Bergen aan Zee
een panorama gezien vanuit het noorden en naar de
werkelijkheid getekend aan het begin van de twintiger jaren.
Uit een bijzondere nalatenschap is een nieuw, derde pano
rama van Bergen aan Zee tevoorschijn gekomen: een pa
norama vanuit het noorden gezien en dat de werkelijkheid
van de beginjaren van het dorp nauwgezet weergeeft. Tot
voor kort waren er van Bergen aan Zee twee panorama's
bekend, een vanuit het oosten, de ander vanuit het zuiden.
Het panorama vanuit het oosten is al heel lang bekend en
behoort tot de collectie van voorheen gemeentelijk museum
Het Sterkenhuis. Het museum verkreeg de in aquarel
uitgevoerde panoramatekening uit de nalatenschap van
A.L. (Dolf) van Reenen (1918-1987), kleinzoon van de
stichters van Bergen aan Zee.
Het tweede panorama, vanuit het zuiden, werd na de dood
van mevrouw A.M. Taudin Chabot-van Reenen (1920-
2008), zuster van de heer A.L. van Reenen, verkregen.
De schenking van dit tweede panorama werd beschreven
door Nel Jongejans en Frits David Zeiler in de Bergense
Kroniek van november 2009. De auteurs dateerden het
eerste panorama op 1909 en het recent verkregen panorama
iets vroeger, op eind 1908. Beide ongesigneerde en ongeda
teerde panorama's worden toegeschreven aan architect
H.R Berlage, die zoals bekend, in 1908 het definitieve
stratenplan voor de badplaats ontwierp op basis van eerdere
schetsen van de hand van landschapsarchitect Leonard
Springer. Beide gedetailleerde en ingekleurde panorama's
verbeelden een nooit gerealiseerd Bergen aan Zee.
Sinds kort echter is er een derde panorama bekend gewor
den, uitgevoerd in zwarte inkt en (kleur-)potlood en naar
de werkelijkheid getekend. Het laat het dorp vanuit het
noorden in vogelvluchtperspectief zien, waarbij de onder
linge verhoudingen tussen de gebouwen, de wegen en de
duinen verrassend goed zijn getroffen. De tekening is niet
gesigneerd en evenmin van een datum voorzien, maar de
maker kon worden achterhaald en de tekening kon worden
gedateerd.
Voordat we in detail ingaan op het derde panorama vragen
we ons af wie de maker hiervan is geweest en in welke rela
tie deze stond tot Bergen aan Zee. We maken daartoe eerst
kennis met de heer en mevrouw Beers, die al sinds 1965
liefdevol het huis Wernau aan de Elzenlaan nr. 28 bewonen.
Zij kochten in 1965 het rietgedekte huis, dat op de gemeen
telijke lijst van karakteristieke panden voorkomt, van de
erven van de opdrachtgever en werden daarmee de tweede
eigenaren.
Dick en Anneke Beers troffen in maart 2009 een kaartje in
hun brievenbus aan; schrijfster daarvan stelde de vraag of zij
mogelijk geïnteresseerd zouden zijn in enige historische in
formatie over hun huis. Dat waren zij zeker en kort daarna
ontvingen zij een dikke envelop met diverse documenten,
foto's en het bewuste panorama. Opdrachtgevers voor de
bouw waren de heer en mevrouw dr. A. (Antonie, 'Anton')
Pannekoek - dr. J.M. (Johanna Maria) Nassau Noordewier,
die in drie tranches (1920, 1921 en 1930) een perceel nog
te ontginnen grond aan de Elzenlaan kochten. Het eerst
verworven perceel was bestemd voor de bouw van een vrij
staand huis, het tweede perceel was voor de uitbreiding van
BERT BUIZER, MET MEDEWERKING VAN DICK ANNEKE BEERS EN HANNEKE NELEMANS
Wernauaande Elzenlaan in Bergen aan Zee, voorjaar 2011Aan het ontwerp
van architect Van Caspel is hoegenaamd niets gewijzigd. De originele naam
werd enige jaren geleden weer aangebracht (foto: Bert Buizer).
