Een 'oorlogsplek' in Bergen
NETTIE ZEILER
Ik weet niet of het bekend is dat ons vroegere huis 'De Stulp' aan de Vijverlaan 7 in de oorlog
'Ortskommandantur' was. Graag zou ik iets over dit huis willen vertellen.
- in 1917 kocht mijn vader een stukje grond omgeven door de
Vijverlaan, Prinsesselaan en Van Reenenpark en liet daar door
architect Elders op de punt, tegenover het Hertenkamp, ons
familiehuis De Stulp bouwen (zogeheten omdat de overkapping
uit riet bestond). Wij kinderen woonden daar steeds in het najaar
en 's winters, 's Zomers trokken we naar Bergen aan Zee, waar
mijn ouders het vooroorlogse hotel Nassau-Bergen bezaten.
Achter De Stulp was 'het landje' waar wij als kinderen
speelden. In 1929 verkocht mijn vader het landje aan dokter
Van Gelder (er moest geld komen voor een verbouwing van het
hotel), die op zijn beurt een deel doorverkocht heeft aan, naar ik
me meen te herinneren, de familie Teitelbaum. Zo kwamen dus
op dat stuk grond drie huizen te staan.
Wij hadden het 'factotum' Mees Ravenhorst in dienst.
Mees was uit Baarn, toen mijn vader in Bergen aan Zee begon,
als 'handyman' meegekomen en zo werden Mees en zijn familie
de eerste bewoners van Bergen aan Zee. Mees werd een echte
'jutter' en vond soms van alles wat goed te gebruiken was.
Zo vond hij bijvoorbeeld prima teakhout waar hij voor ons
prachtige boekenkastjes van maakte en een prachtig koperen slot
van het vergane schip Simon Bolivar. Dit slot heeft tot het einde
dc voordeur van 'De Stulp' gesierd!
AI spoedig na het uitbreken van de oorlog wilden de Duitsers
onze kust beschermen tegen een inval en zo ontstond de Atlantik
Wall: bunkers in de duinen, afbraak van huizen en hotels in
Bergen aan Zee, palen op het strand (ook wel 'Rommel-asperges'
genoemd) en de evacuatie van de bevolking. Voor de bezetting
werden tevens huizen in Bergen in beslag genomen en ook De
Stulp werd gevorderd. Het bureau van de Ortskommandant
werd er gevestigd en in de wandeling noemde de overgebleven
bevolking De Stulp nu 'Fort Zeiler'. Het huis werd omgeven
door een haag van prikkeldraad maar werd keurig bewoond.
Heel anders dan veel gevorderde huizen die er na de oorlog
erbarmelijk uitzagen omdat ze als opslagplaats, paardenstal e.d.
gediend hadden.
Onze familie viel uiteen: mijn jongste broer was in
1940 als jonge marineofficier naar Engeland overgestoken, mijn
oudste broer werd in 1942 als gijzelaar opgepakt, mijn zuster en
ik werkten elders in het land bij het onderwijs en mijn ouders
evacueerden naar Baarn.
Mijn moeder en ik kwamen na de oorlog als enigen
van onze familie naar Bergen terug. Mijn vader was in 1944
overleden, mijn broers zaten in Amsterdam en Engeland en
mijn zus in Hilversum. Trouwe Mees Ravenhorst heeft twee
dagen werk gehad om de prikkeldraadhaag rond Dc Stulp
te verwijderen, maar zoals gezegd leek alles van binnen in
orde... De grootste slaapkamer had nieuw behang gekregen
en de vloer lag bezaaid met foto's van een Duits officier (de
Ortskommandant?). Toen ik beneden in de kleine werkkamer
de deur van een plankenkast opende trof ik iets vreemds aan
in het hoekje onder de laagste plank. Ik vertrouwde het niet en
we waarschuwden de politie. Die kwam direct, keek en belde
onmiddellijk dc marine opruimingsdienst. Elct bleek een bom
te zijn die niet alleen Dc Stulp opgeblazen zou hebben, maar
ook heel wat schade veroorzaakt zou hebben aan dc omliggende
huizen!
Einde verhaal van een 'oorlogsplek' in Bergen? Rest nog te
vertellen dat wij De Stulp omstreeks 1950 aan de familie Rosier
hebben verkocht omdat wij geld nodig hadden om het nieuw te
bouwen hotel Nassau-Bergen te financieren - kleiner en op een
andere plaats dan het hotel van voor de oorlog. We hadden wel
zogenaamde 'inschrijvingen in het grootboek' van de regering
gekregen, maar daaraan was een herbouwplicht verbonden en het
toegekende bedrag was niet groot...
De familie Rosier heeft na ons De Stulp 54 jaar met veel
genoegen bewoond, maar heeft het huis in 2004 te koop gezet.
Helaas heeft de nieuwe koper het huis laten afbreken tot grote
verontwaardiging van velen, die het huis zagen als een belangrijk
onderdeel van het cultureel erfgoed van Bergen. b
De Hertenkamp met'De Stulp'vlak na de voltooiing van de bouw, ca. 1918-1920.
(Prentbriefkaart, uitgegeven door 'De Zon', collectie F.D. Zeiler).
