vanwege deze historische referentie als een passende,
eigen 'nationale' bouwstijl beschouwd (denk alleen maar
aan het Rijksmuseum in Amsterdam waar onze nationale
kunstschatten uit het verleden worden bewaard).
Het oude raadhuis van Bergen (1903)
Het is dan ook niet vreemd dat Bergen op de plek waar
ooit het oude rechthuis stond een nieuw raadhuis heeft
gebouwd in de stijl van de 17de-eeuwse renaissance:
met trapgeveltjes, kruisvensters met onderluiken en veel
natuurstenen blokjes boven de ramen. Het is ontworpen
door J.A.G. van der Steur die o.a. ook de Stadsschouw
burg van Haarlem heeft ontworpen evenals het huis van
Job Graadt van Roggen aan de Russenweg. Interessant
om te vermelden is dat de schilder J. Veldheer advies heeft
uitgebracht bij het kleurgebruik en de inrichting.
Als je door Bergen loopt, zie je een groot aantal huisjes in
deze historiserende oud-Hollandse stijl.
De 20ste eeuw
Hierboven zagen we hoe de verschillende stijlen in de
bouwkunst elkaar opvolgen. Steeds weer is er verzet tegen
het oude en een zucht naar het nieuwe. In de 20ste eeuw
zijn het Berlage en de architecten van de Amsterdamse
School die met afschuw reageren op de neostijlen van de
19de eeuw.
Slechts zeven jaar na het romantische Raadhuis tegenover
de Ruïnekerk bouwt Berlage in 1909 een nieuw post
kantoor in Bergen. Veel behoudende Bergenaren zullen
destijds hoofdschuddend hebben gekeken naar dat nieuwe
gebouw dat in hun ogen detoneerde met het er naastgele
gen Sterkenhuis.
Kenmerkend voor de stijl van Berlage in het postkan
toor is de zo bekende latei (of strek) met de natuurstenen
hoekblokken bij de ramen. Boven in de gevel van het
oude postkantoor prijkt trots het wapen van Bergen met
de zes merletten.
Een aantal jaren later bouwde Berlage in Bergen aan Zee
het Hotel Nassau Bergen, dat echter tijdens de Tweede
Wereldoorlog is afgebroken in verband met de aanleg van
de Atlantikwall. Op de fundamenten van dit hotel is na de
oorlog het Zeeaquarium van Bergen verrezen. Berlage is
verder bekend geworden van de Beurs in Amsterdam en
het Gemeentemuseum in Den Haag.
De Amsterdamse School (1916-1940)
Als reactie op de neostijlen, maar ook als reactie op het
rationalisme van Berlage dat men te sober vond, sloeg een
aantal jonge architecten in het begin van de 20ste eeuw
een nieuwe weg in. Het zijn de architecten van de Amster
damse School. Zij zagen zichzelf als kunstenaars. Indivi
duele expressie was een van hun belangrijkste kenmerken
en eigenschappen. Ze waren sterk idealistisch ingesteld en
zij geloofden dat mooie, goed ontworpen architectuur de
mensheid een stuk gelukkiger kon maken.
Zij gingen uit van expressieve dynamiek als trefwoorden
van de moderne tijd. Zij omarmden weer het ornament en
beschouwden schoonheid als een eerste vereiste voor hun
ontwerpen.
Ze waren 'creatief met baksteen' en ontwierpen in
Amsterdam een aantal sculpturale gebouwen. Hun ge
bouwen onderscheidden zich verder door het gebruik van
vele erkers en torentjes, vaak met bijzondere metselver-
banden. Daarnaast werd veelal gebruikgemaakt van glas in
lood en fraai smeedwerk
Park Meerwijk (1917)
En fraai voorbeeld van de Amsterdamse School in Bergen
is villadorp Meerwijk. Het park kwam tot stand op initi
atief van de Amsterdamse tegelhandelaar Arnold Heystee
in de moeilijke jaren van de Eerste Wereldoorlog. Heystee
gaf in 1915 aan J.F. Staal de opdracht om een masterplan te
maken. Op zijn beurt benaderde Staal vier jonge architec
ten: Margaret Kropholler (zijn latere echtgenote), Cornelis
Blaauw, Guillaume la Croix en Piet Kramer. Zij kregen van
Heystee geheel de vrije hand in het bouwen van zeventien
landhuizen op een speciaal daartoe aangeschaft perceel.
MARKANTE GEBOUWEN IN BERGEN
Het oude Raadhuis van Bergen (1903)
door J.A.G. van der Steur met trapgeveltjes,
kruisvensters, luiken en natuurstenen blokjes
boven de ramen.
