/ifc D'Kaa|>
p if"
•h i'spm••=--.in. J::&
B
De.H
lif
JP
Het Berken boSC-lu"1
-..; de Bi-arnen Vieliiné;
n,,<f '■)-
No ar bétqe n -h/1 me/? £r)f\\^
■*£~e.£. u>tJ.
De, D-recnJn-.jjgta,J
.J»
Cuirr» i:;1
I i
v 1 r
m-tk u
5"
Ge> IdiikL
Het panorama geeft een prachtig beeld van het dorp ge
zien vanaf een denkbeeldig hoog standpunt ten noorden
van de koloniehuizen aan de Verspyckweg en weerspie
gelt de situatie van 1920. Wernau was na voltooiing van
het eveneens rietgedekte huis De Grote Beer in 1919,
het tweede huis dat aan de Elzenlaan werd gebouwd.
Een jaar later, in 1921, werden de volgende twee huizen
gerealiseerd: Pax in Terra en Elzenhof; deze panden zijn
niet door Pannekoek aan de Elzenlaan getekend. Daarom
dateren we de tekening op 1920. De nummers 1 tot en
met 24 in het panorama verwijzen naar een lijst van aan
tekeningen door de tekenaar, aanwezig op de achterzijde.
De tekst, in handschrift door de tekenaar, die bij de te
kening hoort is letterlijk overgenomen (gecursiveerd, in
oorspronkelijke spelling en schrijfwijze) en voorzien van
opmerkingen, zodat de lezer de toenmalige situatie beter
kan interpreteren.
1. Ons huis. Het rieten dak is nog geel omdat het nieuw
is. De zwarte voorgevel is donkerbruin gecarholineerd.
In 1920-1921 was dit huis het tweede huis dat gebouwd
werd aan de Elzenlaan. In de eigendomsakte uit 1920
wordt vermeld dat de grond eerst nog moet worden ont
gonnen voordat met de bouw kan worden begonnen.
Daarnaast moesten de eigenaren een particuliere grondbe
lasting betalen, onder andere voor het gebruik en het on
derhoud van de (particuliere) wegen in Bergen aan Zee,
terwijl een recht van overpad werd verleend over de
Zeeweg vanaf De Franschman. Voor de aanvoer van
bouwmaterialen was de bouwheer contractueel verplicht
gebruik te maken van een smalspoor, dat voor 40,-
gehuurd moest worden van de BEM. Het huis werd in de
Tweede Wereldoorlog als woonruimte gevorderd en lang
bewoond door mevrouw Tengbergen. Toen Dick en
Anneke Beers het huis kochten van de familie Pannekoek,
woonde zij zelfs nog enige tijd op de verdieping.
10
O
z
O
K'oir H oi u ,)r,[.
c-
i/N
-Hv:
<y* V *T
J? ,Jf
A r k *yr.'
jt J
T
I I'
--J H v 1 M
h i» oi i1 Y
Het eerste panorama van Bergen aan Zee, naar de werkelijkheid vanuit het noorden getekend door Ton Pannekoek in 1920. De cijfers verwijzen naar de toelichting door d
verschil aan blootstelling aan het licht (tekening verkregen via Hanneke Nelemans).
