Het raadhuis
van de architect
Van der Steur
RU WAALEWIJN
Deze foto toont de Raadhuisstraat met geheel rechts de woning van dokter Van
Pelt (later van dokter Dekker). Hiernaast staat het uit de zestiende eeuw daterende
rechthuis, dat in 1903 werd vervangen door het raadhuis van Van der Steur.
Ansicht: Collectie Piet Mooij).
Het gebouw dat wij nu het oude raadhuis noemen,
werd voorafgegaan door een nog ouder raadhuis. Op de
gemeenteraadsvergadering van 31 januari 1902 werd besloten
de Alkmaarse architect G.J. Ooms opdracht te geven tot
uitbreiding van dat raadhuis met een verdieping. Reeds op
24 februari werd aan de gemeenteraad een viertal ontwerpen
getoond, waarvan plan vier de voorkeur van de raad genoot.
De uitslag van de aanbesteding (een kleine fl. 8000.-) viel
dermate tegen dat de raad op 5 mei besloot tot sloop en
nieuwbouw.
In het themanummer van de Bergense Kroniek De
familie Maschmeijer en Zuilenhof van Herman Gelens en Bob
van de Graaf, mei 2007, is op bladzijde 11 een foto te zien van
de eerste steenlegging voor de bouw van een nieuw raadhuis
met ondcrwijzerswoning op 10 november 1902. Van de in
het artikel genoemde aanwezigen, blijkt de man met de grijze
hoed en de baard de architect van dit project ir. J.A.G. van der
Steur te zijn en niet de heer Ooms. In de raadsvergadering van
25 juni waren namelijk twee ontwerpen getoond. Ten eerste
het ontwerp van Ooms, dat te modern werd gevonden en ten
tweede het plan van Van der Steur, in een meer Oudhollandse
stijl. Volgens de raad harmonieerde dit ontwerp beter met de
omgeving en de Ruïnekerk, zodat het pleit in het voordeel van
Van der Steur werd beslist. Bedongen werd dat de heer Schenk,
een bouwkundige uit Bergen, dit project als opzichter zou
begeleiden.
Architect Van der Steur, zo is te lezen bij Jan Louter
Het nieuwe raadhuis werd op de plaats van het in 1902 afgebroken raadhuis volgens
plannen van de bouwmeester J.A.G. van der Steur opgetrokken en in december 1903
in gebruik genomen. (Houtsnede J G. Veldheer).
in de rubriek Museumnieuws in de Bergense Kroniek
van november 2007, had al in 1902 voor de Haarlemse
kunstenaars J.M. Graadt van Roggen en J.G. Veldheer,
de villa's Berkenhoeve en Oudtburg aan de Russenweg
ontworpen. Hij was dus in Bergen geen onbekende. Bij
nadere beschouwing van het raadhuis en deze villa's blijkt
duidelijk de architectonische verwantschap, uit bijvoorbeeld
de kruiskozijnen met luiken in het onderste deel van de
raampartijen. Ook het beeldhouwwerk, in onder andere
de stijlen van de ramen van de raadzaal, heeft bijzondere
elementen die iets extra's aan de verschillende gebouwen
toevoegen.
In de gemeenteraadsvergadering van 21 augustus
worden het bestek en de voorwaarden bekeken, waarbij wordt
bedongen dat de opleveringsdatum van 1 juni terug moet
worden gebracht naar 1 mei 1903. De Bergense aannemer J.A.
Tuijnman heeft de opdracht - die begroot is op fl. 12725,40
- verkregen. Uit het feit dat de raadsvergadering van 2 juli
1903 in de raadzaal in het nieuwe gebouw plaatsvindt waar
onderwijl de schilders nog aan het werk zijn, blijkt wel dat de
opleveringstermijn ruim was overschreden.
De officiële ingebruikneming volgt pas op 22
december 1903 in het bijzijn van de Commissaris der Koningin
voor Noord Holland. Op die dag wappert de nationale
driekleur van de kerktorens en van het nieuwe raadhuis. Ook
aan de bewoners van Bergen was gevraagd op deze feestelijke
dag de vlag uit te steken.
Op 17 juni 1954 wordt in dit raadhuis door burgemeester dr.
W. Huygens het huwelijk voltrokken tussen de schrijver dezes,
Rudolf, en zijn bruid Willy van Aggelen, beiden ambtenaar van
de gemeente Bergen. En wat blijkt bij nader onderzoek?
Op 10 juni 1846 trouwde te Haarlem Alida
Geertruida van der Steur, een tante van de Haarlemse architect,
met....Hendrik Waalewijn, mijn overgrootvader. Dank zij die
relatie begon mijn vader omstreeks 1910 aan zijn bouwkundige
carrière bij architect Van der Steur en trouwde diens zoon
Rudolf Waalewijn in een raadhuis naar een ontwerp van een
verwant van zijn overgrootmoeder.
