I
yfY
- r
9
V/
X
X^.-
ZZ Ay 4
a-.jK*
Sili X
\f
Ar^^f:^zÖ^k
A
A.
/ZeP.
De initiatiefnemer in 1911
In het artikel van de hand van Herman Gelens en Bob van
de Graaf over de familie Maschmeijer Bergense Kroniek
themanummer 7, februari 2008) komt August Maschmeijer
niet alleen naar voren als een slim zakenman, maar ook
als een sociaal voelend mens die de kunsten een warm
hart toedraagt. Hij was geïnteresseerd in schilderkunst
en muziek. Waarschijnlijk ligt daarin zijn motief om
een leesgezelschap op te richten om zo met een aantal
gelijkgestemde Bergenaren kennis te nemen van - vooral
buitenlandse - kunst- en cultuurtijdschriften.
Het systeem
Het systeem is eenvoudig: onder ongeveer 20 leden
rouleert een portefeuille met tijdschriften en boeken. Een
aantal leden, de zogenaamde groepshoofden, legt steeds
nieuwe tijdschriften in en neemt de gerouleerde bladen
eruit. De leden halen de voor hen bestemde portefeuille
op een vastgestelde dag op en zorgen ervoor dat hun eigen
portefeuille op die dag beschikbaar is. Aan het eind van
het leesjaar worden de jaargangen en gelezen boeken door
de leden gekocht, voor een deel van de abonnementsprijs.
De jaarvergadering is het moment waarop de leden elkaar
treffen en van gedachten kunnen wisselen over het gelezene.
Dit systeem werkt tot op de dag van vandaag nog zo.
Het zal duidelijk zijn dat een goede discipline, zowel wat
betreft de roulatie als wat betreft de inleg van tijdschriften,
een duidelijke voorwaarde is om het systeem goed te laten
werken. In 1911 zullen veelal de dienstbodes de wisselingen
verzorgd hebben; het waren immers vooral de notabelen en
welgestelden die lid waren.
De leden in 1911
Van de eerste jaren na de oprichting zijn geen notulen van
vergaderingen bekend. Wel is het eerste kasboek 1911-1934
bewaard gebleven. Zoals gebruikelijk in die tijd werden in
keurig handschrift de inkomsten en uitgaven bijgehouden. Zo
kennen we niet alleen de namen van de eerste leden in 1911
(19 in getal), maar ook weten we ongeveer wat er gelezen
werd. De contributie bedroeg 10,- per jaar en er moest een
entreebij drage van 1,- worden betaald, een fors bedrag, ook
vergeleken met de huidige ledenbijdrage van 55,- per jaar.
De lijst van leden in 1911 en hun functies, voor zover
bekend:
1. W.P. Barnaart, kleinzoon van W.P. Barnaart, heer van
Bergen 1815-1851, bloembollenkweker, woonde aan de
Heereweg.
2. Th.A. van Pelt, huisarts en officieel gemeentearts.
3. K. van Gheel Gildemeester, één van de zusters die
pension De Haemstede bestierden.
4. J.M. (Job) Graadt van Roggen, graficus en
kunstschilder.
5. Mw. Kuijpers Dijken, geen gegevens bekend.
6. Mej. J. Marchant, geen gegevens bekend.
7. A.H.L. (August) Maschmeijer, zakenman (koopman)
en oprichter van Onder Ons.
8. Oudheusden, geen gegevens bekend.
9. Maurits Plate, architect.
10. Ag. Plate-Kat, pensionhoudster (Hanca, later
Ingeborgh), weduwe, moeder van de architect.
11. H. Sterken, zakenman (koopman).
12. Mej. M. Top, familie (zuster?) van de notaris, L. Top.
13. B. van der Oord, onderwijzeres aan de dorpsschool.
14. A. van der Heijden, fabrikant, sinds 1909 eigenaar van
de steenfabriek, bestuurslid VW.
15. Gerrit van der Hoef, kunstschilder.
16. Edwardina Clarissa van der Velde, echtgenote van
Jaap Veldheer, dochter van de voorganger van dokter
Van Pelt.
17. Wilhelmina Maria van Hoorn, dochter van meester
Pieter van Hoorn, pensionhoudster.
18. J.G. (Jaap) Veldheer, graficus en voorzitter VW.
19. Jitske Visser, zuster van de beeldhouwer Tjipke Visser.
Xoj'Z-'X^^Z-*nX~x- -*>&&-<!■ ■'-
f^i'H/Xl^c./Xz*hXc*~ ^Z yet. ct
fjr, Xt**.
Xo>i X^hXz^XX- c ^a^scy£rr-<~y
^yH^XX~-XX^c-« -s^ XXzcZ
Z-^x-X^<--<
L OZtXX- XZZ -
o h, XzXXt^X<~*- <-XXy/L
t-
^»t Xi^Xyye. Xe*. r. Jf. X azXx.
Of,
'-Ze-ccetfZ <T <tr C?6*t. -45*^/45%? <na-a
ZAa
A&-J O,, A
/ZC 7&?*Z ic»-^>»««'
i""?
j
Slj' v I yi&lsjZe -V
^^6'. Z(T XXa r. y?d^K/ yXr-XzZ.
^K. K/ i ZZ,r.e^XXc^(^. r"~zX*- -
'ïË&tX*/. Af ZzZc*±Z c~Ze>?-ir~*-
X* r f/'cZ -c^t
/d?
/S <&2A <^Z feZZA
>fZ. A: O-o. Ze> A
Zj2. Z'ofrXs-C X~ZZZa, X~.yj-. ri
/c&ésLé-ZL e- Xz/t yAZ*^- aXX
Het eerste kasboek 1911-1934
(foto: Sieme Niks).
