Chirurgijnen (geneesheren of heelmeesters) en huisartsen in Bergen NH in de periode 1800 - 1950
periode
praktijkadres
W. Graaff van den Bergh
1801 - 1851
Kerkbuurt (Raadhuisstraat 2)
A. Voormolen
H. Spanjaard
1849 - 1851
1851 - 1859
Assistent van de chirurgijn W. Graaff van den Bergh
Kerkbuurt (Raadhuisstraat 2)
G. Weisenborn
J. Kooiman
J. Steenmeijer
1861 - 1862
1861 - 1863
1863 - 1865
Deze drie geneesheren hebben voor assistentie en
tijdelijke vervanging voor medische hulp gezorgd.
G. van de Velde
1865 - 1892
Kerkbuurt (Raadhuisstraat 2)
Th. A. van Pelt
1893 - 1919
Raadhuisstraat 2
J. A. Blok
1918 - 1945
Breelaan 6
J. Dekker
1919 - 1926
Raadhuisstraat 2
H. J. W. M. Poot
1926 - 1928
1929 - 1965
Raadhuisstraat 2 Waarnemer in de praktijk J. Dekker
Dorpsstraat 30
A. H. van Gelder
1928 - 1930
1931 - 1943
1945 - 1953
Raadhuisstraat 2
Van Reenenpark 2
Van Reenenpark 2
H. van der Meer
1943 - 1945
Van Reenenpark 2
J. M. P. Lugten
1945 - 1956
1956 - 1978
Russenweg 1, woon/praktijkadres
Hoflaan 6, woon/praktijkadres
De komst van de eerste wijkzuster en van een wijkgebouw
De verbeteringen in de gezondheidszorg waren in volle gang.
Mejuffrouw zr. A.IJ. Eggers werd met ingang van 1 septem
ber 1919 door de gemeenteraad als gemeentewijkverpleeg
ster aangesteld. Deze gediplomeerde verpleegkundige zou
haar werk natuurlijk het best kunnen doen vanuit een eigen
gebouw waar meerdere activiteiten kunnen plaatsvinden. Op
17 juli 1920 kreeg de gemeenteopzichter opdracht om een
ontwerp te maken voor een wijkgebouw met een woning
voor de zuster. In 1922 was het zover: Wijkgebouw 'Het
Witte Kruis', afdeling Bergen, Karei de Grotelaan 27 was een
feit. Daar mochten ook vergaderingen worden gehouden en
cursussen gegeven. De dokters J.A. Blok en J. Dekker, die
toen verantwoordelijk waren voor de gezondheid van de
Bergenaren, zullen dit ongetwijfeld als een goede ontwikke
ling hebben ervaren.
Nadat aan zuster Eggers per 1 december 1937 eervol ontslag
was verleend, heeft mejuffrouw zr. P.A. van Engeland het
werk voorgezet tot 1 mei 1952. Toen zij in februari 1950 van
burgemeester en wethouders schriftelijk opdracht kreeg om
in samenwerking met de wijkverpleegster van het Wit-Gele
Kruis in het kader van bezuiniging de verzorging van hoog-
tezonbehandelingen op zich te nemen, reageerde zuster Van
Engeland afwijzend op dit voorstel. Zij deed dit in haar brief
van 1 maart 1950. Zij betreurt daarin, dat er geen overleg
heeft plaatsgevonden en geeft een opsomming van de werk
zaamheden die nu al door haar en haar collega in Bergen
worden gedaan: 'Zorg voor: de zieken, 100 zuigelingen, 400
a 500 schoolkinderen, en het controleren van 20 tuberculose-
gezinnen. Soms hele dagen de schoolarts assisteren, wekelijks
18 wasbeurten verzorgen voor ouden van dagen. Uitlenen en
schoonmaken van verplegingsartikelen en aanwezig zijn op
één van de drie zuigelingenconsultatiebureaus.
Haar duidelijke antwoord deden burgemeester en wethou
ders besluiten om hun opdracht in te trekken.
Bronnen:
- J.M. Baltus e.a. (red.). Ach lieve tijd:zeven eeuwen Hoorn
en zijn bewoners. Zwolle 1987.
- W.J. van den Berg (red.). Bergen. Haarlem: Stichting
Kadastrale Atlas van Noord-Holland, 1990.
- Bergen rond 1900, jrg. 4 (1997), themanummer 3
Bergense Kroniek.
- Bevolkingsregister Hoorn, Westfries Archief te Hoorn.
- Th. van Engelen. Van 2 naar 16 miljoen mensen: demografie
van Nederland, 1800 - nu. Amsterdam 2009.
- Gemeentearchief Bergen 1811-1922, inv.nrs. 11-32,145-148.
- Gemeentearchief Bergen 1922-1969, inv.nrs. 1-18,60-77,83-84.
- E. Houwaart. 'De huisarts sterft uit'. In: Historisch Nieuwsblad,
2011.
- H. Jellema. Bergen van A totZ. Bergen 2007.
-Jaap Kroon en Piet Mooij. 'Van ziekenbaraktot ijsclubgebouw'.
In: Bergense Kroniek, jrg. 4 (1997) nr.2.
- A.F. Manning (red.). Nederland rond 1900. Amsterdam 2005.
- Medisch Contactor. 18-2009.
- Museum HetSterkenhuis te Bergen.
- M. Smook-Krikke [et al.]. Bergen aan Zee 100 jaar.
Jubileumnummer Bergense Kroniek\rg.]3 (2006) nr. 1
- Straatnamen in Bergen door de eeuwen heen. Bergen,
Historische Vereniging Bergen NH,2003.
- P. Tammes.'Anti-joodse maatregelen in Bergen tijdens de
Duitse bezetting deel 1'. In: Bergense Kroniek\rg. 11 (2004) nr.2.
- F.D. Zeiler. Verscholen in het groen: Bergen in de 19° eeuw
1798-1906. Bergen 2002.
Interviews met: Frits David Zeiler, de heer Hein Poot en
mevr. Margreet Hagens, allen te Bergen
MEDISCHE ZORG IN BERGEN NH: 1800-1950, DEEL 2
