MONUMENTENZORG, EEN ZORG personen benoemd met deskundigheid op het gebied van architectuur, historische geografie, cultuurhistorie en archeologie. De commissie kan gevraagd en ongevraagd aan het College van B en W advies uit brengen over de toepassing van de Monumentenwet, de verordening, het monumenten beleid en cultuurhistorie in het algemeen. De agenda van de CCK wordt in de praktijk voor een niet onbelangrijk deel gevuld met de beoordeling van bouw- dan wel verbouw- aanvragen van bestaande monumenten. Echter ook bestem mingsplannen, landschapsbeheer en ruimtelijke ordening in het algemeen vragen de aandacht van de commissie, uiteraard voorzover daarbij cultuurhistorie in het geding is of in het gedrang kan komen. Van de circa 100 adviezen die tot nu toe door de CCK werden uitgebracht is het merendeel door Ben W over genomen. Moeizamer ligt het als het gaat om de aanwijzing van panden die bescherming behoeven. De Monumentenwet geeft de gemeenten de bevoegdheid een gemeentelijke monumentenlijst op te stellen. Eenmaal op die lijst geplaatst genieten de betreffende panden bescherming, hetgeen inhoudt dat zij niet zomaar afgebroken kunnen worden, maar ook dat daaraan geen wijzigingen kunnen worden aangebracht die de monumentale waarde zouden kunnen aantasten. Men kan stellen dat de gemeente Bergen tot nu toe weinig voortvarendheid heeft getoond als het gaat om de aanwijzing (en dus bescherming) van monumentwaardige objecten. Niet alleen heeft de gemeente nauwelijks gebruik gemaakt van haar wettelijke bevoegdheid monumenten aan te wijzen, de behandeling van aanvragen om monumentwaardigc panden ook als zodanig te registreren, verloopt in het algemeen uiterst moeizaam. De voornaamste oorzaak daarvan is gelegen in de geringe personele bezetting van de behandelende afdeling en het ontbreken van een door de gemeenteraad vastgesteld integraal monumentenbeleid. Er kwam in 2006 overigens wel een bruikbare Nota Cultuurhistorische Waarden tot stand. Daarvoor werden allerlei instanties geconsulteerd. De invoering van de geformuleerde beleidsvoornemens wacht echter nog op de vaststelling van een bestuurlijk en politiek kader. Nieuwe ontwikkelingen De onlangs, op formele gronden, niet tegen te houden sloop van een gezichtsbepalend pand aan het Van Reenenpark (De Stulp), is o.a. aanleiding geweest om de vigerende monumentenverordening aan te passen. Er is een bepaling opgenomen die het College van B en W de bevoegdheid geeft in 'spoedeisende gevallen' af te wijken van de voorgeschreven procedure. Er moeten dan natuurlijk wel gegronde redenen aanwezig zijn om de spoedprocedure te kunnen gebruiken. In de toelichting op de gewijzigde verordening staat te lezen: Teneinde eigenaren van monumenten niet onverwacht met een spoedprocedure te overvallen, stelt het college eeri groslijst bedreigde karakteristieke pandenop. De eerder genoemde MI P-lijst zal daarvan in elk geval deel uit maken, alsmede inventarisaties opgesteld door stichtingen, voormalige gemeenten en de onlangs door de CCK ingediende voorstellen. Het gaat in het totaal om circa 1000 panden. Het zal duidelijk zijn dat de gemeente zich voor een gigantische taak gesteld ziet. Eigenaren van potentiële monumenten dienen immers te worden benaderd en deskundig onderzoek zal moeten plaatsvinden om te bepalen of een object 'monumentwaardig' is. Een forse financiële injectie, zo laat het zich aanzien, zal nodig zijn om de voorgenomen 'task forcc' binnen een redelijke termijn uit te voeren. Men kan zich afvragen of de als 'armlastig' aangemerkte gemeente daartoe de middelen ter beschikking stelt. Het lijkt daarom raadzaam in elk geval voor de meest urgente objecten de monumentenstatus langs de gebruikelijke weg te bewerkstelligen. De CCK heeft daartoe een concreet voorstel gedaan. Het gaat daarbij om 53 panden. Dat van enige urgentie gesproken kan worden, behoeft nauwelijks enig betoog als men zich realiseert dat bijvoorbeeld de Petrus en Pauluskerk, de boerderij De Franschman, de Merelhof, het Huis met de Pilaren, de huizen waar de dichters Roland Holst en Herman Gorter gewoond hebben, onbeschermd en dus in wezen 'vogelvrij' zijn! Minister Plasterk besloot onlangs voorlopig geen nieuwe rijksmonumenten meer aan te wijzen (behalve een beperkt aantal jonge monumenten uit de periode 1945-1958). 'De Merelhof', 1949, architect J.H. Roggeveen. Het beeldje Vreugde om het Woonhuis 'De Stulp', gebouwd voor C.F. Zeiler door architect P. Elders, ontluiken der natuur, 1950, is van Jeanne Kouwenaar-Bijlo. (Foto: Riet Moreu) Ondanks veel protest gesloopt 21 maart 2006 (Foto omstreeks 1920)

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Bergense kroniek | 2007 | | pagina 23