ZANEGEEST
Detail uit de kaart van Blaeu, 1662
om met hun 'monnikenwerk' te beginnen. Zij legden tussen
1091 en 1143 de Zanddijk aan, iets dat al tot een conflict met
de Castricummers leidde. Immers, droge voeten voor de één
betekent natte voeten voor de ander. Een conflict, als eerste in
successie want ook nu hebben we dat conflict nog steeds niet
opgelost. Boeren en monniken hebben ongelooflijk veel werk
verzet. Later gebeurde dat door kerkelijke en wereldlijke
krachten tezamen. Dit duurde tot de graven van Holland hun
gezag in 1289 wisten te vestigen en de supervisie over de
waterhuishouding overnamen.
Een nieuw probleem dat zich vervolgens voordeed, was
de overlast van het vele kwelwater uit de jonge hoog
opgestoven duinen. Er moest nog heel wat werk verzet
worden om de waterhuishouding op orde te krijgen.
Dijken
Veel dijken en dijkjes verdwenen. De zee verzwolg ze of de
mens brak ze af om al of niet het materiaal elders te
gebruiken. Zelfs onze majestueuze Hondsbossche Zeewering
is niet meer oorspronkelijk, maar het resultaat van een reeks
inlaagdijken en werd pas eind achttiende eeuw op het huidige
tracé geconsolideerd. De vele kleine dijkjes rond Zanegeest
zijn evenwel goed bewaard gebleven. Aanvankelijk misschien
wat hoger, maar nadat zij hun waterkerende functie verloren
en uitsluitend nog als polderweggetjcs dienstdeden, is er
wellicht afgevlakt of zijn ze ingeklonken. Het prille begin van
deze dijkjes langs hoge gronden en vloedlijnen is niet meer
van het landschap af te lezen. Maar zoals zij er nu bijliggen is
het logisch te denken dat bij de opbouw gebruik werd
gemaakt van de grond naast het tracé. Ook elders zien wij
sloten en vaarten langs dijken. Waar deze parallelliggendc
sloten breed genoeg waren, deden zij niet alleen dienst binnen
de waterhuishouding, maar vervingen soms ook de
teloorgegane vaarroutes die sommige meren boden. De
bereikbaarheid verliep via z.g. veersloten. Zie ook het artikel
over Westdorp van Pieter Hoogcarspcl in de Kroniek van
april 2004.
Hoewel Zanegeest niet groot en geen kerkdorp was, nam
het in de late middeleeuwen als buurtschap kennelijk wel een
belangrijke plaats in. Van cruciaal belang was toen, maar ook
later nog, de transportmogelijkhcid. Aanvankelijk
voornamelijk nog over water. Toen in de loop van de 12c
