Herberg-café-restaurant
Duinvermaak 1860-2006
ELLEN STEVENS EN TRUUS WINDER
2Jct markante gebouw 'Duinvermaak' zoals wij het kennen,
is in 1913 gebouwd naar een ontwerp van de bekende Bergense
architect J.C. Lcijen (1876-1938) in opdracht van Cornelis
Bruin. Wat velen van ons niet weten is dat er op dezelfde plek
al sinds begin 1800 een boerderij heeft gestaan, die vanaf 1860
toen hij in handen kwam van Klaas Bruin, de vader van
Cornelis Bruin, als herberg dienst deed.
Opmerkelijk is het dat toen de heerlijkheid Bergen in
1815 verkocht werd aan jonkheer Willem Philip Barnaart uit
Haarlem, het stuk bos tegenover de boerderij al in de boeken
vermeld stond als 'Bosch voor vermaak'. Hieruit blijkt dat
deze plek al een paar eeuwen lang voor vermaak en
ontspanning heeft gezorgd.
De weg waaraan de herberg stond, nu de Breelaan,
noemde men toen de Hccrenwegh en later de Schoorlschen
weg. Het plekje tegenover de herberg heette 'het Zandgat'.
Van 1832 tot 1839 werd het pand aan de Heerenwegh bewoond
door Willem Wokke, boer van beroep. In 1839 werd Jan
Ariczsz. Louwe, een landman uit Schoorl, eigenaar van de
boerderij, die hij vervolgens in 1841 doorverkocht aan Ide Min,
een arbeider uit Bergen. Ide Min verkocht de boerderij in 1843
aan Arie Boon, ook een arbeider uit Bergen. In 1855 wordt er
een nieuw huis gebouwd, de oude boerderij wordt gesloopt,
vervolgens heeft Arie Boon deze in 1856 doorverkocht aan
Klaas Zwart, een landman uit Schagen. Het jaar daarop, in
1857, werd Jacob Grin, een arbeider uit Wieringcrwaard de
nieuwe eigenaar. Grin verkocht daarna het pand in 1860 aan
Klaas Bruin die toen 22 jaar oud was. Klaas Bruin veranderde
het pand vervolgens in een herberg.
Belangrijke locatie
De herberg van Klaas Bruin bevond zich strategisch gezien
op een zeer gunstige locatie, namelijk aan de voet van de
duinen, daar waar de echte duinen het dichtst bij het dorp
lagen. Tegelijk bevond zich hier de doorgaande weg naar
Schoorl, een onverharde smalle weg met aan de westzijde
de steile duinhelling. Wanneer we nog iets verder teruggaan
in de tijd, zien wc dat tijdens de 'Slag van Bergen', op
19 september 1799, de Bataafse en Franse verdedigers
zich hadden ingegraven opde hoogste punten van de
binnenduinrand en in het dorp zelf. Langs dit traject, de
Hcereweg, Postweg, Duinweg en de huidige Breelaan,
vonden heftige gevechten plaats tussen de Bataafs-Franse en
de Russisch-Engelse troepen die via Camperduin, Groet en
Schoorl het dorp Bergen probeerden binnen te komen.
Tijdens de bouw van het huidige Duinvermaak in 1913
zijn er nog enkele bewijsstukjes van deze strijd opgegraven.
Deze zijn nu nog te zien in de vitrinekast in de binnenhal
van het restaurant.
Het Vrouwtje aan 't Duin
Al in de 17e eeuw trok men met Pinksteren en gedurende de
zomermaanden met koetsen naar deze plek. De bouw van een
'uitspanning' (buitenherberg met stalhouderij) lag dus voor de
hand. Het pand van Klaas Bruin werd in 1862 verbouwd tot
herberg en links naast de herberg liet hij in 1868 een doorrijstal
bouwen. In deze stal kon men destijds zijn paard onder
brengen voor wat water en hooi of gras. De herberg noemde
men toen al Duinvermaak maar werd in de volksmond ook
wel 'Het Vrouwtje aan 't Duin' genoemd, een verwijzing naar
Cornelia Bruin, de vrouw van Klaas.
De herberg van Klaas Bruin onder de hoge bomen, 1907.
(Collectie Piet Mooy)
De herberg met links de doorrijstal en rechts de kiosk van Daalhof,
banketbakker uit Alkmaar, 1909 (Collectie Piet Mooy)
