Naoorlogs Bergen aan Zee -
volk aan de deur...
Een bescheiden bordje aan de deurpost: 'Aan de deur wordt niet gekochtof cLeveranciers
achterom In het naoorlogse Bergen aan Zee was het heel gebruikelijk dat leveranciers* aan de
deur kwamen: iedere dag, week of maand, eens per half jaar of alleen 's zomers. Wie kwamen
er 'aan de deur'? Waren dat vaste leveranciers of waren het venters die 'bij uitroep' hun waar
verkochten? Kwamen ze iets brengen, iets halen, noteren of afrekenen? Hoeveel 'huis-aan-huis-
leveranciers waren er? Bergen aan Zee kende in zijn jonge geschiedenis een periode met een
nagenoeg volledig voorzieningenniveau. Het artikel geeft mede daarom een indruk hiervan.
Vier Bergen-aan-Zeeënaren ordenen hun herinneringen: wie kwamen er aan de deur?
BERT BUIZER
Met medewerking van Jan Boersma, Jan Stroomer en Alberdien Ravenhorst
Levensmiddelen
We konden even naar de winkel lopen, maar eigenlijk kwam al
'het eten' aan huis. Nadat bakker Van der Born de nering van
bakker W. de Haan had overgenomen, ventte hij dagelijks zijn
brood uit. Meestal met de mandfiets, maar bij drukte ging de
knecht, de (school-)vakantiehulp of oudste zoon Jan eropuit
met de bakfiets, een 'doortrapper'. De blank gelakte houten bak
had een aan de lange zijde scharnierend deksel. Aan de voorkant
bevond zich een afzonderlijk bakje voor 'luxe' broodjes en koek.
Gesorteerd gebak en taarten kwamen in blank gelakte triplex
of kartonnen dozen. Kwam de bakker eerst met de fiets, later
werd de bestelauto, een Opel Olympia, ingezet. Adriaan van Dis
vertelde mij (Jan Boersma) in 2006 dat aan de bewoners van de
'Duitse kolonie' door bakker Santing uit Bergen werd geleverd.
Eveneens dagelijks ventte melkboer Hopman zijn on-
gekoelde zuivel uit. Hopman reed aanvankelijk met een door
de Canadezen afgedankte legertruck. Begin jaren vijftig werd
deze vervangen door een Bedford met imposante neus. In de
dichte opbouw waren aan de zijkanten banken getimmerd; zo
kon iedereen op zondag mee naar de kerk in Bergen. Na de
Bedford kwam de Renault Fourgon, een grote grijze bestelbus
met schuifdeur aan de rechterzijde van de laadruimte. Hopman
emigreerde met zijn gezin naar Canada en werd ruim vijftig jaar
geleden opgevolgd door Meijer. Hij nam ook de Renault over
om deze later te vervangen door een elektrisch aangedreven
3-wielige Creusen melkwagen.
Wekelijks werd het boodschappenboekje door de kruideniers
Siem Houtman of Louter uit Bergen opgehaald. Firma De
Wijs Broers, eveneens uit Bergen, stuurde ook wekelijks
een knecht om de bestellingen op te nemen. De boodschap
pen werden, eerst nog met de mandfiets, aan huis afgeleverd.
Voor de kinderen was er vaak een puntzakje snoepgoed. Bad
gasten die voor drie of vier weken een zomerhuis huurden en
de tweede huisbezitters bestelden vooruit. De boodschappen
werden bij aankomst bezorgd. Louter reed in een grote DKW
'Schelllaster', die in de late jaren vijftig werd vervangen door de
Tempo Matador. Siem Houtman reed in de jaren vijftig Mor
ris Minor, waarvan de motorkap eens op de Zeeweg door een
vlaag wind dwars door de voorruit vloog. Of Jan Stroomer 'de
motorkap even kon richten...
Aardappelen, groenten en fruit kwamen niet altijd van
de groenteboer. Sommigen hadden een aardappel- en groente
akkertje en waren deels zelfvoorzienend. Oostelijk van de El
zenlaan, waar nu de Fazantenlaan ligt en aan de Verspyckweg,
waren deze landjes tot enkele jaren na de Tweede Wereldoor
log in gebruik. Het waren de restanten van het 'landbouwbe
drijf' van de NV Bouw Exploitatie Maatschappij Bergen aan
Zee (BEM). Groenten en fruit werden door Stekelbos, met zijn
winkel aan de Jacob Kalffweg, uitgevent. Een deel van de be
woners, maar ook 'grootafnemer' Bio-vakantieoord werd be
diend door groenteboer Koos Vink, later opgevolgd door zijn
jongere broer. Vink kwam met paard-en-wagen en later met
