LMiLn hi u ii l u in t it 1 "Fr ff t x m l o tvA A t
VOLKSSTEMMING TRAM
Vóór behoud van de iram
Tegen behoud van de iram
Een blik op station Bergen aan Zee in de jaren '50. (foto: archief Piet Mooij)
Dreigende opheffing
In 1948 maakt de NS bekend dat de lijn naar Bergen en Bergen
aan Zee niet meer rendabel is en dient te worden opgeheven. De
busdienstonderneming N.A.C.O. (eigendom van de NS) zou het
personenvervoer kunnen overnemen. Er ontstaat grote onrust
in het dorp. Gemeentebestuur, VW, pensionhouders en wie
er verder ook maar belang heeft bij het toerisme in Bergen en
Bergen aan Zee komt in het geweer. Talloze argumenten worden
aangedragen en door de NS weer gepareerd. Er wordt zelfs
overwogen een particuliere tramdienstonderneming op te starten
en het spoor en de stationsgebouwen over te nemen van de NS.
Allemaal vergeefse moeite. Uiteindelijk is dé spoorverbinding al
lang niet meer rendabel en staat het NS besluit vast.
Op 17 mei 1949 maakt burgemeester Huygens aan de
gemeenteraad en de VVV bekend dat de NS besloten heeft de lijn
binnen een termijn van ongeveer 5 jaar te zullen opheffen. De
spoorverbinding zal dan definitief worden vervangen door een
autobusdienst. Ook al zijn de wegen in het centrum van Bergen
en de weg naar Bergen aan Zee bepaald nog niet berekend op
intensief busverkeer.
In schril contrast met de dreigende opheffing
staat de toch nog feestelijke viering op 25 juni 1949 van
het 40-jarig bestaan van de spoorverbinding naar Bergen
aan Zee. VVV Secretaris Mr. Frits Zeiler nodigt zelfs NS
directeur Den Hollander uit om de viering bij te wonen. Den
Hollander, in Bergen toch gezien als kwade genius achter de
opheffingsplannen, komt zelf echter niet en stuurt een vervanger.
Om 15:30 uur rijden machinist Henk van den Berg
en stoker/machinist - en Bergenaar - Jacques Burgering met
locomotief nr. 7744 station Bergen binnen. Burgemeester
Huygens hangt een krans aan de schoorsteen en zo gaat men
verder naar Bergen aan Zee, waar de Bergense Harmonie een
rondgang maakt. Ondanks de bloemen, toespraken en andere
feestelijkheden is het toch vooral een dag met gemengde
gevoelens.
Comité van Actie
Op 8 maart 1950 wordt in de radio nieuwsdienst van 13:00
uur bekend gemaakt dat de NS in grote financiële problemen
verkeert. Minister Spitzen van Verkeer en Waterstaat heeft
toestemming gegeven om het personenvervoer op onrendabele
lijnen met onmiddellijke ingang te staken. De lijn naar Bergen
aan Zee is zo'n onrendabele lijn en opnieuw komen de
Bergenaren tegen dit besluit in opstand.
'AANGESLOTEN OP HET EUROPEESCHE SPOORWEGNET!'
ZORGVULDIG BEWAREN NIET VERVANGBAAR
fép
BERGENAREN,
Nu is het Uw tijd om te handelen
Wat wij van U vragen is niet moeilijk en ook niet tijdrovend:
1. Neemt op Woensdag, 26 April a.s. deze kaart met de aangehechte
kiesstrook in haar geheel mee naar het stembureau, waarheen gij zijt
opgeroepen voor de verkiezing van de Provinciale Staten.
2. Daar zult U in een afzonderlijk vertrek vóór het stembureau voor de
Provinciale Staten iemand van of namens ons Comité aantreffen, aan
wie gij deze kaart overhandigt. Dit comité-lid scheurt de kiesstrook af
en geeft haar aan U terug.
3. U brengt Uw stem uit door (liefst vooraf thuis) één der beide hokjes
zwart te maken ZONDER ENIGE TOEVOEGING - en Uw kiesstrook
in de bus te werpen.
Ook wanneer U meent, dat de tram gemoderniseerd en de dienst verbeterd
moet worden, stemt U vóór! Als de tram blijft kunnen de noodzakelijke
verbeteringen niet uitblijven.
Het Comité van Actie.
f X j f\ «ijr.M n.r m im o t r m i o u k k i
KIESSTROOK
voor de Volksstemming te Bergen N.H., op 26 April 1950.
0p initiatief van het Comité van Actie wordt op 26 april 1950, gelijktijdig met de
Provinciale Staten verkiezingen, een volksstemming gehouden.
(Regionaal Archief Alkmaar)
Op initiatief van onder meer professor Selleger wordt op
31 maart het Comité van Actie opgericht. Een comité dat
zich ten doel stelt de tramverbinding te behouden. Onder
de leden van het comité bevinden zich VW bestuursleden,
horeca ondernemers, schrijvers en kunstschilders. Eén van de
opmerkelijkste acties van het comité is het organiseren van een
volksstemming. Op 26 april 1950, tegelijk met de Provinciale
Staten verkiezingen, kan de Bergense bevolking zich uitspreken
voor of tegen behoud van de spoorverbinding. Van de 4798
kiesgerechtigden die Bergen op dat moment telt brengen er
4346 hun stem uit. Ruim 96% van de bevolking stemt vóór. De
Provinciale Staten verkiezingen kennen op die dag een absolute
record opkomst. Uiteindelijk heeft de volksstemming weinig
effect.
Een periode van kolenschaarste heeft als gevolg dat op
22 januari 1951 het personenvervoer per stoomtram landelijk
wordt gestaakt. In verband met de te verwachten grote Paas- en
Pinksterdrukte verleent het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
wel ontheffing om de stoomtram gedurende die weekeinden
beperkt in te zetten.
Uiteindelijk wordt de zomerdienst op Bergen en
Bergen aan Zee op 20 mei toch weer geheel hervat en opnieuw
is er een 'eerste rit' met een 'feesttram'. De eerste aankomst in
Bergen op die dag, om 07:30 uur, verloopt nog min of meer
geruisloos. Maar de tram die om 14:37 uur Bergen binnen
rolt, wordt met groot enthousiasme ontvangen. Na diverse
emotionele toespraken van Comité voorzitter Selleger, VW
