De kunstenaar aan het werk in zijn tuin
24 uur het hele huis leeg moest. We stoven allen een kant heen
om onderdak, vervoer, kisten en pakkers te regelen.
Verzorgingshuis Westerlicht
Een paar dagen logeren ze bij vrienden in Alkmaar en dan
nemen de Graadt van Roggens op 24 juli 1944 hun intrek in
Huize Westerlicht. Ze krijgen er een tweekamer appartement
toegewezen, later een eigen atelier. Agaath noteert: Het was een
reuze overgang. Job vond het zo gek, al die sloffende diaconie
mannetjes over de gangen, maar vergat zijn eigen leeftijd.
Niet meer terug naar Bergen
Als in mei 1945 de oorlog afgelopen is, staat het besluit van
Graadt van Roggen en zijn vrouw vast - ze gaan niet meer
terug naar Bergen. Ze kunnen de uitgewoonde Berkenhoeve
niet meer als hun thuis zien: Het idee dat we niet naar Bergen
terug gaan, is wel hard, maar we hebben het hier goed.
Al zijn de kamers klein, de ligging is erg mooi.
De kunstenaar telt de zegeningen van het verzorgingshuis:
Job is erg gelukkig met zijn nieuwe atelier, zeker nu hij laatst
in de Berkenhoeve, het atelier en in de tuin rondscharrelde.
De verwildering daar is zo hevig, dat hij er niet meer naar
verlangde hoe een pijn het ook deed.
Nieuwe bestemming huizen
Noviomagum aan de Parkweg 23 in Bergen aan Zee is
een bouwval en wordt verkocht aan huisvriend Ruurd Vos
(1908-1991), advocaat in Groningen. Vos laat het opknappen.
Hij moet ondermeer nieuwe vloeren aanleggen, omdat de
oude in de oorlog gesloopt zijn voor brandhout.
Het bejaarde echtpaar wil de Bergense huizen eerst op
orde brengen voordat ze er afscheid van nemen. Job Graadt
van Roggen wil er niet meer naar toe en zijn vrouw neemt
tenslotte het voortouw. Zij inspecteert in Bergen, Alkmaar en
Nijmegen wat er over is van de huisraad. In augustus 1945
schrijft ze een montere briefkaart aan haar Groningse
vriendin: Ik zit hier in Nijmegen in het zonnetje bij de garage
waar de inboedel staat, mijn boterham op te eten. De boel ligt
I cm. onder stof, puin en glas en toch kwam alles er redelijk
goed af.
Verlangen naar de kust
Na de oorlog woont Job Graadt van Roggen weliswaar niet
meer in Bergen, maar het verlangen naar de kust blijft. Het
vindt een uitweg in de verstilde, lege duinlandschappen die
hij op hoge leeftijd schildert. De banden met Bergen blijven
intact. De voorzitter van het Kunstenaars Centrum Bergen
stuurt Graadt van Roggen een telegram als hij niet aanwezig
kan zijn bij de vernissage van een tentoonstelling in het KCB
ter gelegenheid van zijn S5e verjaardag: Gaarne spreek ik
namens uw collega's de wens uit dat u nog tal van jaren
moogt blijven werken en tevens de nestor van onze stichting,
die - nauwelijks bekomen van de viering van haar eerste
lustrum - ontzag heeft voor een kunstenaar die niet alleen zijn
17e lustrum viert, doch bovendien door zijn kunstopvatting en
toewijding zulk een sterk voorbeeld is voor alle jongeren.
Overlijden
Agaath Graadt van Roggen schrijft op 3 juli 1959 een brief
aan haar dochter: Vader is helemaal niet goed, hij heeft vier
penicilline injecties gehad. De dokter vond het beter dat hij
naar de ziekenafdeling ging. Vader zal zich ongelukkig
voelen, de zusters zijn vaak niet altijd even zacht en ze
begrijpen hem ook slecht.
De zieke kunstenaar voelt zijn einde naderen en schrijft op
een briefje hoe te handelen na zijn overlijden: Bij overlijden
niet eerder bekend maken, dan na de crematie in alle stilte
plaats gehad, geen toespraken, bloemen alleen van ag en toos.
Op 26 augustus 1959 overlijdt Graadt van Roggen in
Alkmaar. Drie dagen later wordt hij gecremeerd.
De tentoonstelling Met kool, krijt, inkt en papier, is te bekijken van
14 oktober 2007 t/m 2 maart 2008 in het Gemeentemuseum
Het Sterkenhuis; de tentoonstelling Volop zomer, schilderijen van
Job Graadt van Roggen, loopt van 6 november 2007 t/m 2 maart 2008
in Museum Kranenburgh.
