraamkliniek Rosmade aan het Van Ree-
nenpark. Zuster Jans verzorgde Marie tot haar dood in 1977.
Jans bleef er nog 5 jaar wonen samen met Nellie die ze bleef
verzorgen. In 1982 was het niet meer vol te houden, een groot
huis met veel onderhoud. Het huis werd verkocht aan P.C. de
Bruijne die het geschikt maakte voor een gezin en er nu nog
steeds woont. Zuster Jans en Nellie verhuisden naar de Wijzend.
24
BERGENSE KRONIEK, APRIL 2014
Zuster Jans met Marieke Jansen
