Twee toeristenplaatsen
en de 100 jarige VVV - Bergen
HENK JELLEMA
De periode van 1907 tot 1945. De toeristenplaatsen Bergen en Bergen aan Zee
kunnen niet om het feit heen dat de plaatselijke VW 100 jaar geleden, op 7 november
1907, werd opgericht. De viering van het eeuwfeest door de huidige VW is weliswaar
bescheiden van opzet, maar het 100 jarig bestaan van deze vereniging vraagt zeker
een beschouwing over enkele onderwerpen die daarmee nauw verbonden zijn.
We noemen in dit verband o.a. de situatie in Bergen aan het prille begin van de
20e eeuw, het ontstaan en de opkomst van het toerisme en de factoren die in Bergen
bijdroegen aan de groei van het vreemdelingenverkeer. Maar vooral natuurlijk over
de oprichting en vervolgens het reilen en zeilen van de VW-Bergen.
De Breelaan als statige toegangsweg naar het toenmalige recreatiegebied aan
de duinvoet. Rechtsachter de stal van uitspanning het Vrouwtje aan 't Duin als
voorloper van restaurant Duinvermaak. (Prentbriefkaart uit 1903, privé-collectie)
Omdat de volledige geschiedschrijving van een eeuw VW-
Bergen te omvangrijk zou zijn, is voor een tweedeling gekozen.
In deze Kroniek leest men over de periode 1907-1945, in een
latere editie wordt over de periode 1945-2007 geschreven.
'Daar aan der duinen rand'
Reeds vóór 1900 waren de Bergense bossen en duinen bij
veel mensen in de wijde regio bekend en geliefd. Hoewel het
begrip vakantie zoals wij dat kennen, nog niet bestond, kwam
men op zon- en feestdagen te voet of met een rijtuig graag
naar het dorpje 'daar aan der duinen rand'. Die 'rand' was
toen overigens ver verwijderd van de dorpsbebouwing.
Ligt bijvoorbeeld in Schoorl het fameuze Klimduin vlakbij
het dorpscentrum, in Bergen moet men eerst het hele dorp
door om via de Breelaan bij de duinvoet te komen.
Pas daar waren toen de attracties voor de 'dagjesmensen'.
Het is gemakkelijk je voor te stellen welke recreatie
mogelijkheden er waren; de situatie is ter plaatse immers
nog heel herkenbaar. Waar we sinds 1913 café-restaurant
Duinvermaak met speeltuin aantreffen, was daarvóór de
uitspanning 't Vrouwtje aan 't Duin gelegen. De bezoekers
konden terecht onder de nabijgelegen 'Hooge Boomen' om
vervolgens via de beroemde Sparrenlaan in het Bergcrbos
te gaan wandelen.
Over de nabijgelegen Zwarteweg en het Bergerpaadje
kon je de Schoorlsc duinen binnengaan. Eerst kwam je aan
de linkerkant, nog op Bergens grondgebied, langs het aloude
Zandgat, waar je van een bescheiden klimduin kon spreken.
Alle factoren voor de toenmalige dagrecreatie waren dus
aanwezig. We kunnen ervan overtuigd zijn, dat jong en oud
zich hier uitstekend vermaakte. Let wel, tot de stichting van
Bergen aan Zee in 1906 werd het Bergense strand nauwelijks
voor recreatie gebruikt.
