Buitenplaatsen in Het Sterkenhuis
MUSEUMNIEUWS
Het jaar 2012 is uitgeroepen tot het
Jaar van de Buitenplaatsen. In het
gehele land wordt aandacht besteed
aan de geschiedenis van het zomerse
buiten wonen van de stedelijke elite,
maar vooral ook aan het behoud
van wat er nog over is van die oude
lustwaranden. Bergen speelde daarin
een bescheiden rol, zeker vergeleken
met Zuid-Kennemerland of de Vecht
streek, maar de roem van het dorp is
mede ingegeven door de huizen en
hoven die ook hier werden aangelegd.
Op de eerste verdieping van Museum
Het Sterkenhuis zal deze zomer een
expositie aan dit thema worden gewijd.
Centraal zullen natuurlijk de drie gro
te buitens van Bergen komen te staan:
Rampenbosch, het Hof of Huis te
Bergen (nu Oude Hof) en Maesdam-
merhof. Maar er zal ook aandacht
worden besteed aan oudere en kleinere
zomerverblijven in de heerlijkheid en
in het aanpalende Schoorl en Egmond.
Tot de oudste buitenhuizen behoren
het Abtshuis bij Hargen en Janswerf
bij Bergen. In de 16de eeuw verrezen
het eerste deel van Rampenbosch als
mede Craeneberch en het Out Heeren-
huys. Daarna volgde het al genoemde
trio, terwijl elders in de omgeving klei
nere buitens werden gebouwd. Onder
Schoorl vond men Jagtlust, Hazendaal
en Poelenburg, bij Wimmenum lagen
Woud en Duin en het nog bestaande
Schuilenburgh, terwijl bij Egmond-
Binnen onder meer Tijdverdrijf en
Waterrijk te vinden waren.
Van een aantal buitens zal bekend,
maar ook veel onbekend beeldma
teriaal te zien zijn, afkomstig uit de
topografische atlassen in Alkmaar
en Plaarlem, alsmede uit de collectie
van het museum zelf. Daarnaast zul
len archeologische vondsten worden
getoond en wordt aandacht gegeven
aan de bewoners. Bij de tentoon
stelling zal zoals gebruikelijk een
begeleidende brochure verschijnen.
Volgend jaar, wanneer het nieuwe
Kranenburg (zonder h) zijn deuren
opent, zal het thema nog een vervolg
krijgen in de vorm van een tentoon
stelling over de buitenplaatsen van
geheel Kennemerland. Dan kunnen
we nog eens kijken en vergelijken,
om te constateren dat Bergen,
Egmond en Schoorl een bescheiden,
maar welluidend deuntje in dit
cultuurhistorische zomerconcert
hebben meegespeeld.
De tentoonstelling Heren-Huizen-
Hoven: buitenplaatsen in Bergen,
Egmond en Schoorl is te zien in
Het Sterkenhuis vanaf 21 april 2012
tot en met de Kunsttiendaagse in
oktober.
NEL JONGEJANS EN FRITS DAVID ZEILER
Het huis Hazendaal bij Schoorl. Tekening in penseel in kleur door C. Croll, eerste helft 18de eeuw
(Collectie Regionaal Archief, Alkmaar).
