Gedachtenislepels van de
familie Studler van Surck
MUSE
31
KIEK JELGERSMA
nthonis Studler van Surck kocht in 1641 de heerlijkheid
Bergen voor 21.000 rijksdaalders. Anthonis en zijn vrouw
Susanna Thibaut werden hierbij de nieuwe heer en vrouwe van
Bergen. Onderdak werd gevonden in het huis Rampenbosch
en in Alkmaar. Jarenlang werd gebouwd aan een nieuw
onderkomen dat wij nu nog kennen als het Hof. Toen dit
gebouw gereed was, maakten de heer en vrouwe van Bergen
vanuit Alkmaar op 27 oktober 1660 hun intrede in Bergen: 'de
blijde incomste'. Het bock De Heerlijkheid Bergen in Woord
en Beeld van M.A.D. van Reenen-Völter geeft een uitgebreid
verslag van deze gebeurtenis.
De voor- en achterkant van de gedachtenislepels van de familie Studler van Surck uit d
van het Sterkenhuis.
Een andere belangrijke herinnering aan de activiteiten van deze
heer van Bergen was het door landmeter Joh. Dou laten
opmeten van zijn heerlijkheid. Deze kaart werd in 1662
gedrukt en uitgegeven door J.Blaeu in zijn Atlas Major.
Minder bekend is dat de familie Studler van Surck ons
twee laat 17l eeuwse zilveren gedachtenis- of memorielepels
heeft nagelaten die zich in het Sterkenhuis bevinden.
Welgestelde families doneerden bij overlijden aan bedienden
een dergelijke lepel als nagedachtenis. Deze lepels werden
niet altijd apart gemaakt, vaak werd hiervoor het familie
tafelzilver gebruikt. ITet kan dus voorkomen dat de lepels vele
decennia ouder zijn dan de inscriptie aangeeft. De
twee bovengenoemde lepels zijn aan schout en
schepenen geschonken.
De lepels zijn vrijwel gelijk, het enige verschil
is dat een van de lepels wat ovaler van vorm is. De
steel van de lepels is aan dc bovenzijde verbreed
en loopt uit in drie lobjes. Tiet blad is aan de steel
gehecht in de vorm van een rattenstaart: een spits
toelopende verbinding. Op de achterzijde van
dc gedachtcnislepel van deze tweede zoon van
Anthonis is het volgende inschrift te vinden: 'ler
Gedachtenis van Jonkhr. Adriaen Studler van
Surck Hr Van Bergen en Hoogen Huysen Ohiit
den 3C Juny 1695'. Het wapen van Adriaan Studler
van Surck is in het verbrede bovenstuk aan de
voorkant van de steel gegraveerd: een staande gems
met als hartschild het (oude) wapen van Bergen.
Zilvermerken zijn op dc achterzijde niet gevonden,
mogelijk zijn deze door de graveur verwijderd.
De inscriptie op de tweede lepel staat op de
voorkant: 'Ter gedachtenisse van Vrouwe Susanna
Thibaut Vrouwe van Bergen gestorven den 18 April
1687'. Deze gedachtcnislepel is van de moeder
van Adriaan, de weduwe van Anthonis. Boven
het inschrift is het wapen van de familie Thibaut
gegraveerd: een schild voorzien van een dwarsbalk
waarboven twee sterren en daaronder twee haaks
op elkaar staande balken die een hoek vormen. Op
de achterzijde zijn drie vage zilvermerken te zien
waarvan de determinatie nog niet goed mogelijk is.
In het Sterkenhuis zijn deze twee lepels
permanent tentoongesteld in de grote voorkamer
vitrine. In het Stedelijk Museum te Alkmaar
bevinden zich twee gedachtenislepels uit het einde
van dc IS1 eeuw die betrekking hebben op de
familie Nassau Woudenberg, de opvolgers van dc
familie Studler van Surck. Het zou een verrijking
collectie van de museumcollectie zijn als deze in bruikleen
door ons geëxposeerd zouden kunnen worden.
