6. Deutsche Ferien-kolonie.
Het paviljoenachtige gebouw van de architecten Vorkink
en Wormser en gebouwd door aannemer W. Stroomer,
waarvan in 1912 de eerste steen werd gelegd. Op 18 mei
1913 werd het geopend in aanwezigheid van onder andere
het echtpaar Van Reenen, dat de grond had geschonken.
Onder oudere Bergen-aan-Zeeënaren is het gebouw
bekend als de Duitse Kolonie. Het gebouw werd later
bekend als woonhuis van de schrijver Adriaan van Dis.
7. Het Kerkje, met riet gedekt.
Het kerkje werd op initiatief en in opdracht van mevrouw
Van Reenen-Völter aan het einde van de Kerkstraat ge
bouwd door aannemer Stroomer en op 28 juli 1918 inge
wijd door de predikanten F.W.J. van den Kieboom en
H.W. Creutzberg. In 2008 verscheen naar aanleiding van
het 90-jarig bestaan een jubileumboek met een uitgebreide
geschiedenis van dit markante gebouw.
8. De stalhouderij en garage.
Aan het einde van de destijds doodlopende Witteweg
opende K. Kuitwaard in 1919 een stalhouderij en auto
garage. De plek van zijn bedrijf maakte het logisch dat
Kuitwaard besteller van tramgoederen werd. Vanaf 1925
exploiteerde hij de parkeerterreinen en de aldaar aanwe
zige benzinepomp. Later, tot aan de nieuwbouw van de
sociale verhuurwoningen aan de Van Hasseltweg, exploi
teerde plaatsgenoot Cees Hoogeboom dit complex.
9. Het station van de tram naar Alkmaar.
Vanaf 24 juni 1909 is Bergen aan Zee met een tramlijn ver
bonden met het Europese spoorwegnet. Op basis van een
bijzondere exploitatieovereenkomst tussen de BEM en de
N.V. Stoomtrammaatschappij EAB (Egmond-Alkmaar-
Bergen) en rechtsopvolgers werd het dorp tot 1955 op
deze wijze ontsloten.
10 .De hakker.
In mei 1913 werd aan de Julianastraat (nu Jacob Kalffweg)
de brood-, koek- en banketbakkerij De Spoorklok van
H. Roos geopend. Zijn zoon zou er later, na de beëindiging
van de bakkerij (in 1934), woningen voor gemeubileerde
verhuur en een ijssalon in vestigen. Onder het terras van de
lunchroom/theesalon - die al in 1925 werd gebouwd - zou
in 1932 een fietsenstalling worden gebouwd. Na sloop
werd in de jaren 90 een klein appartementengebouw op
deze plaats gerealiseerd.
11. De kruidenier, tegelijk Pension.
In het huidige pension De Stormvogel had kruidenier
Houtman de eerste jaren zijn bedrijf. Later verhuisde deze
naar het naastgelegen pand, van waaruit hij vele jaren het
dorp van levensmiddelen voorzag.
12. Café "Prins Maurits".
Op 19 mei 1907, eerste pinksterdag, werd het eerste ge
reedgekomen gebouw van Bergen aan Zee geopend, opge
trokken uit kalkzandsteen van eigen fabricaat. Een klein
deel van het oorspronkelijke gebouw is nog bewaard ge
bleven.
13. De Sigarenhandelaar (Pension). Op de hoek van de
Van Hasseltstraat en de Kerkstraat vestigde J. Mosk in
1919 een tabakswinkel, genaamd De Tabakspijp.
14. Het Postkantoor.
Aan de Van Hasseltstraat stond het post- en telegraaf
kantoor, dat in opdracht van de Bouw-Exploitatie-Maat-
schappij Bergen aan Zee werd gebouwd, eveneens door
aannemer Willem Stroomer. Op 15 juni 1912, de dag van
de opening, werd de eerste brief gepost door dichter en
letterkundige Herman Gorter.
15. De Boekhandel tegelijk informatiebureau.
Op de hoek van de Zeeweg en de Van Hasseltstraat stond
het woon-winkelhuis Aurora. D. Haasbroek exploiteerde
hier een (kantoor-)boekhandel en verkocht snuisterijen.
Badkleding en badmutsen van de firma Hirsch uit
Amsterdam kon men hier eveneens bekomen. In 1931
vestigde de heer K. Lek hier een heuse boekhandel.
16. Hotel Stroomerwaar wij een week gelogeerd
hebben toen ons huis nog niet klaar was. Meneer Stroomer
is tegelijk aannemer van ons huis.
17. Pension Wilhelmina tegelijk speelgoed- en chocolade
winkel.
In juli 1909 opent G. Spruit zijn pension Wilhelmina. Het
is tevens het eindpunt van de (smalspoor) lorriedienst
Bergen - Bergen aan Zee. Na de Tweede Wereldoorlog
herleeft de naam in het nieuwe Pension Wilhelmina van de
familie Folgers aan het Van der Wijckplein, vrijwel recht
tegenover de plaats waar het oorspronkelijke pand op last
van de bezetter in de zomer van 1943 werd gesloopt. Het
nieuwe Wilhelmina is nu omgebouwd tot enkele apparte
menten; tevens is er een winkel.
18. Badhotel "Nassau Bergen het grootste hotel in Ber
gen aan Zee.
Op 18 juli 1907 werd café-restaurant Nassau geopend,
ontworpen door de Baarnse architect J.C. van Epen en
in opdracht en voor rekening van J. van Reenen en C.F.
Zeiler. Reeds in 1909 volgde een enorme uitbreiding on
der architectuur van Van Epen en Berlage en wijzigde de
naam in Nassau Bergen. Op het moment van tekenen van
het panorama was Hotel Nassau Bergen, na een tweede
grote uitbreiding in 1913, het grootste en voornaamste
hotel ter plaatse, met meer dan 70 kamers en een restau
rantcapaciteit van meer dan 200 couverts.
19. Hotel "Trianon". Oorspronkelijk in 1911 gebouwd als
villa Acma voor rekening van ds. Woutman ten behoeve
van herstellingsoord voor kinderen uit de gegoede stand,
werd de exploitatie in 1919 overgenomen door J.A.
Verwer, die het de naam Trianon gaf. In juni 1924 plaatste
de heer Verwer een radiotoestel in de conversatiezaal, zo
dat zijn gasten voortaan van radioconcerten konden ge
nieten. Na de Tweede Wereldoorlog bouwde diens zoon
Iep Verwer met zijn vrouw Els het verloren gegane pand
opnieuw op en exploiteerde het onder de oude naam café
restaurant Trianon. Het was het eerste gebouw aan de
Boulevard, nadat de bezetter alle panden daar had ge-
