^5
Verzoek om beter honorarium
Dokter Henri Poot heeft in 1950 een verzoek ingediend
voor een hogere beloning van zijn werkzaamheden als
gemeentearts. Op 26 april 1952 schreef hij aan de gemeen
teraad het volgende:Hierbij ben ik zo vrij u nogmaals te
verzoeken mijn honorarium als gemeentearts op een behoor
lijk peil te brengen. Zoals u weet genoot wijlen dr. Dekker
25 jaar geleden een honorarium van 600 gulden per jaar. In
de omschrijving van zijn taak stond: het éénmaal per jaar
inenten tegen pokken en het verrichten van doodschouw.
Ik ben zijn opvolger en mijn honorarium is tengevolge van
de politiek in die dagen bepaald op 300 gulden, terwijl mijn
instructies waren: viermaal per jaar inenten tegen pokken,
doodschouw, zonodig gratis verlenen van eerste hulp, en
keuring van ambtenaren. Deze taak is in de loop der jaren
veelvoudig uitgebreid, maar over een nieuwe honorering
werd echter nooit gesproken.
Hij geeft ook een opsomming wat de Alkmaarse gemeen
teartsen zoal doen en daarvoor ontvangen. Hij besluit zijn
brief met: 'Ik wil u verzoeken om mijn honorarium minstens
op het peil van de Alkmaarse geneesheren te bepalen, name
lijk 2400 gulden per jaar, en bovendien enige terugwerkende
voorzieningen te willen treffen voor de jaren na de oorlog.
Het zal u wel duidelijk zijn, dat ik al de voorgaande jaren
onvoldoende gehonoreerd ben.
Een genomen raadsbesluit van 30 juni 1952 betreffende deze
kwestie luidde als volgt: De jaarwedde zal worden verhoogd
naar 1000 gulden per jaar. Daarboven komt een toeslag van
10 gulden per 100 inwoners over de stijging van het inwo
nertal der gemeente boven de 10.000 inwoners.
Dokter Adolf H. van
Gelder (1899-1965)
Dokter Van Gelder
werd in 1899 geboren
in Winterswijk en met
zijn vrouw Anna Fret
en hun kinderen Elsje,
Joost en Wouter op 4
februari 1928 inge
schreven in Bergen,
komend van Amster
dam. Woonhuis en
praktijk waren op het
bekende adres aan de
Raadhuisstraat 2; met
zijn gezin woonde hij
vanaf 1931 aan het Van
Reenenpark 2.
Door oorlogsomstan
digheden werd hij ge
noodzaakt zijn huisartsenpraktijk op te geven en hij vertrok
in juli 1943 naar Amsterdam. Na de oorlog keerde hij in
1945 terug naar Bergen en hervatte zijn werkzaamheden als
huisarts. In 1953 vierde hij zijn 25-jarig artsenjubileum en
heeft daarna zijn werk als huisarts beëindigd. Hij overleed in
Bergen in 1965.
Medische zorg tijdens de bezettings-jaren 1940-1945
Duitse militairen overspoelden Bergen in mei 1940 bij het
uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Het dorpsbeeld
veranderde in een hoog tempo en er was alom verwarring.
De medische verzorging was op dat moment in handen
van de huisartsen J.A. Blok, A.H. van Gelder en H.J.W.M.
Poot.
Uit de telling in oktober 1942 bleek dat er in Bergen 7411
personen woonden in 1878 huizen.
Maar er waren voorbereidingen op gang gekomen om 75
procent van de bewoners voor onbepaalde tijd op bevel te
laten vertrekken naar bestemmingen in de directe omge
ving, of naar andere provincies. Begin 1943 was het zover:
5780 aangewezen personen vertrokken met een deel van
hun huisraad. Met onvoorstelbaar veel zorgen en verdriet
gingen ze op weg naar een gedwongen nieuwe bestemming.
Zij waren geschrapt uit het bevolkingsregister. Het recht
om naar eigen keuze in Bergen te wonen was hun door de
bezetter ontnomen.
Door deze verplichte evacuatie van een groot deel van de
ingezetenen waren de werkzaamheden van de dokters in de
laatste oorlogsjaren sterk afgenomen. Het aantal huisartsen
was van drie naar twee gereduceerd.
Dokter J. A. Blok werd in april 1941 door de Duitse
politie gearresteerd en opgesloten in de strafgevange
nis van Scheveningen. Hij had zich bezig gehouden met
spionagewerk op het vliegveld van Bergen en was betrapt
als bemiddelaar bij het helpen van Joden aan een onder
duikadres. Na zijn vrijlating in september 1941 werd hij
voorjaar 1942 opnieuw opgepakt en pas in december 1944
vrijgelaten. Zo kwam hij lopend in Bergen aan, maar was
dermate verzwakt dat hij daaraan op 15 januari 1945 in
Bergen overleed.
Uit alles wat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog deed is
wel duidelijk gebleken hoe hij met gevaar voor eigen leven
klaarstond voor zijn medemens.
Een stenen gedachtenis met zitbank, geplaatst voor zijn
vroegere woning aan de Breelaan 6, herinnert ons nog aan
hem. Het was een initiatief van het 'Patiëntencomité wijlen
dokter J. Blok'. De overdracht van dit monument aan het
gemeentebestuur was op 21 september 1946.
Met het raadsbesluit van 27 november 1979 is zijn naam
verbonden aan een weg: de Dokter Blokweg. Hiermee leeft
hij voort in de herinnering van vele Bergenaren.
De bankter nagedachtenis aan dr. Blok, hoek Breelaan-Jan Oldenburglaan
(foto: Bert van der Miesen).
Dokter Van Gelder (foto: collectie
Het Sterkenhuis).
