Om Van Eeden en Van Eeden kunnen we niet heen Op Frederik Willem van Eeden (1829-1901) gaan we niet uit gebreid in, maar we laten hem niet helemaal links liggen. We maakten eerder kennis met hem in Een verjaardag aan Zee. Bergen aan Zee1906 - 2006 (Bert Buizer Sc Frits David Zeiler, Pirola, 2006). De omstreken van Alkmaar, waarin Bergen niet werd vergeten, werd voor het eerst in 1872 gepubliceerd in het Album der Natuur. In 1886 werd het opgenomen, samen met andere hoofdstukken in de onvolprezen 2-delige bundel On kruid: botanische wandelingenTjeenk Willink, Haarlem. Groepsfoto met v.l.n.r. Martha van Eeden-van Vloten, Hans van Eeden, Frederik van Eeden en Jac. P. Thijsse. Foto E. Heimans, 28 mei 1897 tijdens een excursie naar het Naardermeer. E. Heimans, onderwijzer en florist. Met zijn zoon, de psychiater en publicist, eveneens Frederik Willem (1860-1932), maakten we ook al eerder kennis in Oude straten op oude kaarten van Bergen aan Zee (Bert Buizer Frits David Zeiler, Bergense Kroniek, november 2003). Met vader en zoon Van Eeden maken we de stap naar historisch Bergen aan Zee. Interessant hierbij is dat een van de adviseurs van mevrouw Van Reenen-Völter, Jac. P. Thijsse, een deel van zijn inspiratie voor zijn populaire boekjes over de natuur, heeft ontleend aan Van Eeden sr. In zijn in 2006 verschenen studie Vóór Heimans en Thijsse. Frederik van Eeden sr. en de natuurbeleving in negentiende-eeuws Nederland, besteedt Klaas van Berkel ruimschoots aandacht aan de relatie tussen Van Eeden sr. en Thijsse. De voorzichtige conclusie lijkt gerechtvaardigd dat Thijsse via vader en zoon Van Eeden in contact is gekomen met de familie Van Reenen. Op de rol van Thijsse komen we nog terug. Nu eerst.... Met Heimans de duinen in In 1958 besteedde bioloog Fop.I. Brouwer (1912 - 1991) in Leven en werken van E. Heimans en de opbloei der natuurstudie in Nederland in het begin van de twintigste eeuw, (Wolters, Groningen) aandacht aan de kennismaking en vriendschap tussen Frederik van Eeden jr. en het bekende natuurschrijversduo Heimans en Thijsse. Via hun gezamenlijke uitgever Versluys te Amsterdam maakten ze kennis met elkaar: Overmorgen moeten wij, mijn vriend Thijsse en ik, naar Bussum.... Versluys zegt, dat U gaarne kennis met ons zou maken, wat ons heel veel genoegen deed te hoor en... .tegen één uur (kunt) u een heel klein zwart kereltje, dat ben ik, en een lange vlasbaardige vent met een plantentrommel gewapend, aan Uw woning verwachten.... En zo komt Eli Heimans (1861-1914) de Amster damse hoofdonderwijzer met een brede belangstelling voor planten, vogels en geologie in beeld. Samen met Thijsse en J. Jaspers richtte hij in 1896 het nog steeds bestaande tijdschrift De Levende Natuur op. Het was op een woensdagavond in mei 1902 dat Hei- mans van de heer A.H. Bijlevcld te Alkmaar een pocderdoosje toegezonden kreeg. Het bevatte een afgebroken blocitop van een orchideeënstengcltje, geelgroen en zonder blad, gevonden in de Berger duinen. Naar Heimans vermoedde was het de koraalwortel, een bijzondere orchideeënsoort. Op zondag 1 juni van dat jaar trok hij met samen met zijn 13-jarige zoon Jacob - de latere hoogleraar botanie - in gezelschap van Bijleveld de duinen in, alwaar ten zuiden van het huidige Bergen aan Zee, een vondst - nieuw voor Nederland! - werd gedaan: Wie ons dien snikheten Zondag door de duinen achter Bergen gevolgd was en de boschjes had zien doorzoeken, stuk voor stuk en stelselmatig en dat na een marsch van een paar uur in de heete zon, die zou stellig niet willen geloven dat wij zochten naar een onooglijk, geel stengeltje.... En wie de schreeuw 'Ik heb bem\...badgehoord.... zou gemeerid hebben dat er op zijn minst een goudmijn was ontdekt.... (De Levende Natuur jrg 7, 1902, p.80-82). Bijleveld: een leven in dienst van zeldzame orchideeën Zoon H.A.S. Bijleveld, destijds woonachtig aan de Jan Apeldoornweg te Bergen, beschrijft kort de geschiedenis - opkomst en ondergang - van deze bijzondere orchideeënsoort in Nederland: Op 20 mei a.s. in het 60 jaar geleden dat de

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 2008 | | pagina 15